Priapizm Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Priapizm, cinsel uyarı olmaksızın uzun süren ağrılı ereksiyon durumudur. Bu durum genellikle penisteki kanın boşalamaması sonucu ortaya çıkar ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Zamanında tedavi edilmezse kalıcı doku hasarına ve iktidarsızlığa yol açabilir. 

Priapizm Nedir?

Priapizm, cinsel uyarı olmaksızın ortaya çıkan, genellikle ağrılı ve uzun süren ereksiyon durumudur. Normal şartlarda ereksiyon, penise kan akışıyla başlar ve kanın geri dönmesiyle sona erer. Ancak priapizmde bu denge bozulur, penise dolan kan yeterince geri akamaz ve bu da uzun süreli sertleşmeye yol açar.

Priapizm, nadir görülen fakat acil müdahale gerektiren bir ürolojik durumdur. Çünkü uzun süren ereksiyon, penisteki dokulara oksijenin ulaşmasını engeller ve bu durum birkaç saat içinde kalıcı doku hasarına, dolayısıyla kalıcı sertleşme bozukluğuna (erektil disfonksiyon) neden olabilir.

Priapizm her yaşta görülebilse de özellikle orak hücre anemisi, kan hastalıkları, bazı ilaçlar veya penis bölgesine alınan travmalar sonrasında daha sık ortaya çıkar.

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

Priapizm Türleri Nelerdir?

Priapizm temel olarak iki ana türde incelenir: iskemik (düşük akımlı) ve non-iskemik (yüksek akımlı) priapizm. Ayrıca bazı hastalarda tekrarlayan (stuttering) priapizm adı verilen üçüncü bir form da görülebilir.

İskemik (Düşük Akımlı) Priapizm

En sık görülen ve en acil müdahale gerektiren türdür. Bu durumda penise dolan kan dışarı çıkamaz ve penisteki dokular oksijensiz kalır. Kan akışının durmasıyla birlikte sertleşme devam eder ancak ağrılı hale gelir. Eğer birkaç saat içinde tedavi edilmezse, kalıcı doku hasarı ve erektil disfonksiyon gelişebilir. Genellikle anemi, kan hastalıkları (özellikle kan kanseri) veya bazı ilaçların yan etkileri sonucunda ortaya çıkar.

Non-İskemik (Yüksek Akımlı) Priapizm

Bu tür priapizm genellikle penise alınan travmalar (örneğin bisiklet kazası, spor yaralanması) sonrası gelişir. Travma sonucu penise gelen damarlarda yırtılma olur ve kan sızıntısı başlar. Bu durumda kan akışı tamamen durmaz, bu nedenle ağrı hafiftir veya hiç yoktur.

Tekrarlayan (Stuttering) Priapizm

Tekrarlayan kısa süreli ereksiyon ataklarıdır. Ataklar genellikle ağrılıdır ve sık tekrar ederse kalıcı hasara yol açabilir.

Priapizm Neden Olur?

Priapizm genellikle penise dolan kanın yeterince geri akamaması veya damar yapısında meydana gelen bir sorun nedeniyle oluşur. Cinsel uyarı olmadan gelişen bu uzun süreli ereksiyon, altta yatan birçok farklı hastalık, ilaç veya travmadan kaynaklanabilir. Başlıca nedenleri şunlardır:

• Orak hücre anemisi, lösemi ve talasemi gibi kan hastalıkları
• Antidepresan, tansiyon ilaçları, kan sulandırıcılar, erektil disfonksiyon tedavisi gibi bazı ilaçların kullanımı
• Alkol ve uyuşturucu kullanımı
• Düşme, spor yaralanmaları veya trafik kazaları gibi travmalar
• Penis kanseri
• Omurilik yaralanmaları veya beyin hasarları

Priapizm Belirtileri Nelerdir?

Her priapizm türünde belirtiler aynı değildir. Özellikle iskemik (düşük akımlı) ve non-iskemik (yüksek akımlı) priapizm tipleri farklı belirtiler gösterir. Başlıca belirtiler şunlardır:

• En belirgin belirtisi 4 saatten uzun süren sertleşmedir. Bu sertleşme cinsel uyarı olmadan başlar ve genellikle kendiliğinden geçmez. İskemik tipte penis sert ve gergin hale gelirken, non-iskemik tipte daha yumuşak bir kıvamda olabilir.
• Özellikle iskemik priapizmde en sık görülen belirti olan ağrı
• Penis başı (glans) yumuşak kalırken, gövde kısmının sertleşmesi
• Peniste morarma, koyulaşma veya maviye dönük renk değişimi
• Peniste şişlik, dokunmaya karşı hassasiyet ve dolgunluk hissi
• Özellikle tekrarlayan priapizm durumunda, gün içinde birkaç kez kısa süreli gelişen ereksiyon atakları

Bu belirtilerden biri dahi gözlemlendiğinde zaman kaybetmeden bir üroloji uzmanına başvurulması gerekir. Erken müdahale, kalıcı ereksiyon sorunlarının önüne geçmek açısından oldukça önemlidir.

Priapizm Nasıl Teşhis Edilir?

Priapizm teşhisi için bazı değerlendirmeler ve laboratuvar testleri yapılır. Öncelikli olarak penisin fiziki muayenesi yapılır. Penis gövdesinin sert, baş kısmının yumuşak olması, iskemik priapizm için tipik bir bulgudur. Penisteki renk değişiklikleri, morarma veya ağrı düzeyi gözlemlenir.

Priapizmin türünün belirlenmesi için kan gazi analizi yapılır. Bu işlemde penisten ince bir iğneyle kan örneği alınır ve içindeki oksijen, karbondioksit ve pH değerleri ölçülür:

• Oksijeni düşük, koyu renkli kan iskemik priapizmi gösterir.
• Oksijeni normal, açık renkli kan ise non-iskemik priapizme işaret eder.

Aynı zamanda penisteki kan akışını değerlendirmek için de doppler ultrasonografi çekilir. Bu görüntüleme yöntemi, damar tıkanıklığı veya sızıntısı olup olmadığını gösterir. Özellikle travma sonrası gelişen non-iskemik priapizmde tanıyı netleştirir.

Priapizm Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tedavi yöntemi priapizmin türüne (iskemik, non-iskemik veya tekrarlayan) ve süresine göre değişir. En önemli nokta, tedavinin mümkün olan en kısa sürede başlatılmasıdır. Çünkü uzun süren priapizm kalıcı ereksiyon bozukluğuna yol açabilir.

• İskemik priapizm acil tıbbi müdahale gerektirir. Bu durumda amaç, peniste hapsolmuş olan oksijensiz kanı boşaltmaktır. Bunun için aspirasyon yapılır. İnce bir iğne yardımıyla penisten kan çekilerek basınç azaltılır ve ağrı hafifletilir.
• Acil müdahale kapsamında ilaç uygulaması da yapılabilir. Penise adrenalin türevi ilaçlar enjekte edilerek damarların daralması sağlanır. Böylece penise gelen kan akışı azalır ve ereksiyon sona erer.
• Denenen yöntemlerle sonuç alınamazsa cerrahi şant işlemi uygulanabilir.
• Non-iskemik (yüksek akımlı) priapizm tedavisinde soğuk kompres uygulanabilir. Aynı zamanda anjiyografi eşliğinde damar onarımı veya embolizasyon (sızıntı yapan damarın tıkanması) yapılabilir.
• Tekrarlayan priapizm tedavisinde hormon tedavileri ve ilaç tedavisi uygulanabilir.

Priapizm Hakkında Sık Sorulan Sorular

Ereksiyonu Hangi Sinir Sağlar?

Ereksiyonu, vücudun alt bölgesindeki pelvik sinir kontrol eder.

Priapizm Kendiliğinden Geçer mi?

Priapizm kendiliğinden geçmez, mutlaka tıbbi müdahale gerektirir.