
D vitamini diş, kas ve kemik sağlığı açısından gerekli bir vitamindir ve somon, sardalya ve hamsi gibi yağlı balıklarda, yumurta sarısında ve sığır karaciğerinde D vitamini bulunmaktadır.
D Vitamini Nedir?
D vitamini vücutta kalsiyum ve fosfat dengesini düzenleyerek kemik, diş ve kas sağlığının korunmasını sağlayan yağda çözünen bir vitamindir. D vitamini, vücudun kalsiyumu emmesine yardımcı olur ve sinir sistemi ile bağışıklık sistemini destekler. D vitamini, besinlerden ve takviyelerden alınabilir ayrıca cilt, güneş ışığını sentezleyerek D vitaminine dönüştürür.
D Vitamini Kaç Olmalı?
D vitamini değerleri plazma 25-hidroksivitamin D adı verilen kan tahlili ile ölçülür. D vitamini değerleri aşağıdaki gibi sınıflandırılır:
- D vitamini değeri 20 ng/mL ve altında ise: D vitamini eksikliği
- D vitamini değeri 20-30 ng/mL arasında ise: D vitamini yetersiz
- D vitamini değeri 30 ng/mL ve üzerinde ise: Normal
D vitamini değeri 150 ng/mL üzerinde ise D vitamini yüksekliği olarak değerlendirilir ve hiperkalsemi(kalsiyum yüksekliği) gibi sonuçlar doğurabilir ve toksiktir.
D Vitamini Günlük İhtiyacı Ne Kadardır?
Günlük D vitamini ihtiyacı yaşa bağlı olarak değişmektedir. Yaş aralığına göre günlük alınması gereken D vitamini miktarı aşağıdaki gibidir:
- Doğduktan sonraki ilk 12 ay: 400 IU
- 1-13 yaş arası çocuklar: 600 IU
- 14-18 yaş arası gençler: 600 IU
- 19-70 yaş arası yetişkinler: 600 IU
- 71 yaş ve üzeri yetişkinler: 800 IU
- Hamile ve emziren kadınlar: 600 IU
Yukarıdaki değerler D vitamini eksikliği olmayan kişiler için uygundur, D vitamini eksikliği olan kişilerde takviye ihtiyacı değişebilir.
D Vitamini Eksikliği Neden Olur?
D vitamini eksikliğinin genellikle en temel nedenleri yetersiz beslenme ve güneş ışığı almamaktır. Güneş ışığından faydalanamama derecesi, yaşanan coğrafyaya bağlı olarak değişir ve D vitamini ihtiyacının artmasına neden olabilir. D vitamini eksikliğinin nedenleri şunlardır:
- Yetersiz beslenme (D vitamini içeren besinler tüketmemek)
- Güneşlenmemek (Gün ışığından faydalanmamak)
- D vitamini emiliminin yetersizliği
- D vitamini emilimini azaltan ilaçlar kullanmak (Müshil, steroid, kolesterol ilaçları vs.)
- Kilo verme ameliyatları (Gastrik bypass)
- Obezite
- Yaşlılık
- Kistik fibrozis
- Crohn hastalığı
- Çölyak hastalığı
- Böbrek ve karaciğer hastalıkları
D Vitamini Eksikliği Risk Faktörleri Nelerdir?
Aşağıdaki kişilerde D vitamini eksikliği riski daha yüksektir:
- Anne sütüne devam eden bebekler
- Yaşlılar
- Koyu ten rengine sahip kişiler (Esmerler)
- Crohn hastaları
- Ülseratif kolit olanlar
- Çölyak hastaları
- Obezite hastaları
- Kolesterol, steroid, nöbet ilaçları ve kilo verme ilaçları kullananlar
D Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
D vitamini eksikliği genellikle kan tahlili ile kendini gösterir ve belirtileri belirgin değildir. D vitamini eksikliği belirtileri şunlardır:
- Kas güçsüzlüğü
- Kemik ağrısı
- Eklem deformiteleri
- Kronik yorgunluk
- Depresyon benzeri ruh hali
- Raşitizm (Çocuklarda D vitamini eksikliği kemik deformiteleri, büyüme geriliği ve kas zayıflığı ile seyreder.)
D Vitamini Eksikliği Nelere Neden Olur?
D vitamini eksikliği özellikle uzun sürerse osteomalazi(kemik yumuşaması) ve osteoporoz(kemik erimesi) gibi sorunlara neden olur. Çocuklarda ciddi D vitamini eksikliği Raşitizm hastalığına yol açabilmektedir. D vitamini eksikliği aşağıdaki sorunlara neden olabilmektedir:
- Hipokalsemi (Kalsiyum düşüklüğü)
- Hipofosfatemi (Fosfat düşüklüğü)
- Raşitizm (Çocukluk çağında kemiklerin yumuşaması)
- Osteomalazi (Yetişkinlerde kemiklerin yumuşaması)
- Osteoporoz (Kemik erimesi)
Yukarıdaki rahatsızlıklar tedavi edilebilmektedir. Çocuklarda raşitizm tedavi edilebilir bir hastalıktır ancak kısa sürede tedavi edilmelidir.
D Vitaminin Faydaları Nelerdir?
D vitamini vücutta kemik sağlığı, kas sağlığı ve diş sağlığı için gereklidir. D vitamini faydaları şunlardır:
- Kemik ve diş sağlığını korumaya yardım eder.
- Kalsiyum ve fosfat emilimini artırarak kemik yoğunluğunun korunmasını sağlar.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Diş hastalıklarını önler ve diş çürümelerini azaltabilir.
- Kas gücününün korunmasına yardımcı olur.
- Solunum yolu enfeksiyonlarını önler.
- Otoimmün hastalıklara karşı koruyucu olabilir.
- Hamilelikte D vitamini, annenin kemik sağlığını ve fetüs gelişimini destekler.
D Vitamini Nelerde Var?
Somon, sardalya ve hamsi gibi yağlı balıklarda, yumurta sarısında, sığır ciğeri, süt ve süt ürünlerinde, bazı mantar türlerinde D vitamini bulunmaktadır ancak D vitamini eksikliği için sadece besin tüketimi ile D vitamini değerleri hızla yükselmeyebilir ve genellikle D vitamini takviyesi kullanmak gerekir. D vitamini içeren besinler şunlardır:
- Yağlı balıklar
- Yumurta
- Sığır ciğeri
- Bazı mantar türleri
- Süt ve süt ürünleri
D Vitamini Yüksekliği Zararlı mıdır?
Çok fazla D vitamini almak D vitamini toksisitesi gibi sorunlara neden olarak insan sağlığına zarar verebilir. D vitamini yüksekliği mide bulantısı, kusma, iştahsızlık, kabızlık, yorgunluk ve açıklanamayan kilo kaybına neden olabilir. D vitamininin aşırı yükselmesi böbreklere zarar verebilir ve kandaki kalsiyum değerinde artışa(hiperkalsemi) neden olur. Hiperkalsemi böbrek yetmezliği ve aritmi gibi ciddi sorunlara yol açar.
D Vitamini ile İlgili Sık Sorulan Sorular
D Vitamini Emilimini Artıran Besinler Nelerdir?
D vitamini yağda çözünen bir vitamindir. D vitamini içeren gıdaları sağlıklı yağlarla birlikte tüketmek D vitamini emilimini artırır. D vitamini emilimini artıran besinler şunlardır:
- Zeytinyağı
- Avokado
- Fındık yağı
- Tam yağlı süt
D3 Vitamini ve D Vitamini Aynı Şey mi?
D3 vitamini(kolekalsiferol), D vitamini grubuna ait, en etkin ve insanlarda en sık kullanılan D vitamini formudur. D vitamini denildiğinde çoğunlukla D3 vitamini kastedilmektedir. D3 vitamini hayvansal kaynaklıdır, D2 vitamini ise bitkisel kaynaklıdır.
Kış Aylarında D Vitamini Nasıl Alınır?
Kış aylarında güneş ışığından yeterince yararlanmak zordur bu nedenle kış aylarına girilmeden D vitamini takviyesi kullanmaya başlamak önerilir. D vitamini içeren besinler tüketmek, D vitamini seviyelerini korumaya yardımcı olabilir ancak D vitamini takviyesinin yerini tutmaz.
D Vitamini En Hızlı Nasıl Yükselir?
D vitaminini en hızlı yükseltmenin yolu “doktor kontrolünde” yüksek dozda D vitamini takviyesi kullanmaktır. D vitamini eksikliği olan kişilere birkaç hafta kullanılmak üzere yüksek IU içeren D vitamini takviyeleri reçete edilir ve D vitamini seviyeleri normal düzeye çekilir. Sonrasında D vitamini değerlerini korumak için standart takviyelere geçilebilir.
D Vitamini Eksikliği Ciltte Ne Yapar?
D vitamini eksikliği cilt üzerinde belirgin komplikasyonlara neden olmaz ancak dolaylı olarak etkileyebilir. D vitamini eksikliği bağışıklık ve immün sistem üzerinde olumsuz etkilere neden olarak cilt bariyerini korunmasız bırakabilir ve neticesinde egzama, sedef hastalığı gibi cilt hastalıkları görülebilir. Ancak bu tip cilt hastalıkları, doğrudan D vitamini eksikliğine bağlı gelişmez.
D Vitamini Eksikliği Nerelerde Ağrı Yapar?
D vitamini eksikliği genellikle kaslarda ve kemiklerde ağrı yapmaktadır. D vitamini eksikliği bel ağrısı, pelvik bölgede ağrı, kaburga ve bacaklarda ağrılara neden olabilir. Kas güçsüzlüğüne bağlı olarak hareket sırasında ağrı sıklığı artar.
D Vitamini Hangi Organa Zarar Verir?
D vitamini eksikliği uzun süreli ise osteomalazi(kemiklerde yumuşama) ve çocuklarda raşitizm hastalığına neden olur. D vitaminin aşırı yükselmesi ise böbreklere zarar verebilir.
D Vitamini Eksikliği Kilo Aldırır mı?
D vitamini eksikliği obezite ilişkilendirilmiştir, obezite D vitamini değerlerini düşürebilir. D vitamini takviyesi kullanmak, eğer D vitamini eksikliği varsa kilo vermeye yardımcı olabilir ancak tek başına bir kilo verme tedavisi olarak düşünülemez ve doktor kontrolü ile kullanılmalıdır.
D Vitamini Tedavisi Kaç Ay Sürer?
D vitamini eksikliği tedavi süresi eksikliğin şiddetine, kullanılan takviyeye, beslenme planına ve kişinin risk faktörlerine göre değişmektedir. D vitamini takviyesi kullanmaya başladıktan 3 ay sonra, kanda D vitamini düzeylerine bakılmalı ve takviye dozajı yeniden ayarlanmalıdır.
D Vitamini Değerleri Kaç Günde Düzelir?
D vitamini değerleri, D vitamini takviyesi kullanmaya başladıktan sonraki birkaç hafta içinde yükselmeye başlar ve 8-12 hafta arasında D vitamini değerleri artar.
En Güçlü D Vitamini Kaynağı Nedir?
En güçlü D vitamini kaynağı D vitamini takviyeleridir. Yağlı balıklar, morina karaciğeri yağı, yumurta sarısı ve sığır ciğeri, D vitamini bakımından zengindir ama sadece beslenme ile D vitamini eksikliği tedavi edilemez.
En Çok Hangi Kuruyemişte D Vitamini Vardır?
Kuruyemişler genellikle D vitamini açısından zengin değildir ancak kaju ve fındık D vitamini içermektedir.
D Vitamini Hangi Meyvelerde Bulunur?
Meyveler D vitamini bakımından zengin değildir ancak avokado meyve sınıfına aittir ve D vitamini içeren besinlerle avokado tüketmek, D vitamini emilimini artırmaktadır.
Giriş Tarihi: 04.12.2025
Güncellenme Tarihi: 04.12.2025
Oluşturan: Medipol Sağlık Grubu Web Yayın Kurulu
Web sitemizde yer alan tüm içerikler yalnızca genel bilgilendirme amacı taşımaktadır. Şikayetinizle ilgili değerlendirme, tanı ve tedavi için mutlaka bir doktora veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.








