Beyin cerrahının üçüncü gözü: Teknoloji

Beyin cerrahisi ameliyathanesinde; navigasyonO-arm, intraoperatif MR yöntemlerinin bir arada kullanılması; ameliyat öncesi, ameliyat anı ve ameliyat sonrası için gerekli tüm görüntüleme yöntemlerinin hızlı ve eksiksiz yapılmasına yardımcı oluyor. Ameliyat sırasında, navigasyon, ultrason, intraoparatif MR veya oarm CT yapılırken, hastanın steril ameliyathane ortamından çıkması gerekmiyor. Bu da hem zaman kaybını, hem de enfeksiyon riskini önlüyor. Yeni görüntüleme sistemleri; beyin tümörü ameliyatlarında hata ve komplikasyon riskini azaltıyor. Başarı oranını yükseltiyor. Görüntüleme yöntemlerinin birbirine entegre şekilde uygulanabildiği beyin ameliyatları; ameliyat gerektiren komplikasyonların oranını azaltırken aynı zamanda hastanın taburcu olma süresini hızlandırırp gündelik hayata dönme hızını arttırıp iş gücü kaybnı azaltıyor. Medipol Üniversitesi Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nejat Akalan tüm bu sistemlerin tek bir ameliyathanede toplandığını belirterek bunun avantajlarını anlattı: Tüm bu sistemler tek bir ameliyathanede mi bulunuyor? Hepsini ayna anda kullanıyor musunuz? Hızla ilerleyen teknolojik gelişmelerin ameliyathane içinde uygulananları navigasyon sistemleri, intraoperatif MR, ultrasonik aspiratör gibi teknolojik araçların ortak özelliği, sağlıklı dokuya hasar vermeksizin, en kısa ve emniyetli yoldan beyin ya da omurilikteki lezyona ulaşmak, bu lezyonun tamamını beyin fonksiyonlarına kalıcı bir hasar vermeksizin çıkarmaktır. Navigasyon sistemleri, beyinde MR ile önceden tespit edilmiş sanal tek düzlemde izlenen kesitlerin, hasta üzerinde üç boyutlu olarak canlandırılarak, radyolojik bilginin ameliyat ortamında hasta üzerinde projeksiyonunu sağlamak olup, GPRS cihazına benzer özellikle gösterir. Navigasyon sayesinde, ekranda tek düzlemde görülen MR veya CT görüntüsünün, üç boyutlu kafadaki izdüşümünün ameliyat anında görünmesi, cerrahi yaklaşımın lezyona en uygun yerden, arada kalan sağlıklı dokuya zarar vermeksizin ulaşılabilmesini sağlar. Benzer şekilde O-Arm cihazı aynı bilgiyi omurga cerrahisinde, hasarlı bölgenin tesbiti ve cerrahi işlemin sağlıklı dokuya hasar vermeden yapılmasını sağlayan, yapılan işlemin her aşamasında doğruluğunu teyide yarayan, tomografik bilgi işlenmesine dayalı gerçek zamanlı bir radyolojik yöntemdir. Ameliyathanede kullanılan MR cihazı ise, özellikle beyin tümörü ameliyatlarında ameliyatın farklı aşamalarında yapılmakta olan işlemin radyolojik olarak kontroluna olanak sağlayan, patolojinin planlanan oranda çıkarıldığından emin olunmasına yarayan, hasyanın ameliyathane ve ameliyat ortamından çıkmaksızın tetkikini sağlayan bir araçtır. Bu kadar teknolojik aletin bir arada bulunmasının doktorlara sağladığı avantajlar nelerdir? Bu teknolojiler cerrahın işini kolaylaştırıyor mu? Tüm bu teknolojiler, cerrahi tedaviden, en az hasar ile maksimum verim alınmasını sağlayan cihazlar olmakla birlikte, hangi tip cerrahilerde ne sıklıkla kullanılmasının bilincinde olan, teknolojinin sağladığı verilerin doğru değerlendirilmesini sağlayacak bir öğrenme eğrisi gerektirir. Tür teknolojilerden nerede ve ne oranda faydalanılacağı, her hasta ve her hastalık için ayrı ayrı değerlendirmeli ve uygulanmalıdır. Özellikle beyin tümörlerinin tedavisinde ve tümörlü hastalara uzun süreli ve sağlıklı yaşam sağlamada en önemli etken cerrahi tedavidir. Cerrahi tedavi ne kadar erken ve ne kadar etkili yapılırsa, gerektiği hallerde radyoterapi ve ilaç tedavisi gibi idame edici tedavi yöntemlerinin de uzun ve sağlıklı ömür sağlamada etkisi o kadar yüksek olmaktadır. Sonuçta tüm bu teknolojik gelişmeler, hastada ek bir hasar oluşturmaksızın mümkün olan en etkili cerrahi tedaviyi sağlamaktır. BEYİN TÜMÖRLERİNİ NAVİGASYONLA BULUYORLAR Beyin tümörleri cerrahisinde tümörün yerini belirlemek ve hata payını en aza indirgemek amacıyla kullanılan nöronavigasyon sistemleri başarı şansını artırıyor. Gelişen bilgisayar teknolojisinin üst düzey tasarımı olan "Nöronavigasyon sistemi" sayesinde beyin cerrahisinde sağlıklı dokuya zarar verme olasılığı en aza indiriliyor. Bu sistemle tanı ve tedavide sağlanan en önemli başarı, ölüm ve sakat kalma riskinin minimize edilmesidir. Nöronavigasyon ile varacağımız beyin noktasına hedefi şaşmadan ulaşabiliyoruz. Nöro-ultrosonografi ile yine hedefe ulaşma dışında tümörü ne kadar çıkarabilmiş olduğumuzu kontrol edebiliyoruz. Nöromonitorizasyon yapmakta olduğumuz ameliyata bağlı beyin dokusu içinde bir harabiyet gelişip, gelişmediğini gösteriyor. Ameliyathanede kullandığımız MR cihazı hassas beyin bölgelerini tanımamızı ve tümörü bütünüyle çıkarabilmemizi sağlıyor. KOORDİNATLARI BELİRLENMİŞ CERRAHİ Sistem, temel olarak her biri kendi başına normal beyin dokusunu zedelemeyecek enerjiye sahip 201 adet küresel yerleşimli ve ayrı kaynaktan gelen ışınların bir noktada (hastalıklı beyin dokusunda) birleşerek çok yüksek bir enerjiyi hastalıklı dokuya aktarması ve bu dokuyu ortadan kaldırması prensibine dayanır. Bu nedenle radyasyon tedavisinden farklılık gösteren bu cerrahi yöntemde tedavi tek seansta tamamlanır. Genellikle açık beyin cerrahisinin mümkün olmadığı ya da yüksek risk taşıdığı durumlarda tercih edilen bir yöntemdir. O-ARM GÖRÜNTÜLEME SİSTEMİ Ameliyat sırasında tomografi çekmeye yarayan sistemdir. Ameliyat sonrasında tomografi çekerek hastanın tekrar ameliyat edilmesi gereken durumları (örneğin, omurga vidalama işlemlerinde vidanın istenmeyen yere gitmesi, beyin ameliyatlarında ameliyat bölgesinde kan birikmesi) ortadan kaldırılır. Küçük kesi, yüksek hassasiyet, O-arm görüntüleme sistemi, navigasyonla birleşerek ameliyatı yapan cerraha kusursuz ameliyat imkanı sunar. Her aşamada cerraha kritik bilgi verir, hastalığın tekrarlanma riski sıfırlanmış olur. Hasta daha az radyasyon alır. O-arm görüntüleme sistemi, küçük kesiyle, hastaya hızlı iyileşme imkanı sağlar. Bu sistem kompleks ameliyatların taşıdığı büyük riskleri en aza indirir. AMELİYAT ANINDA TAM ZAMANLI MR Ameliyat esnasında tümörün tamamen temizlendiğini doğrulayan görüntüleme sistemidir. Tümörü çıkarmaya başladıktan sonra, belli bir aşamaya gelindiğinde yeniden MR çekilmesi gerekmektedir. Bu da ameliyat sırasında MR çekilmesini sağlayan intraoperatif MR ile gerçekleştirilmektedir. Böylece cerrahın hata payı sıfıra yaklaşır ve en az riskle tümörün tamamı çıkartılabilir. GAMMA KNİFE İLE RADYO CERRAHİ Gmma Knife, koordinatları belirlenmiş hastalıklı beyin dokusunun, gamma ışınları ile yok edilmesini sağlayan bir tedavi sistemidir. Gamma knife ile hem iyi huylu beyin tümörleri, hem de kötü huylu beyin tümörleri tedavi edilebilmektedir. Ayrıca gamma knife, beyin tümörü dışında, damarsal beyin hastalıkları ve fonksiyonel beyin hastalıklarında kullanılmaktadır. http://www.sabah.com.tr/ekonomi/2015/04/22/beyin-cerrahinin-ucuncu-gozu-teknoloji

11 Mayıs 2015, Pazartesi