Göğüs ve karındaki sinsi tehlikeye dikkat!

Medipol Mega Üniversite Hastanesi Kalp Damar Cerrahı Prof. Dr. Mustafa Güden, vücutta sessiz seyreden ancak ani ölüme neden olabilen aort yırtılmasına karşı uyardı. Güden, yaptığı yazılı açıklamada, aort damarının genişlemesi ve yırtılması hakkında bilgi verdi. Sessiz seyreden bu hastalığa karşı uyarıda bulunan Güden, şu ifadeleri kullandı: Aort genişlemesi damarın normalde olan çapının artması demek. Bu gerçekleştiğinde anevrizma yani balonlaşma durumu ortaya çıkıyor. Damarın duvar katlarının birbirinden ayrıldığı ‘diseksiyon’ durumunda da vücuttaki belli organlara dolaşım kesiliyor ve ölümcül tablo ortaya çıkıyor. Sigara içenlerde, 65 yaş üstü erkeklerde, damar sertliği olanlarda, kronik akciğer, şeker ve hipertansiyon hastalarında aort anevrizmasının görülme ihtimali daha yüksek. Bu sessiz seyreden bir hastalık. Genellikle bulgu verdiğinde de acil müdahale gerekiyor.

GENETİK FAKTÖRLERE DİKKAT

Sağlıklı bireylerde aort yırtılma ihtimalinin düşük olduğunu belirten Prof. Dr. Güden hastalığın nedenlerine ilişkin şu değerlendirmede bulundu: Vücutta anevrizmanın bulunduğu yerlere göre sebepler de değişebiliyor. Kalıtımsal veya bağ doku hastalıkları anevrizmalara neden olabilir. Genetik açıdan marfan sendromu, Ehlers-Danlos sendromu, 3 yaprakçıklı yerine 2 yaprakçıklı aort kapağı gibi nedenler risk faktörü olabilir. Bu hastaların takip edilmesi gerekiyor. Yine de en büyük risk grubunu damar sertliği ve yüksek tansiyon hastaları oluşturuyor. Çocuklarda ise daha çok metabolik hastalıklar nedeniyle aort anevrizması görülebiliyor.

FELCE VEYA KALP KRİZİNE NEDEN OLABİLİR

Anevrizmada korkulanın yırtılma olduğuna işaret eden Güden “Damarın kendisinin yırtılması başka, diseksiyonun olması başka. Diseksiyonda, kan aort damarından dışarı çıkmıyor ama kendi içinde katını yırtarak ilerlediği için organlara giden damarları kapatabiliyor. Mesela beyne giden damarlar tıkanırsa hasta felç oluyor, böbreklere giden damarlar tıkanırsa böbrek yetmezliği, koroner damarlar tıkanırsa kalp krizi meydana geliyor. Kısacası diseksiyonda organ dolaşımı bozuluyor ve ölüm buna bağlı gerçekleşiyor” dedi.

İLK ANDA ÖLÜM ORANI YÜZDE 25

Güden, 100 hastadan 25’inin ilk yırtılmada hayatını kaybettiğine dikkati çekerek “Sessiz seyreden bu hastalık müdahale edilmezse ölüme kadar götürebiliyor. Bu nedenle risk grubundaki hastaların takibi oldukça önemli. Ailesinde anevrizma ya da diseksiyon hikayesi olanlarda, 40 yaş ve üstündeyse, hipertansiyonu varsa, sigara tiryakisiyse, damar sertliği varsa kardiyoloji merkezlerinde düzenli olarak kontrol edilmesinde fayda var. Riskli hastalarda aort anevrizması olup olmadığını anlamak için bazı tetkikler uygulanıyor. Örneğin, göğüs bölgesi için önce EKO yapılıyor, gerekirse tomografi çekiliyor. Karın bölgesindeki aort anevrizmaları ise ultrason gibi basit yöntemlerle tespit edilebiliyor. Anevrizmaya meyilli olanların günlük yaşamlarında ağır spor yapmamalarını, daha çok yürüyüş veya yüzme gibi hafif sporları tercih etmelerini tavsiye ediyoruz” bilgisini verdi.

GENÇ HASTALAR AMELİYATI TERCİH ETMELİ

Güden, aort anevrizması ve diseksiyonlarında çeşitli tedavi yöntemleri olduğuna değinerek, şu bilgileri verdi: Aort anevrizmalarına cerrahi girişimin yapılabilmesi için, bazı özel durumlar haricinde, çap genişliğinin 5.5 santimetreye ulaşması gerekiyor. Bu tip hastalarda açık veya kapalı olmak üzere 2 tür cerrahi müdahalede bulunuyoruz. Büyük ameliyat yarası istemeyen, günlük yaşantısına erken dönmek isteyen hastalar için şayet uygunsa endovasküler yöntem uygulanabilir. Endovasküler yöntem sayesinde sadece kasıktaki damardan girilerek, genişleyen bölgeye müdahale ediliyor. Bu operasyon hem hasta hem doktor için en rahat yöntem. Ancak her hastaya uygun değil. Öncelikle hastanın ve anevrizmanın anatomisinin buna uygun olması gerekiyor. Ancak 65 yaş altında, risk faktörü düşük olan hastalarda bütün olarak değerlendirildiğinde açık ameliyat yöntemi daha çok tercih ediliyor. Çünkü uzun vadede takip edilen hastalar tomografide radyasyona maruz kalıyorlar veya bu hastalarda ilerleyen zamanlarda yeniden girişimde bulunulabiliyor. Hepsi birlikte değerlendirildiğinde açık ameliyat, riski düşük olan 65 yaş altı hastalar için ilk tercih olmalı. Yüksek riskli, anatomik açıdan kasıktan müdahale edilemeyen hastalar içinse hibrit yaklaşımla tedavi mümkün. Torakoabdominal yani hem göğüs hem karında meydana gelen aort anevrizmalarına müdahale ise üst düzey deneyim ve tecrübe istiyor. Bu hastaların üst düzey merkezlere başvurması gerekiyor.