Alerji ve İmmünoloji (Erişkin)

Vücudun bazı maddelere (alerjenlere) aşırı tepki göstermesi sonucu ortaya çıkan bir reaksiyon türünü alerji olarak tanımlanabilmektedir.

Alerjik reaksiyonlara neden olan yaygın alerjenler arasında polenler, ev tozu akarları, bazı gıdalar, ilaçlar ve böcek sokmaları bulunmaktadır.

Alerji Nedir?

Alerji, vücudun belirli bir maddeye (alerjen) aşırı duyarlılık göstermesidir. Aşırı duyarlılık sonucunda bağışıklık sistemi bu maddelere karşı aşırı bir tepki vermektedir.

Bağışıklık sisteminin temel görevi vücuda zarar verebilecek bazı mikropları, yeni gelişen kanser hücrelerini veya bir organdaki iltihabı tanıyarak yok etmektir. Ancak bağışıklık sistemi bazı kişilerde zararlı, zararsız ayrımını her zaman doğru yapamaz ve aslında zararlı olmayan maddelere karşı aşırı reaksiyon, diğer bir deyişle alerjik reaksiyon göstermektedir. Bu kişiler de alerjik kişiler olarak tanımlanmaktadır.  

İmmünoloji Nedir?

İmmünoloji, bağışıklık sistemini inceleyen bilim dalıdır. Bağışıklık sistemi, vücudu zararlı mikroorganizmalara ve maddelere karşı korumaktadır.

İmmünolojik hastalıklar, bağışıklık sisteminin aşırı aktif hale gelmesi (otoimmün hastalıklar) ya da yeterince aktif olmaması (bağışıklık eksiklikleri) sonucu meydana gelmektedir. 

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

Alerji ve İmmünoloji Bölümü Hangi Hastalıklara Bakar?

Alerji ve immünoloji hastalıkları; gıda alerjisi, alerjik nezle, alerjik astım, ilaç alerjileri, alerjik egzama, besin alerjisi, arı alerjisi ve bazı kurdeşen (ürtiker) çeşitleri en sık görülen alerjik hastalıklardır. Anafilaksi ise hayatı tehdit edici, en tehlikeli alerjik hastalık tablosudur.

Alerji ve İmmünoloji Hastalıklarının Tanısı Nasıl Konulur?

Farklı alerjik hastalıklara neden olan farklı alerji mekanizmaları olabildiğinden öykü çok önemlidir. Hastanın kliniği dikkatli bir şekilde değerlendirildikten sonra alerjik hastalık düşünülüyorsa, hastalığına göre değişik testler yapılabilmektedir.

Çeşitli deri testleri, kan testleri ve provokasyon testleri alerjik hastalıkların tanısında kullanılan tanı yöntemleridir.

Alerji ve İmmünoloji Bölümünde Hangi Testler Yapılır?

Solunum fonksiyon testleri ve prick deri testi (delme testi), intradermal deri testi (deri içi test), patch testi (yama testi) olmak üzere 3 çeşit deri testi bulunmaktadır.

Prick Testi

Prick testleri ile daha çok havadan temas edilen ev tozu alerjenleri, bitkilerin polenleri, küf mantarları, kedi, köpek, kuş gibi evcil hayvan alerjenleri, lateks (kauçuk) alerjisi değerlendirilmektedir. 

Bu alerjenler sıklıkla alerjik nezle ve astımın nedeni olarak ortaya çıkmaktadırlar. Hastaneye; hapşırık, burun, göz ve damak kaşıntısı, öksürük ve nefes darlığı şikayetleri ile başvuran hastalarda yapılan prick testi paneli içinde yer almaktadır.

Prick testi en sık  kullanılan testtir. Genellikle ön kolun iç yüzüne yapılmaktadır. Ön kola yapılamadığı durumlarda ise sırta da yapılabilmektedir. Test edilecek alerjen sıvıları damla şeklinde ön kol üzerine sıralanmaktadır. 

Ucunda 1 mm’lik iğne benzeri yapı bulunan plastik veya metal aparatlarla deriye bastırılarak alerjen sıvıları deri içine geçirilmektedir. 15-20 dk sonra deride ortaya çıkan kızarıklık ve kabarıklığa göre test raporlanmaktadır. Belli bir büyüklüğün üzerindeki kabartılar pozitiflik olarak değerlendirilmektedir.

Prick testi gıda alerjisinde de faydalı olabilmektedir. Ancak bu daha çok bebeklik ve çocukluk çağında görülen daha çok süt, yumurta, kuruyemiş ve buğday gibi tahıllara bağlı gıda alerjisi de geçerlidir.

Erişkinin gıda alerjisinde tanı değeri sanılanın aksine kısıtlıdır. Erişkin gıda alerjisinde öykü tanıda daha önemlidir. Atopik egzamada da (alerjik egzama) prick testi faydalı olabilmektedir.

Deri İçi Test (İntradermal Deri Testi)

Deri içi testlerin kullanım alanı daha dardır. İntradermal testler daha çok ilaç alerjisi ve arı alerjisi tetkiklerinde kullanılmaktadır. İntradermal testleri nadiren prik testlerin negatif ama klinik şüphenin yüksek olduğu durumlarda da kullanılmaktadır.

Yama Testleri (Patch Test)

Yama testi cildimize çeşitli kimyasalların ve alerjenlerin teması sonucu ortaya çıkan kontakt dermatitin tanısında kullanılan bir yöntemdir. Ayrıca diğer egzama çeşitleri ve dermatolojik hastalıkların ayırıcı tanısında allerjik kontakt dermatit tanısını ihtimal dışı bırakmak için kullanılabilmektedir. Nadiren yama testleri ilaç alerjisi tetkikinde faydalı olabilmektedir.

Standart paneller kullanılabildiği gibi, hastanın öyküsüne göre özel paneller hazırlanmaktadır. Yama testinde test edilecek maddeler ve alerjenler küçük bantlara emdirilerek, bu bantlar sırt bölgesine yapıştırılarak uygulanmaktadır. 48 saat sırtta kalmaktadır. 48 saat ve 72.saat sonunda ise test değerlendirilmektedir. 

Provokasyon Testi

Provokasyon testi herhangi bir alerjik hastalığın etkeni olabileceği düşünülen alerjinin kişiye değişik yollarla direkt verilerek reaksiyon gösterip göstermediğini değerlendirilmesidir.

Alerjik hastalık tanısında tanı değeri en yüksek yöntemdir. Ancak provokasyonun kendisinin alerjik reaksiyon oluşturma olasılığı olduğu için riskli bir yöntemdir. Bu nedenle kullanım alanı kısıtlıdır.

En sık ilaç alerjisinde kullanılmaktadır. Genellikle şüpheli ilaç ile yapılan prik ve intradermal testler negatif bulunduktan sonra son basamak olarak ilacın kendisi ağızdan ve damar yoluyla verilmektedir. Nadirende olsa, bronş ve burun yoluyla da verilebilmektedir.

Provokasyon testlerinin diğer bir önemli kullanım alanı gıda allerjileridir. Oral besin provokasyon testi, şüpheli besin allerjisi olan hastalarda tanıyı doğrulamak ya da besine karşı alerjisi olduğu bilinen kişilerde tolerans gelişip gelişmediğini ispatlamak için tercih edilen bir yöntemdir.

Provokasyon testleri mesleki alerjenlere karşı gelişen meslek astımı, mesleki rinit gibi durumlarda kullanılabilmektedir. 

Alerji ve İmmünoloji Hastalıklarının Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Alerji ve immünoloji hastalıklarının tedavi yöntemleri arasında sıklıkla kullanılan; farmakoterapi, aşı tedavisi (immünoterapi) ve ilaç desensitizasyonu yer almaktadır.