ONLİNE İŞLEMLER
Çocuk endokrinolojisi, yenidoğan döneminden 18 yaş aralığına kadar çocuklarda ve gençlerde görülen endokrin sistemle ilgili rahatsızlıkları teşhis ve tedavi etmektedir.
Çocuk endokrinolojisi bölümü; yenidoğan döneminden 18 yaş aralığına kadar çocuklarda görülen büyüme ve gelişim sorunları, diyabet, tiroid hastalıkları, cinsiyet gelişim bozuklukları, obezite, kemik metabolizması bozuklukları ve diğer endokrin sistemle ilgili rahatsızlıkları teşhis ve tedavi etmektedir.
Çocuk endokrinoloji, çocuklarda endokrin sistem (hormon üreten bezler ve hormonlar) ile ilgili hastalıkların teşhis, tedavi ve takibi ile ilgilenen bir tıbbi uzmanlık dalıdır. Endokrin sistem, vücudun birçok farklı fonksiyonunda rol oynayan hormonları üreten bezleri içermektedir.
Çocuk endokrinolojisi uzmanları, büyüme, cinsiyet gelişimi, metabolizma, kemik sağlığı, diyabet ve tiroid hastalıkları gibi hormonal sorunları inceleyerek çocukların sağlıklı bir şekilde büyümelerini sağlamaya çalışmaktadırlar. Ayrıca uzmanlar, doğuştan gelen hormon eksiklikleri, kalıtsal hormon bozuklukları ve diğer endokrin sorunları gibi çocuklarda ortaya çıkan özel endokrinolojik durumları da tedavi etmektedirler.
Çocuk endokrinoloji bölümü, çocuklarda hormon sistemleri ile ilgili bozuklukların tanısı için uygulanan testleri şu şekilde belirtebiliriz.
Kan Testleri: Kan testleri, çocukların kan şekeri, insülin, tiroid hormonları, cinsiyet hormonları ve diğer hormonlar gibi bir dizi hormon seviyesini ölçmek için yapılmaktadır.
İdrar Testleri: İdrar testleri, çocuklarda hormon üretimindeki bozuklukları tespit etmek için yapılmaktadır.
Görüntüleme Testleri: Görüntüleme testleri, çocukların vücutlarının içindeki hormon bezlerini görüntülemek için kullanılmaktadır. Bu testler, ultrason, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları gibi yöntemlerle gerçekleştirilmektedir.
Kemik Yaşı Ölçümü: Kemik yaşı ölçümü, çocukların kemiklerinin yaşı ile ilgili bilgi sağlamak, çocukların büyüme hızını takip etmek ve büyüme hormonu tedavisinin etkisini değerlendirmek için kullanılmaktadır.
Glukoz Tolerans Testi: Glukoz tolerans testi, çocukların vücutlarının insülin düzeylerine tepkisini ölçmek için kullanılmaktadır.
Hormon Uyarı Testleri: Büyüme hormonu seviyelerini ölçmek için kullanılmaktadır.
Tiroid Ultrasonu: Tiroid ultrasonu ile çocukların tiroid bezinin boyutunu ve yapısal özelliklerini değerlendirilmektedir. Bu test, hipotiroidizm ve hipertiroidizm gibi tiroid hastalıklarının teşhisinde kullanılmaktadır.
Genetik Testler: Hormon düzenlemesi ile ilgili hastanın genetik bozuklukları tespit etmek için kullanılmaktadır.
"Boyun kısalığı hastalığı" bir hastalık değildir, ancak vücut boyunun normalden kısa olması durumunu ifade eder. Bu durum, çocukluk veya ergenlik döneminde oluşabilir ve birçok farklı nedeni olabilir. En yaygın nedenlerden biri, büyüme hormonu eksikliği veya işlev bozukluğudur. Diğer nedenler arasında genetik faktörler, hormonal dengesizlikler, beslenme sorunları ve bazı tıbbi durumlar yer alabilir.
Boyun kısalığı, boy uzamasının durmasına veya yavaşlamasına neden olabilir ve bazı durumlarda, bir çocuğun yaşına göre normal boyundan çok daha kısa olmasına neden olabilir. Bu durum bazı çocuklarda kendiliğinden düzelir iken, bazılarında tıbbi tedavi gerektirebilir.
Tedavi seçenekleri arasında büyüme hormonu tedavisi, kemik uzatma ameliyatları, hormon tedavileri ve diğer tıbbi müdahaleler yer alabilir. Bu nedenle, eğer çocuğunuzun boyunda bir sorun olduğunu düşünüyorsanız, bir çocuk endokrinoloji uzmanı veya bir çocuk doktoru ile görüşmeniz önerilir.
Büyüme bozuklukları, çocuklarda normal büyüme ve gelişme sürecindeki anormal durumlardır. Büyüme bozuklukları, genellikle bir çocuğun yeterli beslenemediği veya hormonal bir sorunu olduğu zaman ortaya çıkmaktadır. Bu bozukluklar, boy uzunluğu ve vücut ağırlığı açısından normal bir dağılımın dışında kalıyorsa tanımlanır.
Tiroid bozuklukları, tiroid bezinin normal fonksiyonlarını yerine getiremediği durumlardır. Tiroid bezinin yeterince hormon üretmemesi hipotiroidizm olarak adlandırılırken, aşırı hormon üretimi durumu ise hipertiroidizm olarak adlandırılmaktadır. Tiroid bezinin düzgün çalışmaması, metabolizmanın düzenlenmesi de dahil olmak üzere birçok vücut fonksiyonunu etkileyebilmektedir.
Ergenlik bozuklukları, tipik olarak cinsel gelişim sürecindeki anormal durumlardır. Bu bozukluklar, ergenliğe girmekte gecikme, erken ergenliğe girmekte veya cinsel gelişimde normal olmayan bir ilerleme göstermektedir. Ergenlik bozukluklarının çoğu hormonal sorunlardan kaynaklanır ve tedavi edilmezse çocuklarda psikolojik sorunlara neden olabilir.
Pankreasın yeterli miktarda insülin üretmediği veya vücudun insülini doğru şekilde kullanamadığı bir durumlarda meydana gelmektedir. Tip 1’in diyabetin sıklığı; yaş, ırk, coğrafi bölge ve mevsimlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.
Tip 1; genellikle 4-6 yaş ve 10-14 yaşları arasında daha çok ortaya çıkmaktadır. Ayrıca süt çocuklarında bile görülebilmektedir. Erken teşhis ve tedavi için doktor kontrollerinin ihmal edilmemesi gerekmektedir.
Böbrek üstü bezleri, vücudun stresle başa çıkmasına yardımcı olan hormonları üreten endokrin bezleridir.
Kortizol üretimindeki sorunlar: Kortizol, vücudun stresle başa çıkmasına yardımcı olan bir hormondur. Böbrek üstü bezlerinde kortizol üretiminde bir sorun olduğunda, çocukta Cushing sendromu adı verilen bir durum gelişebilir. Bu durumda, çocukta yüzde, boyun ve gövdede yağ birikimi, yüzde kızarıklık ve akne, kolay morarma ve incelme gibi belirtiler görülebilir.
Aldosteron üretimindeki sorunlar: Aldosteron, vücuttaki tuz ve sıvı dengesini düzenleyen bir hormondur. Böbrek üstü bezlerinde aldosteron üretiminde bir sorun olduğunda, çocukta Addison hastalığı adı verilen bir durum gelişebilir. Bu durumda, çocukta zayıflık, yorgunluk, kilo kaybı, deride koyu renkli lekeler, düşük kan basıncı gibi belirtiler görülebilir.
Adrenalin ve noradrenalin üretimindeki sorunlar: Adrenalin ve noradrenalin, vücudun stresle başa çıkmasına yardımcı olan hormonlardır. Böbrek üstü bezlerinde bu hormonların üretiminde bir sorun olduğunda, çocukta feokromositoma adı verilen bir tümör gelişebilir. Bu durumda, çocukta yüksek tansiyon, baş ağrısı, çarpıntı, terleme, titreme gibi belirtiler görülebilir.
Bu belirtilerin ve hastalıkların olduğu kişilerin uzman bir doktora gitmesi önerilmektedir. Kişinin durumuna göre tedavi planı belirlenmeli ve takip edilmesi gereklidir.
Obezite, aşırı kilo birikimiyle genel sağlık sorununu bozacak şekilde artmasıdır. Çocuklarda obezite, büyüme ve gelişme açısından önemli bir etkiye sahiptir ve uzun dönemde birçok sağlık sorununa neden olabilmektedir.
Çocuklarda obezite, vücut kitle indeksi (VKİ) ile değerlendirilmektedir. VKİ, kişinin kilosunun boyunun karesine bölünmesiyle hesaplanmaktadır. Çocuklarda, VKİ ölçümü yaşa ve cinsiyete göre standartlarla karşılaştırılarak değerlendirilmektedir. VKİ'nin 95. persentil ve üzerinde olması, obeziteyi göstermektedir.
Çocuklarda obezite, genetik faktörler, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite eksikliği, hormonal bozukluklar, psikolojik faktörler gibi birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Özellikle ailede obezite öyküsü olan çocuklarda obezite riski daha yüksektir.
Obezitenin tedavisi, çocuğun yaşına, VKİ'sine, sağlık durumuna ve yaşam tarzına göre değişebilmektedir. Genellikle tedavide, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının benimsetilmesi, fiziksel aktivite düzenlemesi, psikolojik destek, ilaç tedavisi ve bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilmektedir.
Çocuklarda obezite ciddi bir sağlık sorunudur ve erken tanı ve tedavi gerektirir. Ailelerin sağlıklı beslenme alışkanlıklarını çocuklarına benimsetmeleri ve düzenli fiziksel aktiviteyi teşvik etmeleri, obezitenin önlenmesinde ve tedavisinde önemli bir rol oynamaktadır.
Çocuklarda kilo alamama, büyüme ve gelişme için gerekli olan yeterli besinleri almama durumudur. Bu durum, çocuğun yaşına ve cinsiyetine göre normal kilo aralığının altında olması anlamına gelmektedir.
Çocuklarda kilo alamamanın birçok nedeni bulunmaktadır. Bunların arasında metabolizma bozuklukları, hormonal problemler, sindirim sistemi hastalıkları, kronik enfeksiyonlar, çocuğun yeme bozuklukları, stres, anksiyete, depresyon, genetik faktörler, ilaçlar, besin alerjileri, ve yetersiz beslenme gibi durumlar görülebilmektedir.
Yetersiz kilo, zayıf kas gelişimi, yorgunluk, halsizlik, sık enfeksiyonlar, ciltte kuruluk ve çatlamalar, büyüme geriliği, kemiklerde zayıflık ve kırılganlık, kilo alamayan çocuklarda görülen belirtiler arasında yer almaktadır.
Kilo alamayan çocukların tedavisi, altta yatan nedenlere bağlı olarak değişmektedir. Çocuk Endokrinoloji ve beslenme uzmanının birlikte çalışarak hastanın yeterli miktarda besin almasını sağlayacak bir tedavi planı oluşturması gerekebilmektedir. Bu plan, çocuğun sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmesini ve yeterli kalori, protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineral almasını sağlamak için özel diyet veya takviyeleri içermektedir.
Çocuklarda aşırı tüylenme olarak bilinen durumun adı hirsutizmdir. Bu durum, normalden daha fazla ve sert kılların vücutta belirli bölgelerde (genellikle yüz, göğüs ve sırt gibi) çıkmasıdır. Hirsutizm, genellikle hormonal değişiklikler veya hormonal dengesizlikler nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
Çocuklarda hirsutizm, erken ergenlik gibi nedenlerle ortaya çıkabilmektedir. Bu durumda çocukta, vücutta değişiklikler meydana gelebilmektedir. Hormonlar normalden önce salgılanmaya başlayabilir ve vücutta tüylenme görülebilir. Aşırı tüylenme yaşayan çocukların ebeveynleri çocuk endokrinoloji uzmanına başvurarak gerekli tetkikleri ve kontrolleri yaptırılması önerilmektedir.