Yumurtalık Kisti Nedir, Neden Olur? Belirtileri ve Tedavisi

Yumurtalık kistleri, her kadında görülebilmektedir. Adet döngüsüne bağlı oluşan yumurtalık kistleri genellikle kendiliğinden geçebilirken patolojik yumurtalık kistleri, tedavi gerektirebilmektedir.

Yumurtalık Kisti Nedir?

Yumurtalık kisti, yumurtalıkların içinde veya üzerinde oluşan sıvı dolu veya yarı katı yarı sıvı yapıda olabilen kese benzeri oluşumlardır. Yumurtalık, kadın üreme sisteminin bir parçasıdır. Yumurtalıkların görevi, östrojen ve progesteron hormonu ile üreme için gerekli olan yumurta hücrelerini üretmektir. Yumurtalık kistleri genellikle iyi huyludur (benign) ve şiddetli semptomlara neden olmamaktadır. Yumurtalığı olan her kadında yumurtalık kisti oluşabilir ve bazen adet döngüsü boyunca yumurtalık kisti gelişebilir ve sonrasında kendiliğinden geçebilir. Fakat bazen yumurtalık kistleri kalıcı olabilir ve nadiren de olsa ciddi tıbbi müdahale gerektirebilecek sorunlara yol açabilir.

Bilgi Almak İçin Aşağıdaki Formu Doldurabilirsiniz

Yumurtalık Kisti Çeşitleri Nelerdir?

Yumurtalık kisti, fonksiyonel kistler ve patolojik kistler olarak iki ana gruba ayrılmaktadır. Fonksiyonel kistler, adet döngüsü ile birlikte oluşan ve genellikle kendiliğinden geçebilen kistlerdir. Patolojik kistler adet döngüsünden bağımsız gelişen ve bazen ciddi sonuçlar doğurabilen kistlerdir. Yumurtalık kisti çeşitleri aşağıdaki gibidir:

1-Fonksiyonel Kistler: Adet döngüsüne bağlı gelişen yumurtalık kistleridir.

• Folikül kistleri: Folikülün yumurtayı bırakmaması ve sıvıyla dolması sonucu oluşmaktadır.
• Korpus luteum kistleri: Yumurtlamadan sonra folikülün korpus luteuma dönüşmesi ve içinin sıvıyla dolmasıyla meydana gelmektedir. Korpus luteum, yumurtlama sonrası yumurtalıklarda geçici olarak oluşan önemli bir yapıdır.

2-Patolojik Kistler: Adet döngüsünden bağımsız gelişen yumurtalık kistleridir.

• Kistadenom: Yumurtalığın üzerinde büyüyen sıvı ya da sümüksü içeriğe sahip kistlerdir.
• Dermoid kistler (Teratom): Saç, diş veya deri vb. dokuları içeren kistlerdir ve genellikle iyi huyludur.
• Endometriotik kist (Çikolata kisti): Endometriozis hastalığından kaynaklanır ve menstrual kan içerir.
• Kötü huylu kanseröz kistler: Nadiren görülmektedir ve genellikle menopoz sonrası dönemde daha risklidir.

Yumurtalık Kisti Neden Olur?

Yumurtalık kisti nedeni kistin türüne göre değişmektedir. Fonksiyonel yumurtalık kistleri, yumurtlama dönemi nedeniyle oluşur. Fonksiyonel kistler, folikül yumurtayı salamayınca ya da yumurta salındıktan sonra kalan yapıda sıvı birikimi oluşunca gelişmektedir. Patolojik yumurtalık kistlerinin oluşma nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Derin hücre bölünmesi bozuklukları, dermoid veya kistadenom gibi kistlerin oluşmasına neden olmaktadır.
• Endometriozis hastalığına bağlı olarak çikolata kisti oluşabilir.
• Pelvik inflamatuvar hastalık (PID) gibi bazı enfeksiyonlar
• Polikistik over sendromu (PCOS), yumurtalıklarda çok sayıda küçük kist oluşmasına neden olmaktadır.

Ayrıca yumurtlama için kullanılan hormon ilaçları da yumurtalık kistine neden olabilmektedir.

Yumurtalık Kisti Belirtileri Nelerdir?

Yumurtalık kisti genellikle belirtisizdir ve regl öncesi sendromu (PMS) ya da menstrüel semptomlar ile karıştırılabilmektedir ancak bazı durumlarda belirgin semptomlara neden olabilmektedir.Yumurtalık kisti belirtileri şunlardır:

• Kasıkta donuk ve arkaya yayılan ağrı
• Cinsel ilişki sırasında ağrı
• Adet düzensizliği
• Adet döneminde ağrı
• Kabızlık veya sık idrara çıkma isteği
• Bazı durumlarda şiddetli pelvik ağrı
• Kist patladığında ise şiddetli pelvik ağrı, mide bulantısı, kusma, kanama

Yumurtalık Kisti Teşhisi Nasıl Konulur?

Yumurtalık kisti teşhisi için bir kadın hastalıkları uzmanı tarafından pelvik fizik muayene ve ultrason görüntüleme testi yapılmalıdır. Yumurtalık kisti aşağıdaki yöntemlerle teşhis edilebilmektedir:

• Gebelik testi: Hamilelik durumunda korpus luteum kisti görülebilmektedir, normaldir.
• Pelvik fizik muayene: Yumurtalıklara bası ile ağrı kontrolü ve elle muayene sırasında kist teşhisi yapılabilir.
• Ultrasonografi: Kistin yerini, yapısını, boyutunu ve genel özelliklerini kontrol etmek için kullanılan görüntüleme yöntemidir.
• BT (Bilgisayarlı tomografi): Daha ayrıntılı görüntüleme için pelvik bölgenin tomografisi istenebilir. Çekim öncesi idrar kesesinin dolu olması (idrara sıkışma) istenebilir.
• Kan tahlilleri: Tümör belirteç testleri (CA-125) ve hormon tahlilleri istenebilmektedir.
• Biyopsi: Daha ciddi durumlarda kistten örnek almak gerekebilir.

Yumurtalık Kisti Tedavisi Nasıldır?

Yumurtalık kisti tedavisi hastanın genel sağlık durumuna, kistin türüne, boyutuna ve hastanın şikayetlerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Yumurtalık kisti tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:

• Takip: Fonksiyonel kistler adet dönemine bağlı geliştiği için genellikle kistin kendiliğinden küçülmesi veya geçmesi beklenir ve düzenli ultrason kontrolü yapılır.
• Hormon tedavisi: Doğum kontrol hapları gibi ilaçlar, yumurtlamayı durdurarak yeni kist oluşumunu önleyebilir ancak mevcuttaki kiste etki etmeyebilir.
• Cerrahi işlem: Kist büyüyorsa ve semptomlar ağırsa ayrıca kötü huylu olma açısından riskli ise cerrahi müdahale gerekebilir. Yumurtalık kisti ameliyatı, hastanın çocuk sahibi olma isteğine göre değişiklik gösterebilir.
• Kanser tedavisi: Kanser şüphesi varsa ileri cerrahi, kemoterapi veya ooferektomi (yumurtalıkların alınması) gerekebilir.

Yumurtalık Kisti ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Her Yumurtalık Kisti Çikolata Kisti midir?

Hayır, her yumurtalık kisti çikolata kisti değildir. Çikolata kisti, endometriozis kaynaklı bir yumurtalık kisti çeşididir. 

Sol Yumurtalık Kisti Belirtileri Nelerdir?

Sol yumurtalık kisti genellikle belirtisizdir ancak bazı durumlarda sol pelvik bölgede arkaya vuran sürekli veya donuk ağrı, kabızlık ve sık idrara çıkma gibi belirtilere neden olabilmektedir.

Sağ Yumurtalık Kisti Belirtileri Nelerdir?

Sağ yumurtalık kisti belirtileri cinsel ilişki sırasında ağrı, sağ pelvik bölgede arkaya vuran sürekli ve donuk ağrı, adet düzensizliği, sık idrara çıkma ve kabızlık olabilmektedir.

Yumurtalık Kisti Ağrısı Nereye Vurur?

Yumurtalık kisti ağrısı pelvik bölgeye vurmaktadır. Yumurtalıkların bulunduğu kasık bölgesinde donuk ağrı, baskıyla artan ağrı ve bazen sırta ve bel altına yansıyabilen şiddetli ağrı görülebilmektedir.

Yumurtalık Kisti Elle Hissedilir mi?

Küçük yumurtalık kistleri genellikle elle hissedilmez ve ultrasonla saptanmaktadır ancak büyük kistler veya yüzeysel kistler, pelvik fizik muayenede baskı ile hissedilebilir.

Yumurtalık Kisti Ne Zaman Tehlikeli Kabul Edilir?

Yumurtalık kisti, kötü huylu olma ihtimali varsa tehlikeli kabul edilmektedir. Yumurtalık kisti ani ve şiddetli başlayan ağrı, baş dönmesi, bulantı, kusma, ateş ve kanama gibi semptomlara neden oluyorsa tehlikeli kabul edilir ve doktor müdahalesi gerekmektedir. 

Yumurtalık Kisti Stresten Oluşabilir mi?

Yumurtalık kistinin stres kaynaklı oluştuğuna dair bilimsel bir kanıt bulunmamakla birlikte kronik stres hormonal dengeyi etkileyebildiğinden yumurtalık kisti için bir risk faktörü sayılabilir.

Yumurtalık Kisti Ne Zaman Ağrı Yapar?

Yumurtalık kisti büyüdüğünde, çevre dokulara baskı yaptığında, yırtıldığında veya yumurtalık torsiyonu (dönmesi) meydana geldiğinde ağrı yapar.

Yumurtalık Kisti Patlarsa Ne Olur?

Yumurtalık kisti yırtıldığında çoğunlukla ani ve şiddetli pelvik ağrı, iç kanama ve bazen bayılma veya tansiyon düşüklüğü görülebilmektedir ve acil müdahale gerekebilmektedir.

Yumurtalık Kisti Adet ile Atılır mı?

Yumurtalık kistleri fonksiyonel kist ise birkaç adet döngüsü içinde kendiliğinden kaybolması beklenir ancak tüm yumurtalık kistleri adetle atılmaz ve tedavi gerektirebilmektedir.

Yumurtalık Kisti Neye Benzer?

Yumurtalık kisti görüntüsüne ve içeriğine göre farklılık göstermektedir. Sıvı dolu basit yumurtalık kisti ultrason üzerinde net sınır ve anekoik (sıvı gibi) özellik gösterirken dermoid kistler, içinde yağ, deri veya karma içerik barındırabilmektedir ve çikolata kisti ise daha yoğun bir yapıda olabilmektedir.

Yumurtalık Kisti Kilo Aldırır mı?

Yumurtalık kisti kilo aldırmaz ancak hormonal dengesizlik kaynaklı yumurtalık kistleri metabolizmayı ve diğer hormonların çalışmasını olumsuz etkileyerek kilo artışına neden olabilmektedir.

Yumurtalık Kisti Kaç Cm Olunca Ameliyat Gerekir?

Ameliyat kararı sadece kistin boyutuna göre alınmamaktadır. Ameliyat için yumurtalık kistinin türü, semptomlar, büyüme durumu, menopoz durumu ve kötü huylu çıkma şüphesi göz önüne alınmaktadır.

Yumurtalık Kisti Cinselliği Etkiler mi?

Bazı yumurtalık kistleri özellikle büyük ve pelvik bölgede baskı yapan kistler, cinsel ilişki sırasında ağrıya ve rahatsızlığa neden olabilmektedir ve ağrı, cinsel isteği azaltabilmektedir. 

Yumurtalık Kisti Hamilelik İhtimalini Azaltır mı?

Yumurtalık kisti ve infertilite (kısırlık) ilişkisi kistin türüne bağlıdır. Bazı büyük kistler, Polikistik Over Sendromu (PCOS) ve çikolata kistleri doğurganlığı olumsuz etkileyebilmektedir ancak kesin kanıya varmak için doktor kontrolü gerekmektedir. 

Yumurtalık Kisti Kanama Yapar mı?

Her yumurtalık kisti kanama yapmaz. Belirgin kanama ve şiddetli ağrı durumunda mutlaka doktor kontrolü gerekmektedir.