Brakiterapi

Kanser hastaları kemoterapinin yanı sıra radyasyon tedavisi de görmektedir ve klasik radyoterapi, dışarıdan kanserli bölge hedeflenerek uygulanmaktadır. Brakiterapi, klasik radyoterapi aksine kanserli bölgeye özel aplikatörler yardımıyla aparat yerleştirilerek içeriden uygulanan radyasyon tedavisidir.

Brakiterapi Nedir?

Brakiterapi, kanserli bölgeye yerleştirilen aplikatörlerle içerden radyasyon yayılımı sağlayan bir kanser tedavisidir. Klasik radyoterapi, dışarıdan kanserli bölgeye radyasyon verilerek yapılır ancak brakiterapide radyasyon yayılımı sağlayacak özel aparatlar, kanserli bölgeye yerleştirilir ve orada bırakılır. Radyasyon yayılımı kanserli bölgede devam ettikçe metastaz ve kanserli hücre büyümesi riskinin azalması hedeflenir. Brakiterapi, sağlıklı dokuları koruyabilecek ve tümörü yok edebilecek kadar yüksek oranda radyasyon verebilir. İmplante edilen aparatlar kısa bir süre radyasyon yayar ama etkisi yüksektir.

Bilgi Almak İçin Aşağıdaki Formu Doldurabilirsiniz

Brakiterapi Çeşitleri Nelerdir?

Brakiterapi çeşitleri, radyasyon aparatının yerleştirilme yerine ve doz hızına göre sınıflandırılır. Konumlarına göre brakiterapi çeşitleri şunlardır:

• İnterstisyel Brakiterapi: İnterstisyel Brakiterapide radyasyon aparatı doğrudan tümörün içine yerleştirilmektedir. Genellikle prostat kanseri, yumuşak doku kanseri ve bazı jinekolojik kanser türleri için tercih edilmektedir.
• İntrakaviter Brakiterapi: İntrakaviter Brakiterapide radyasyon implantı vücut boşluğunda tümörün yakınına yerleştirilir. Genellikle rahim kanseri, rahim ağzı kanseri ve jinekolojik kanserler için tercih edilebilir.

Radyasyon doz hızına göre brakiterapi çeşitleri şunlardır:

• Düşük Doz Hızlı Brakiterapi (LDR): Düşük doz hızlı brakiterapide 1 ile 7 gün boyunca sürekli olarak düşük dozda radyasyon yayılmaktadır ve aparat, 7 gün sonunda çıkarılır.
• Yüksek Doz Hızlı Brakiterapi(HDR): Yüksek doz hızlı brakiterapide 10 dakika ile 20 dakika süren tedavi seansları sırasında yüksek dozda radyasyon yayılmaktadır ve aparat her seansın sonunda çıkarılır.
• Sürekli Brakiterapi: Sürekli brakiterapide aparatlar tedavinin sonuna kadar düşük dozda radyasyon yayar ve çıkarılmaz. 

Brakiterapi Nasıl Uygulanır?

Brakiterapi uygulaması kanser türüne ve brakiterapi çeşidine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Bir veya birkaç uzman tarafından bölgesel veya genel anestezi altında uygulanmaktadır. Brakiterapi adımları aşağıdaki gibidir:

1. Özel bir aplikatöre radyasyon aparatı yerleştirilir.

2. Aplikatörle yerleştirme sırasında bölgeyi görüntülemek için bir görüntüleme yöntemi kullanılır.

3. Aparat, tümörün içine veya kanserli bölgeye yerleştirilir.

4. İmplante edilen aparat radyasyon yayılımı sağlar.

5. Seans sonunda aparat, aplikatör yardımıyla geri çıkarılır.

Brakiterapi Hangi Kanser Türleri İçin Uygundur?

Brakiterapi aşağıdaki kanser türleri için uygundur:

• Vajinal kanser
• Meme kanseri
• Rahim ağzı kanseri
• Rahim kanseri
• Yemek borusu kanseri
• Rektal kanserler
• Göz kanseri
• Safra kesesi kanseri
• Baş ve boyun kanseri
• Akciğer kanseri
• Prostat kanseri
• Cilt kanseri
• Yumuşak doku kanserleri (sarkom)
• Beyin kanseri

Brakiterapi Öncesinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Brakiterapi öncesinde uzman hekim kan tahlili ve görüntüleme testleri isteyerek işlem sırasında karşılaşabileceği herhangi bir olumsuzluk riskini ortadan kaldırmayı hedefler. Brakiterapi öncesi dikkat edilmesi gerekenler aşağıdakilerden biri ya da birkaçı olabilir:

• Kan sulandırıcı veya kan pıhtılaşması için kullanılan ilaçların doktor kontrolünde düzenlenmesi gerekir.
• Brakiterapi öncesi eğer gerekliyse lavman yardımıyla bağırsaklar veya mide boşaltılabilir.
• Hastaneye gitmeden birkaç saat öncesinde açlık gerekebilir, açlık süresi doktor ile belirlenmelidir.
• İşlem öncesinde sigara ve alkol tüketmeyin.

Brakiterapi Ne Kadar Sürer?

Brakiterapi işlemi en az 30 dakika sürmektedir ancak işlem süresi brakiterapi türüne göre uzayabilir.

Brakiterapi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Brakiterapi sonrasında hasta, anestezi etkilerinin geçmesi ve herhangi bir komplikasyon yaşanmaması için dinlenme odasına alınmaktadır. İşlem sonrasında aynı gün içinde eve gidilebilir ancak kanser evresine bağlı olarak uzman hekim, hastanede yatış önerebilir. Şiddetli ağrı, kanama, ödem ve morarma durumunda doktora bilgi verilmelidir. 

Brakiterapi Faydaları Nelerdir?

Brakiterapi, bölgesel kanser türleri için uygulanabilen etkili bir tedavi yöntemidir. Brakiterapi implantları, kanserli bölgede sağlıklı dokuya zarar vermeden kötü huylu hücreleri öldürmeyi hedefler. Brakiterapi faydaları şunlardır:

• Sağlıklı dokulara zarar vermeden yüksek oranda radyasyon verilebilir.
• Radyasyon verilen bölge daha odaklıdır ve kontrollü radyasyon verilebilir.
• Tedavi süresi çoğunlukla kısadır ve seanslar gün içinde tamamlanabilir.
• Yan etki nispeten daha düşüktür.
• Diğer tedavi türleriyle kombine olarak uygulanabilir.
• Ayakta tedavi oranı yüksektir ve hastane yatışı gerekmeyebilir.

Brakiterapinin Yan Etkileri Nelerdir?

Brakiterapinin yan etkileri kanser türüne, radyasyon dozuna ve terapi çeşidine bağlı olarak değişebilir. Brakiterapi yan etkileri aşağıdaki gibidir:

• İdrar yaparken zorlanma veya idrar kaçırma
• Erektil disfonksiyon
• Vajinal yara izi
• Bitkinlik, halsizlik
• Kabızlık veya ishal
• Bulantı ve kusma

Brakiterapi ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Brakiterapi Kaç Seans Sürer?

Brakiterapi seans sayısı ve seans süresi doz hızına, hedeflenen kanserli bölgeye ve kullanılan yönteme göre değişiklik gösterir. Yüksek doz hızlı brakiterapi seansları genellikle ortalama 30 dakika sürebilir ve kaç seans süreceği doktor tarafından belirlenir. Düşük doz hızlı brakiterapi seans sayısı, yüksek doz hızlı brakiterapiye göre daha uzundur. Brakiterapi seansları kanser türüne, evresine ve terapi türüne göre değişiklik gösterir.

Brakiterapi Kim Yapar?

Brakiterapi planlaması onkolog tarafından yapılır ancak brakiterapi bir ekip tarafından yapılabilmektedir. Uygulama ekibi içerisinde onkolog, anestezi uzmanı, jinekolog, ürolog ve genel cerrahi uzmanları bulunabilir. Ayrıca kanserin vücuttaki yerine bağlı olarak iç hastalıkları uzmanı, nörolog ve ortopedist de ekibe dahil olabilir.

Brakiterapi Saç Döker mi?

Radyasyon tedavisi sadece ışının hedeflediği bölgedeki kıl foliküllerini etkiler. Brakiterapi genelde yalnızca uygulama bölgesindeki saç veya kıllarda dökülmeye neden olmaktadır. Brakiterapi göğüs yukarısında bir bölgeye uygulanmıyorsa genellikle saç dökülmesi beklenemez.

Brakiterapi Kimlere Uygulanır?

Brakiterapi, genellikle kanserli hücrelerin yerleştiği yerlerin sınırlı olduğu yüksek bölgesel radyasyon dozu gerektiren hastalara uygundur. Brakiterapi için uygunluk kanserin tipi, büyüklüğü, evresi ve hastanın genel sağlık durumuna göre değerlendirilir.