Kemik Sintigrafisi

Kemik sintigrafisi, kemik dokusundaki yapısal ve fonksiyonel değişiklikleri incelemek için kullanılan nükleer tıp görüntüleme yöntemidir. Radyofarmasötik adı verilen düşük dozda radyoaktif madde damar yoluyla verilerek vücuttaki kemiklerin durumu hakkında ayrıntılı bilgi sağlanır. Özellikle kırık, tümör, enfeksiyon veya metabolik kemik hastalıklarının erken tanısında önemli rol oynar.

Kemik Sintigrafisi Nedir?

Kemik sintigrafisi, kemiklerin yapısını ve işlevini değerlendirmek için kullanılan görüntüleme yöntemidir. Bu yöntem sayesinde kemiklerde meydana gelen normal dışı değişiklikler çok erken dönemde fark edilebilir. Özellikle röntgen ya da tomografi gibi klasik görüntüleme yöntemleriyle henüz görünmeyen bazı hastalık odakları, sintigrafi sayesinde tespit edilebilir.

Kemik sintigrafisinin temel amacı, kemiklerde anormal aktivitenin olup olmadığını öğrenmektir. Bunun için düşük dozda radyoaktif özellik taşıyan bir madde damar yoluyla hastaya verilir. Bu madde, vücutta özellikle kemik dokusunda birikir. Sonrasında özel bir cihaz olan gama kamera ile tüm iskelet sistemi taranarak görüntüler elde edilir.

Bu yöntem sayesinde doktorlar; kırıkları, kemik tümörlerini veya metastazını, kemik enfeksiyonlarını, iltihaplı eklem hastalıklarını, osteoporoz ve benzeri metabolik kemik hastalıklarını değerlendirebilir. 

Kemik sintigrafisi, genellikle güvenli ve ağrısız bir tetkiktir. Radyasyon miktarı düşük olduğundan hastalar için ciddi bir risk oluşturmaz.

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

Kemik Sintigrafisi Neden Çekilir?

Kemik sintigrafisi, iskelet sisteminde oluşabilecek hastalıkları, hasarları ve olağan dışı durumları erken dönemde tespit etmek amacıyla çekilir. Kanser hastalarının takibinden spor yaralanmalarına, iltihabi hastalıklardan metabolik sorunlara kadar geniş bir yelpazede tanısal bilgi sağlar. Özellikle BT ve MR gibi görüntüleme yöntemlerinde gözden kaçırılabilecek noktaları ortaya koyması nedeniyle oldukça önemli bir tetkiktir. Başlıca çekilme nedenleri şunlardır:

• Kırıkların saptanması
• Tümörlerin ve metastazların değerlendirilmesi
• Kemik iltihabı (osteomiyelit) veya eklem iltihaplarının (artrit) değerlendirilmesi
• Metabolik kemik hastalıkları (osteoporoz, Paget hastalığı vs.)
• Protezin değerlendirilmesi
• Ağrıların kaynağının araştırılması

Kemik Sintigrafisine Nasıl Hazırlanılır?

Kemik sintigrafisi, genellikle özel bir hazırlık gerektirmeyen, hastalar için kolay uygulanabilen bir tekniktir. Ancak daha doğru sonuç için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır:

• İşlem için çoğu zaman açlık gerekmez ya da kullanılan düzenli ilaçlar kesilmez. Ancak yine de hekim bilgilendirilmelidir.
• İşlemden önce hastaya damar yoluyla düşük dozda radyoaktif madde verilir. Bu maddenin kemiklerde tutulum göstermesi için genellikle 2–4 saat bekleme süresi vardır. Bu süre zarfında hastanın bol su içmesi istenir. Böylece hem görüntüleme kalitesi artar hem de vücuttan atılım hızlanır.
• Hastanın rahat kıyafetler giymesi önerilir. Metal aksesuarlar işlem sırasında çıkartılmalıdır. Hasta önlüğü giyilmesi önerilebilir.
• Hamilelik şüphesi olan ya da emziren kadınların mutlaka işlem öncesinde doktoruna bilgi vermesi gerekir.
• Herhangi bir alerji durumu veya hassasiyet varsa doktora bildirilmelidir. 

Kemik Sintigrafisi Nasıl Çekilir?

Kemik sintigrafisinin iki çeşidi vardır: tüm vücut kemik sintigrafisi ve üç fazlı kemik sintigrafisi. Dolayısıyla işlem sırası değişebilmektedir. 

Üç fazlı kemik sintigrafisinin çekim aşamaları şunlardır:

• Bu yöntem, eğer belirli bölgede hem kemik yapısı hem de kan akımı hakkında bilgiye ihtiyaç duyuluyorsa uygulanır.
• Hasta gama kamera altına yatırılır ve radyoaktif madde damar yolundan enjekte edilir.
• Eş zamanlı olarak kan akımı ve kan havuzu görüntüleri alınır (yaklaşık 10–15 dakika).
• Daha sonra hasta bekleme süresine alınır. İlacın kemiklere yerleşmesi için 2–4 saat geçtikten sonra, tüm vücut görüntüleme yapılır.
• Bu yöntem özellikle enfeksiyonların, kötü huylu tümörlerin, protez çevresindeki sorunların ve kırık iyileşmesinin değerlendirilmesinde tercih edilir.

Tüm vücut kemik sintigrafisinin çekim aşamaları şunlardır:

• Bu yöntem, genel bir değerlendirme gerektiğinde uygulanır.
• Radyoaktif madde damar yoluyla enjekte edilir.
• 2-4 saatlik bekleme sonrası hasta gama kamera ile baştan ayağa taranır.
• Özellikle kemik metastazlarının araştırılmasında, yaygın kemik ağrılarının nedeninin bulunmasında ve sistemik kemik hastalıklarının incelenmesinde kullanılır.

Kemik Sintigrafisi Kimlere Yapılmaz?

Kemik sintigrafisi genel olarak güvenli bir yöntemdir ve çoğu hasta için uygulanabilir. Ancak bazı özel durumlarda tetkik önerilmez veya ertelenir. İşlemin uygulanmaması gereken gruplar şunlardır:

• Hamileler
• Emziren anneler
• Uzun süre hareketsiz kalması zor olan, ciddi sağlık sorunları olan ya da yoğun bakım koşullarındaki hastalar
• Kullanılan radyofarmasötik maddelere karşı alerjisi veya aşırı duyarlılığı olan kişiler
• Ciddi böbrek yetmezliği olanlar
• Yakın zamanda nükleer tıp taraması veya tedavisi geçirenler

Kemik Sintigrafisi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Kemik Sintigrafisi Kaç Dakika Sürer?

Görüntüleme işlemi genellikle 30 dakika ila 1 saat arası sürer.

Kemik Sintigrafisinden Sonra Ne Yapılmalı?

Bol su içilmeli ve gün içinde sık idrara çıkılarak radyoaktif maddenin atılması sağlanmalıdır.

Kemik Taraması Sonucu Hemen Çıkar mı?

Görüntüler aynı gün alınsa da raporun hazırlanması birkaç saat veya 1 gün sürebilir.

Kemik Sintigrafisinde Neye Bakılır?

Kemiklerdeki kan akımı, metabolik aktivite ve olağan dışı lezyonlar değerlendirilir.

Kemik Ölçümü Aç mı Tok mu Yapılır?

Kemik ölçümü ve sintigrafi için aç veya tok olmanın önemi yoktur.

Sintigrafi Öncesi Hangi İlaçlar Kullanılmamalıdır?

Genellikle ilaç kısıtlaması yoktur, ancak doktorun önerdiği bazı özel ilaçlar kesilebilir.

Sintigrafi Sonrası Radyasyon Ne Kadar Sürede Atılır?

Radyoaktif madde genellikle 24 saat içinde vücuttan atılır.

Kemik Sintigrafisinde Kanser Belli Olur mu?

Evet, kemik sintigrafisi kanserin kemiğe yayılıp yayılmadığını gösterebilir.