Üreter Taşı Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Üreter taşı böbrekten idrar torbasına idrar taşıyan kanallarda oluşan sert mineral birikimleridir. Genellikle ani ve şiddetli ağrılarla kendini gösteren bu durum, erken teşhis ve uygun tedaviyle kontrol altına alınabilir.

Üreter Taşı Nedir?

Üreter taşları, böbrekten mesaneye idrar taşıyan üreter adı verilen kanallarda oluşan böbrek taşlarıdır.

Üreter taşı genellikle bel, yan veya alt karın bölgesinde ağrıya neden olabilir. Bulantı ve kusma gibi belirtiler de görülebilir. Üreter taşı tedavisinde taşlar kırılarak parçalanır ya da cerrahi olarak çıkarılır. 

Uygun beslenme düzeni ve hekim önerisiyle kullanılan ilaçlar, üreter taşlarının tekrar oluşmasını önlemeye yardımcı olmaktadır.

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

Üreter Taşı Neden Oluşur?

Üreter taşları özellikle 40-60 yaş aralığındaki erkeklerde daha sık görülen bir hastalıktır. En yaygın nedenlerinden biri yetersiz sıvı alımıdır. Yeterli miktarda su içmek ve beslenme alışkanlıklarını düzenlemek üreter taşı oluşum riskini önemli ölçüde azaltmaktadır.

Üreter taşı oluşma riskini artıran etkenler aşağıda listelenmektedir:

• Ispanak, çikolata, çay, tuz, kuruyemiş ve hayvansal protein açısından zengin beslenme.
• Böbrek taşı öyküsünün kişide veya ailesinde bulunması.
• Gut hastalığı, idrar yolu enfeksiyonları, böbrek hastalıkları, diyabet veya hipotiroidi gibi rahatsızlıklar.
• Yüksek vücut kitle indeksi (VKİ) veya obezite.
• Kalsiyum içeren antasitler, diüretikler veya bazı antibiyotiklerin uzun süreli kullanımı.
• Aşırı terlemeye bağlı sıvı kaybının fazla olduğu sıcak iklimlerde yaşamak.

Üreter Taşı Belirtileri Nelerdir?

Üreter taşları idrarda normalde çözünmesi gereken bazı maddelerin fazla birikmesi sonucu oluşur. Bu taş oluşturan maddeler genellikle vücuttan atılır fakat yeterli miktarda sıvı alınmadığında idrar yoğunlaşır ve bu maddeler kristalleşerek taş haline gelir. 

Yetersiz su tüketimi idrar hacminin azalmasına ve taş oluşumuna zemin hazırlamaktadır.

Küçük boyuttaki üreter taşları çoğu zaman idrar yollarından kendiliğinden geçer ve herhangi bir belirtiye yol açmaz ancak idrar kanallarını veya böbrekten idrarı taşıyan tüpleri tıkayan taşlar çeşitli şikayetlere neden olabilir.

Üreter taşı belirtileri aşağıda listelenmektedir:

• Belin yan tarafında, kaburgaların alt kısmında aniden başlayan ve aralıklarla tekrarlayan şiddetli ağrı
• Ağrının alt karın bölgesine doğru yayılması
• İdrar yaparken yanma veya ağrı hissi
• Bulantı ve kusma
• İdrarda kan görülmesi veya idrar renginin kahverengi, pembe ya da kırmızıya dönmesi
• Bulanık idrar
• Sık idrara çıkma isteği
• Az miktarda idrar yapma

Üreter Taşı Tanısı Nasıl Konur?

Üreter taşı tanı süreci idrar tahliliyle hematüri ve enfeksiyon belirtilerinin aranması, kan testleriyle böbrek fonksiyonlarının (kreatinin, üre) kontrol edilmesiyle devam eder.

En kesin yöntemler arasında radyasyonsuz ultrasonografi (böbrek genişlemesi ve taş varlığını gösterir) ve kontrastsız bilgisayarlı tomografi (BT) yer alır. BT ile taşın boyutu, konumu ve üreter tıkanıklığı net bir şekilde belirlenir.

Üreter Taşı Çeşitleri Nelerdir?

Üreter taşları yapısal bileşenlerine ve oluşum nedenlerine göre farklı türlere ayrılır. Her taş türü farklı risk faktörleri ve tedavi yaklaşımlarıyla ilişkilidir.

Üreter taşı çeşitleri aşağıda listelenmektedir:

• Kalsiyum taşları: En yaygın görülen taş türüdür. Kanda kalsiyum, oksalat veya ürik asit seviyesinin yükselmesiyle oluşur.
• Ürik asit taşları: Yüksek protein içeren diyet veya yetersiz su tüketimi sonucu gelişir.
• Strüvit taşları: Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları nedeniyle meydana gelir.
• Sistin taşları: Kanda sistin amino asidinin artışı sonucu ortaya çıkar

Üreter Taşı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Üreter taşı tedavisi taşın idrar kanalındaki konumu, boyutu ve sayısına göre planlanmaktadır. Genellikle 5 milimetreden küçük taşlar kendiliğinden düştüğü için bu durumda ek bir tedaviye gerek duyulmaz. Fakat üreter taşı ağrıya neden oluyor veya doğal yolla düşmüyorsa uygun tedavi yöntemleri uygulanmak zorundadır.

Tedavi seçimi taşın yeri, büyüklüğü ve hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak hekim tarafından belirlenmektedir.

Üreter taşı tedavi yöntemleri aşağıda listelenmektedir:

• Şok Dalgalarıyla Taş Kırma
• Endoskopik Üreter Taşı Tedavisi

Şok Dalgalarıyla Taş Kırma (ESWL)

Bu yöntemde vücut dışından gönderilen ses dalgalarıyla taş parçalanır. Parçalanan taşlar idrarla vücuttan atılır. ESWL, özellikle böbrek çıkışına yakın ve üst üreter bölgesindeki taşlarda etkili sonuçlar verir.

Endoskopik Üreter Taşı Tedavisi (URS)

Üreteroskopik litotripsi veya kapalı üreter taşı ameliyatı olarak da bilinen bu yöntemde, optik kamera yardımıyla idrar kanalına girilerek taş görüntülenir, kırılır ve temizlenir. Bu işlem, hem tanı hem de tedavi amacıyla uygulanabilen modern bir cerrahi yöntemdir.

Üreter Taşından Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Üreter taşından korunmak için izlenmesi gereken bazı yaşam tarzı standardı değişikliklerine gitmek gerekmektedir. Düzenli sıvı tüketimi ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları, hem mevcut taşların etkilerini hafifletir hem de yeni taş oluşumunu önlemeye yardımcı olur.

Üreter taşından korunma yöntemleri aşağıda listelenmektedir:

• Hayvansal protein tüketimini azaltmak
• Tuz alımını sınırlamak
• Bol su içmek
• Oksalat oranı yüksek besinleri (ıspanak, badem, patates, kaju vb.) azaltmak

Üreter Taşı Ameliyatı Sonrası Komplikasyonları Nelerdir?

Böbrek taşı ameliyatı sonrası nadiren bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Olası komplikasyonlar arasında kanama, enfeksiyon, idrar kaçırma, böbrek dokusunda hasar ve anesteziye bağlı sorunlar bulunabilir.

Her cerrahi işlemde olduğu gibi, böbrek taşı ameliyatı da belirli riskler taşır. Bu riskler arasında kanama, enfeksiyon, yara iyileşmesinde gecikme, komşu organların etkilenmesi, idrar kaçırma, böbrek hasarı ve anesteziye bağlı komplikasyonlar sayılabilir. Fakat bu komplikasyonlar genellikle nadir görülür.

Üreter taşı ameliyatı sonrası komplikasyonları aşağıda listelenmektedir:

• Kanama
• Enfeksiyon
• İdrar kaçırma
• Böbrek dokusunda hasar
• Komşu organların etkilenmesi
• Yara iyileşmesinde gecikme
• Anesteziye bağlı komplikasyonlar

Üreter Taşına Hangi Bölüm Bakar?

Üreter taşı tanı ve tedavisi üroloji uzmanlık alanına aittir. Bu bölüm idrar yolları organlarının yani böbrek, üreter, mesane ve üretranın hastalıklarının teşhis ve cerrahi ya da medikal tedavisini gerçekleştirir.

Üreter Taşı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Üreter taşı hakkında sıkça sorulan sorular ve cevapları aşağıda listelenmektedir.

Üreter Taşı Ağrısı Nereye Vurur?

Üreter taşı ağrısı genellikle sırtın alt kısmı, bel bölgesi, kasıklar ve alt karın alanında ani ve şiddetli dalgalar halinde yayılır, idrar yaparken artar.

Üreterdeki Taş Ağrı Yapar mı?

Üreterdeki taş idrar akışını engelleyerek şiddetli yan ağrısına yol açar ve bu ağrı taşın hareketiyle dalgalanır.

Üreterdeki Taş Böbreğe Zarar Verir mi?

Üreter taşı tıkanıklık yaratarak böbrekte basınç artışı ve hidronefroz oluşumuna neden olur uzun vadede kalıcı hasar ve yetmezlik riskini artırır.

Üreter Tıkanırsa Ne Olur?

Üreter tıkanıklığı idrar akışını bloke ederek böbrekte şişlik ve enfeksiyon riskini artırır acil müdahale gerektiren böbrek hasarına yol açabilir.

Üreter Kanalını Ne Genişletir?

Alfa bloker ilaçlar üreter kaslarını gevşeterek kanalın genişlemesini sağlar ve taşın geçişini kolaylaştırır.

Üreter Taşı Alınmazsa Ne Olur?

Alınmayan üreter taşı kronik tıkanıklık tekrarlayan enfeksiyonlar ve böbrek fonksiyonlarında kalıcı bozulmaya yol açar.

Üreter Taşı Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Üreter taşı ameliyatı genellikle 30 dakika ile 1 saat arasında tamamlanır. ESWL yöntemi ise 45-60 dakika sürer.

Üreterdeki Taş Nasıl Düşürülür?

Üreterdeki taş bol su tüketimi, alfa bloker ilaçlar ve hareketle kendiliğinden düşürülebilir.

Üreterdeki Taş Kaç Günde Düşer?

4 mm'den küçük üreter taşları genellikle 1-2 hafta içinde kendiliğinden düşer.

Üreter Taşı Kaç Günde Düşer?

Üreter taşı boyutu 4 mm altındaysa 1-2 hafta, mesaneye varınca birkaç günde vücuttan atılır.