Böbrek Kanseri Belirtileri, Evreleri ve Tedavisi

Böbrek kanseri, böbrek hücrelerinde kontrolsüz çoğalan anormal hücrelerin tümör oluşturmasıyla gelişen ciddi bir hastalıktır. Erken dönemde genellikle belirti vermeyen bu kanser, ilerleyen evrelerde idrarda kan, yan ağrısı ve kilo kaybı gibi şikâyetlerle kendini gösterebilir. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleriyle yaşam süresi ve kalitesi önemli ölçüde artırılabilir.

Böbrek Kanseri Nedir?

Böbrek kanseri, böbrek hücrelerinin anormal ve kontrolsüz bir şekilde çoğalarak tümör oluşturduğu bir hastalıktır. Genellikle böbreklerdeki küçük tüplerin (tübüllerin) iç yüzeyinde başlar ve bu tür kanser, renal hücreli karsinom olarak bilinir.

Böbrek kanseri, böbrek dokusundaki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkar. Zamanla bu hücreler tümör adı verilen kitleyi oluşturur. Hücrelerin yapısında meydana gelen değişim, sağlıklı bölünme düzenini bozarak kanser gelişimine yol açar. Kötü huylu yani malign tümörler, çevre dokulara ve hayati organlara yayılabilir. Bu durum metastaz olarak adlandırılır.

Böbrek kanseri en sık 65 ile 75 yaş arasındaki kişilerde teşhis edilir. Erkeklerde görülme riski kadınlara göre yaklaşık iki kat fazladır. Çocuklarda böbrek kanseri riski oldukça nadirdir.

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

Böbrek Kanseri Neden Olur?

Böbrek kanserinin kesin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Hastalık, böbrek hücrelerinin DNA’sında meydana gelen değişikliklerle ortaya çıkar.

Normal hücrelerde DNA, hücrelerin kontrollü şekilde büyümesini ve zamanı geldiğinde ölmesini sağlar. Ancak DNA yapısındaki değişiklikler, hücrelere anormal şekilde çoğalma ve ölmeme talimatı verir. Bu süreçte kontrolsüz çoğalan hücreler tümör oluşturur. Tümör zamanla sağlıklı dokuları tahrip edebilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Böbrek kanseri risk faktörleri aşağıda listelenmektedir:

• Yaş
• Sigara kullanımı
• Obezite
• Yüksek tansiyon
• Genetik yatkınlık
• Aile öyküsü

Böbrek Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Böbrek kanseri erken evrelerinde genellikle belirti veya şikayet oluşturmaz. Çoğu zaman başka bir nedenle yapılan ultrason ya da röntgen incelemesi sırasında tesadüfen saptanır. Böbrek kanseri belirtileri, tümör çevre dokulara veya organlara yayıldıkça ortaya çıkar. Ancak böbrek kanseri ile benzer bulgulara yol açabilen farklı sağlık sorunları da olabilir.

Hipertansiyon (yüksek tansiyon) ya da kandaki kırmızı kan hücrelerinin normalin altında olması (anemi), böbrek tümörünün belirtileri arasında yer alabilir. Bu bulgular daha az sıklıkla ortaya çıkar. Tümörün kemik, akciğer gibi farklı organlara metastaz yapması durumunda ise öksürük, kanlı balgam ya da kemik ağrısı gibi ek semptomlar gelişebilir. Böbrek kanseri belirtileri aşağıda listelenmektedir:

• İdrarda kan görülmesi (hematüri)
• Sırtın yan tarafında veya karında ağrı
• Karında elle hissedilebilen kitle
• Bacak ve ayak bileklerinde şişlik
• Yüksek tansiyon
• Kansızlık (anemi)
• Halsizlik
• Gece terlemesi
• İstemsiz kilo kaybı
• İştah azalması
• Ateş
• Erkeklerde testis torbasında genişlemiş damar (varikosel)

Böbrek Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Böbrek kanseri tanısının kesinleşmesi için çeşitli testler ve görüntüleme yöntemleri uygulanır. Bu yöntemler, böbreklerdeki olası sorunları saptamak ve doğru tedavi planını belirlemek açısından önemlidir.

İlk aşamada ultrason kullanılarak böbreklerde kitle ya da yapısal anormallik olup olmadığı incelenir. Ultrason, hızlı ve ağrısız bir değerlendirme yöntemi olarak sık tercih edilir. Daha ayrıntılı inceleme gerektiğinde BT (Bilgisayarlı Tomografi) taraması yapılır. Bu yöntem böbreklerin ve çevresindeki dokuların detaylı görüntülenmesini sağlar.

Bazı durumlarda sistoskopi uygulanabilir. Bu işlemde üretradan küçük bir kamera ile girilerek mesane içi doğrudan görüntülenir ve olası bulgular değerlendirilir. Son olarak, kesin tanı için biyopsi yapılabilir. Bu yöntemde böbrekten ince bir iğne yardımıyla hücre örneği alınır ve laboratuvarda mikroskop altında incelenir. Böbrek kanseri tanısında kullanılan teknikler aşağıda listelenmektedir:

• Ultrason
• BT (Bilgisayarlı Tomografi) taraması
• Sistoskopi
• Biyopsi

Böbrek Kanseri Çeşitleri Nelerdir?

Böbrek kanserinin en yaygın türü renal hücreli karsinom (RCC) olarak adlandırılır. Tüm böbrek kanseri vakalarının yaklaşık %90’ı bu gruba girer. RCC, tek bir böbrekte birden fazla tümörle görülebilir ve bazı durumlarda her iki böbreği de etkileyebilir. Çoğu vakada tümörler teşhis edildiğinde belirgin boyutlara ulaşmış olabilir. Ancak böbrek kanseri genellikle yayılmadan önce tespit edilir.

Renal hücreli karsinomun farklı alt tipleri vardır. Patologlar bu alt tipleri, kanser hücrelerini mikroskop altında inceleyerek sınıflandırır. RCC’nin başlıca alt tipleri şunlardır:

• Berrak hücreli RCC: En sık görülen tiptir. Hücreler açık veya berrak görünür.
• Papiller RCC: İkinci en yaygın tiptir. Tümörler parmak benzeri küçük çıkıntılar içerir.
• Kromofob RCC: Daha nadir görülen bir formdur. Hücreler diğer tiplere göre daha büyüktür.
• Toplayıcı kanal RCC: Nadir rastlanan bir türdür. Kanser hücreleri düzensiz tüplere benzer şekilde izlenir.
• Sınıflandırılamayan RCC: Birden fazla hücre tipini içeren ya da mevcut sınıflamalara uymayan tümörler bu gruba girer.

Böbrek Kanseri Evreleri Nelerdir?

Böbrek kanseri tanısı konulduktan sonra hastalığın hangi evrede olduğunu belirlemek için çeşitli testler uygulanır. Böbrek kanseri evreleme işlemi, tümörün boyutunu, yayılımını ve agresifliğini ortaya koyar. Bu bilgiler, en uygun böbrek kanseri tedavi planı için yol göstericidir. Böbrek kanseri evreleri aşağıda listelenmektedir:

• Böbrek Kanseri 1. Evre
• Böbrek Kanseri 2. Evre
• Böbrek Kanseri 3. Evre
• Böbrek Kanseri 4. Evre

Böbrek Kanseri 1. Evre

Böbrek kanseri teşhisi konulduğunda, doktorlar hastalığın evresini belirlemek için genellikle TNM sınıflandırma sistemini kullanır. Evre 1 böbrek kanseri, tümörün böbrek içinde sınırlı kaldığı ve çapının 7 cm’den küçük olduğu durumu tanımlar. Bu evrede genellikle belirgin bir semptom görülmez. Hastalığın seyri çoğunlukla olumlu olsa da, bireysel risk faktörleri sonuçları etkileyebilir.

Evre 1 böbrek kanserinde erken tanı ve tedavi, hastalığın gidişatını iyileştirebilir. Bu nedenle kişilerin, kendi risk durumlarını değerlendirmek ve olası belirtilerin nedenini öğrenmek için uzman bir hekime başvurması gerekmektedir.

Böbrek Kanseri 2. Evre

Bu evrede tümör 7 cm’den büyük olsa da böbrek içinde sınırlı kalabilir. Bununla birlikte, tümör böbreği çevreleyen dokuya veya büyük damarlara ilerleyebilir. Ancak bu durumda bile, böbrek üstü bezlerine (adrenal bezler) ya da Gerota fasyası adı verilen koruyucu zarın dışına çıkarak lenf düğümlerine veya uzak organlara yayılım göstermez. Gerota fasyası, böbrekleri ve böbrek üstü bezlerini çevreleyen bağ dokusudur.

Böbrek Kanseri 3. Evre

Evre 3 böbrek kanserinde iki farklı durum görülebilir. Birincisi, böbrekteki tümör herhangi bir boyutta olabilir ve kanser yakındaki lenf düğümlerine yayılmıştır.

İkincisi ise kanserin böbreğe yakın damarlara (renal ven veya vena kava), idrar toplayıcı sistemin etrafındaki yağ dokusuna ya da böbreği çevreleyen yağ tabakasına ilerlemesidir. Bu durumda da kanser yakın lenf düğümlerine yayılım gösterebilir.

Böbrek Kanseri 4. Evre

Evre 4 böbrek kanseri, hastalığın en ileri evresini ifade eder. Bu evrede iki durum söz konusu olabilir: Kanser, böbreği çevreleyen fasya tabakasının dışına ya da böbrek üstü bezine (adrenal bez) yayılmıştır ve yakın lenf düğümlerine ilerlemiş olabilir.

Ayrıca kanserin akciğer gibi vücudun başka bölgelerine metastaz yapması da mümkündür. Bu durum ileri evre böbrek kanseri veya metastatik böbrek kanseri olarak adlandırılır. Kanser başka organlara yayıldığında, bu odaklar sekonder (ikincil) kanser olarak tanımlanır.

Böbrek Kanseri Tedavisi Nasıl Olur?

Böbrek kanseri tedavisi çoğunlukla cerrahi müdahale ile başlar. Kanser yalnızca böbrekle sınırlıysa, tek başına cerrahi yeterli olabilir. Bazı hastalarda ameliyat sonrası kanserin tekrar etme riskini azaltmak için ilaç tedavisi uygulanır. Hastalık böbrek dışına yayılmışsa cerrahi mümkün olmayabilir ve farklı tedavi yöntemleri tercih edilir.

Tedavi planı oluşturulurken hastanın genel sağlık durumu, kanserin türü ve evresi ile kişisel tercihler dikkate alınır. Böbrek kanseri tedavisi yöntemleri aşağıda listelenmektedir:

• Cerrahi Tedavi
• Kriyoterapi
• Radyofrekans Ablasyon
• Radyoterapi
• Hedefe Yönelik Tedavi
• İmmünoterapi
• Kemoterapi
• Palyatif Bakım

Cerrahi Tedavi

Erken evre böbrek kanserinde cerrahi ilk basamaktır. Amaç, tümörü çıkarmak ve mümkün olduğunda böbreğin fonksiyonunu korumaktır. Kullanılan cerrahi yöntemler aşağıda listelenmektedir:

Radikal nefrektomi: Tüm böbreğin ve çevresindeki sağlıklı dokunun alınmasıdır. Gerekirse lenf düğümleri veya böbrek üstü bezi de çıkarılabilir. Açık ameliyat ya da laparoskopik/robot yardımlı yöntemlerle uygulanabilir.

Parsiyel nefrektomi (böbrek koruyucu cerrahi): Tüm böbrek yerine yalnızca tümör ve çevresindeki küçük bir sağlıklı doku parçası çıkarılır. Küçük tümörlerde ve tek böbreği olan hastalarda tercih edilir. Böbrek fonksiyonlarını korumaya yardımcı olur ve ileride böbrek yetmezliği riskini azaltır.

Kriyoterapi

Kriyoterapi, böbrek kanseri hücrelerini dondurarak yok etmeyi amaçlar. İnce bir iğne görüntüleme yöntemleri eşliğinde tümöre yerleştirilir ve soğuk gaz kullanılarak kanser hücreleri dondurulur. Özellikle cerrahinin riskli olduğu, küçük boyutlu tümörlerde uygulanabilir.

Radyofrekans Ablasyon (RFA)

Radyofrekans ablasyon, iğne aracılığıyla elektrik akımı verilerek tümör hücrelerinin ısıtılıp yok edilmesini sağlar. Küçük böbrek tümörlerinde, cerrahiye uygun olmayan hastalarda tercih edilebilir.

Radyoterapi

Böbrek kanseri radyoterapisi, yüksek enerjili ışınlar ile kanser hücrelerini yok etmeye yönelik bir yöntemdir. Genellikle kanserin vücudun diğer bölgelerine (örneğin kemiklere veya beyne) yayılması durumunda belirtileri hafifletmek için kullanılır.

Hedefe Yönelik Tedavi

Hedefe yönelik tedaviler, kanser hücrelerinin büyümesini sağlayan belirli molekülleri engelleyen ilaçlardır. Bu sayede tümör hücreleri yok olur veya büyümesi durur.

İmmünoterapi

Böbrek kanserinde immünoterapi, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanıyıp yok etmesini sağlayan ilaçlarla yapılır. Ameliyat sonrası kalabilecek hücrelerin temizlenmesinde veya ileri evre böbrek kanserinde kullanılabilir.

Kemoterapi

Kemoterapi, damar yoluyla verilen güçlü ilaçlarla kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlar. Çoğu böbrek kanseri kemoterapiye dirençlidir. Ancak nadir bazı böbrek tümörlerinde kullanılabilir.

Palyatif Bakım

Palyatif bakım, böbrek kanseri tedavisi sırasında yaşam kalitesini artırmayı hedefler. Ağrı ve diğer semptomların kontrolüne odaklanır. Cerrahi, immünoterapi, kemoterapi veya radyoterapi ile eş zamanlı uygulanabilir. Hastaya ve ailesine ek destek sağlayarak tedavi sürecini kolaylaştırır.

Böbrek Kanserinden Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Böbrek kanserini tamamen önlemek mümkün olmasa da bazı yaşam tarzı değişiklikleri ile risk azaltılabilir: Alkol tüketimini sınırlandırmak böbrek kanserini riskini azaltır. İçilecekse kadınlarda günde en fazla bir, erkeklerde en fazla iki kadehle sınırlı kalınmalıdır.

Öte yandan vitamin ve mineralleri öncelikle sebze ve meyvelerden almak tercih edilmelidir. Haftada çoğu gün en az 30 dakika hareket etmek faydalı olduğu gibi fazla kilonuz varsa uzman desteğiyle dengeli kilo verme yöntemleri uygulanmalıdır. Sigarayı bırakmak böbrek kanserini riskini azaltan unsurlar arasında gösterilmektedir. Böbrek kanserinden korunma yöntemleri aşağıda listelenmektedir:

• Sigara kullanmamak
• Alkol tüketimini sınırlandırmak
• Sağlıklı beslenmek
• Düzenli egzersiz yapmak
• İdeal kiloyu korumak

Böbrek Kanserine Hangi Bölüm Bakar?

Böbrek kanserinin tanı ve tedavisinde birden fazla uzmanlık alanı birlikte görev alır. Böbrek kanserine aşağıda listelenen bölümler bakmaktadır:

• Onkolojik Kanser Cerrahisi
• Robotik Cerrahi

Böbrek Kanseri Hakkında Sık Sorulan Sorular

Böbrek kanseri hakkında sıklıkla sorulan sorular ve cevapları aşağıda listelenmektedir.

Böbrek Kanseri İlk Nereye Sıçrar?

Böbrek kanseri (renal hücreli karsinom) en sık önce lenf bezlerine ve akciğerlere yayılır.

Böbrek Kanseri Hangi Yaşlarda Görülür?

Yetişkinlerde böbrek kanseri en sık 65-75 yaşları arasında görülür.

Böbrek Kanseri Ameliyatı Riskli midir?

Nephrektomi sırasında kanama, yara iyileşmesi sorunları, kan pıhtısı ve enfeksiyon gibi riskler bulunmakla birlikte, genellikle güvenli bir cerrahi işlemdir.

Böbrek Kanserinde Kemoterapi Var mıdır?

Kemoterapi yalnızca bazı nadir alt tiplerde veya palyatif durumda kullanılabilir.

1. Evre Böbrek Kanseri Metastaz Yapar mı?

Böbrek kanserinin 1. evresinde kanser genellikle sadece böbrek içinde sınırlıdır ve yayılma göstermek oldukça nadirdir.

Böbrek Kanseri Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Erken evre (küçük tümör) böbrek kanseri için laparaskopik cerrahi genellikle 30-90 dakika arasında sürer. Daha büyük veya damarları tutan tümörlerde ameliyat birkaç saat sürebilir.

Böbrek Kanseri Nelere Yol Açar?

Böbrek kanseri belde ağrı, idrarda kan, yorgunluk, iştah kaybı, kilo kaybı ve yüksek tansiyon gibi semptomlara yol açabilir.

Böbrek Kanseri Nüks Eder mi?

Böbrek kanseri tedaviden sonra %20-30 oranında tekrarlayabilir ve nüks genellikle ilk üç yıl içinde gözlenir, ancak yıllar sonra bile tekrar edebilir.

Böbrek İflası Nasıl Anlaşılır?

Böbrek iflası (böbrek fonksiyon bozukluğu) uykuda idrar koyulaşıp renk değişimleri, şişlik (ödem), yorgunluk, iştahsızlık, bulantı, kafa karışıklığı gibi belirtilerle kendini gösterebilir.