Orşiektomi Nedir, Nasıl Yapılır?

Orşiektomi, testislerin cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Genellikle testis kanseri, hormonal dengesizlik, cinsiyet geçiş süreci veya ileri prostat kanseri gibi durumlarda uygulanır. Bu operasyon, tıbbi gerekliliklere göre tek taraflı (bir testis) veya çift taraflı (iki testis) olarak yapılabilir.

Orşiektomi Nedir​?

Orşiektomi, bir veya her iki testisin cerrahi olarak çıkarılması işlemidir. Tıpta “testisin alınması” olarak da bilinir. Genellikle testis kanseri tedavisinin bir parçası, ileri düzey testis hasarı durumları veya hormon üretiminin tıbben azaltılmasının gerektiği durumlar için uygulanır.

Cerrahi teknik açısından iki temel yaklaşım vardır. İnguinal (kasık) yoldan radikal orşiektomi, özellikle testis kanseri şüphesi veya tanısı olan hastalarda tercih edilen standart yöntemdir. Skrotal (torba) orşiektomi ise genellikle tümör dışı nedenlerde (örneğin şiddetli enfeksiyon, travma veya kronik ağrı gibi) tercih edilebilen bir girişimdir.

Orşiektominin amacı; kanserli dokuyu vücuttan uzaklaştırmak, geri dönüşsüz hasar görmüş, yaşamı tehdit eden enfeksiyonlu testisi çıkarmak ya da belirli hastalıklarda testosteron düzeyini kontrol altına almaktır. 

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

Orşiektomi Çeşitleri Nelerdir?

Orşiektominin, uygulanma amacına ve cerrahi tekniğine göre çeşitleri vardır. Hangi tür orşiektominin yapılacağı; hastalığın nedeni, testisin durumu, kanser şüphesi olup olmadığı ve hastanın genel sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir. Orşiektomi çeşitleri şunlardır:

Çift Taraflı (Bilateral) Orşiektomi

Her iki testisin aynı anda çıkarıldığı durumdur. Bu işlem genellikle ileri evre prostat kanseri gibi hormon bağımlı tümörlerde testosteron seviyesini düşürmek amacıyla yapılır. Ayrıca nadir durumlarda, her iki testiste tümör bulunması halinde de uygulanabilir. 

Bu ameliyat sonrasında vücutta doğal testosteron üretimi durduğu için hastalara genellikle hormon tedavisi planlanır.

Tek Taraflı (Unilateral) Orşiektomi

Bu yöntem, yalnızca bir testisin çıkarılmasını kapsar. Genellikle testis kanseri, torsiyon (testis dönmesi), travma veya enfeksiyon gibi nedenlerle yalnızca bir testis etkilendiğinde uygulanır. Diğer testis sağlıklı olduğu sürece, testosteron üretimi ve üreme fonksiyonu büyük ölçüde korunur.

Radikal (İnguinal) Orşiektomi

Testis kanseri şüphesi olan hastalarda uygulanan en yaygın cerrahi yöntemdir. Kasık (inguinal) bölgesinden yapılan kesiden testis ve spermatik kord birlikte çıkarılır. Bu yöntem, kanser hücrelerinin skrotuma yayılma riskini ortadan kaldırır ve kesin tanı için patolojik inceleme yapılmasına olanak tanır.

Basit (Skrotal) Orşiektomi

Skrotum üzerinden yapılan, daha yüzeysel ve sınırlı bir cerrahi işlemdir. Genellikle testis kanseri dışındaki nedenlerle uygulanan bir yöntemdir.

Subkapsüler Orşiektomi

Bu yöntemde testisin dış kapsülü korunur, yalnızca iç kısmı çıkarılır. Özellikle prostat kanseri tedavisinde, testosteron düzeyini düşürmek için tercih edilebilir. Kozmetik olarak skrotumun görünümünü koruması nedeniyle bazı hastalar için psikolojik açıdan daha konforlu bir seçenektir.

Orşiektomi Ameliyatı Neden Yapılır?

Orşiektomi ameliyatı kanser tedavisinde uygulanabildiği gibi testisleri etkileyen farklı hastalık ve durumlarda da uygulanabilir. Başlıca nedenleri şunlardır:

• Testis kanseri
• Prostat kanseri
• Testis torsiyonu (dönmesi)
• Ciddi travmalar
• Şiddetli ve kronik enfeksiyonlar ve iltihabi durumlar
• Kronik testis ağrısı (orşialji)
• Cinsiyet geçiş süreci (transgender operasyonları)

Orşiektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Orşiektomi ameliyatının uygulanış şekli, hastanın tıbbi durumuna, testisin alınma nedenine ve seçilen cerrahi tekniğe göre değişir. Operasyon genellikle genel ya da bölgesel anestezi altında gerçekleştirilir. İşlem sonrasında istenirse testis protezi yerleştirilerek estetik ve psikososyal açıdan daha doğal bir görünüm sağlanabilir.

Operasyon öncesinde hasta detaylı bir fizik muayeneden ve laboratuvar testlerinden geçirilir. Testis tümörü şüphesi varsa ultrasonografi ve kan testleriyle tanı desteklenir. Anestezi türü hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Ameliyat öncesinde kan sulandırıcı ilaçlar kesilir ve hastaya işlem hakkında bilgilendirme yapılır.

Radikal orşiektomide kasık bölgesinden birkaç cm’lik kesi yapılır ve buradan girilerek testise ve spermatik kordon adı verilen damar-sinir yapısına ulaşılır. Testis, çevresindeki dokularla birlikte dikkatlice çıkarılır. Basit orşiektomide ise skrotumun (testis torbasının) alt kısmından bir kesi açılır, doğrudan testise ulaşılır ve damar ve sperm kanalı bağlandıktan sonra testis çıkarılır.

İşlem sonrasında hasta kısa süreli gözlem altında tutulur ve genellikle aynı gün veya ertesi gün taburcu edilir. İlk birkaç gün hafif ağrı, morarma veya şişlik normal kabul edilir. Cerrahi bölgenin temiz tutulması ve doktorun önerdiği şekilde istirahat edilmesi iyileşme sürecini hızlandırır.

Orşiektomi Ameliyatının Riskleri Nelerdir?

Orşiektomi, genellikle güvenli ve başarı oranı yüksek bir cerrahi işlemdir. Ancak her ameliyatta olduğu gibi, orşiektomi de belirli riskler ve olası komplikasyonlar içerebilir. Bu riskler; ameliyatın türüne, hastanın genel sağlık durumuna, yaşına ve uygulanan cerrahi tekniğe bağlı olarak değişebilir. 

Çoğu durumda komplikasyon riski düşüktür ve doğru bakım ile tamamen kontrol altına alınabilir. Oluşabilecek riskler şunlardır:

• Enfeksiyon
• Kanama
• Ağrı ve şişlik
• Yara iyileşmesinde gecikme
• Hormon dengesinde değişiklikler
• Özgüven düşüklüğü, depresiflik gibi psikolojik etkiler
• Özellikle her iki testisin alınmasında görülebilecek cinsel istekte azalması, enerji düşüklüğü

Orşiektomi Ameliyatı Sonrasında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Orşiektomi ameliyatı sonrasında iyileşme sürecinin sorunsuz ilerleyebilmesi için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Ameliyatın başarısı yalnızca cerrahi uygulamaya değil, aynı zamanda hastanın operasyon sonrası bakımına da bağlıdır. Doğru bakım, enfeksiyon ve komplikasyon riskini azaltır. Dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şunlardır:

• Ameliyat sonrası yara bölgesi temiz ve kuru tutulmalıdır. Doktorun önerdiği süre boyunca pansumanlar düzenli yapılmalı, kesi bölgesine doğrudan su temasından kaçınılmalıdır.
• Ameliyattan sonraki ilk birkaç gün hafif ağrı, morarma veya şişlik görülmesi normaldir. Doktor tarafından reçete edilen ağrı kesiciler düzenli kullanılmalıdır. Bölgeye soğuk kompres (direkt ciltle temas etmeyecek şekilde) uygulanması ödemin azalmasına yardımcı olur.
• İlk 1 hafta boyunca ağır kaldırmaktan, hızlı hareketlerden ve spor aktivitelerinden kaçınılmalıdır.
• Ameliyat sonrası dönemde dar iç çamaşırları ve sıkı pantolonlar bölgeye baskı yapabilir. Bunun yerine yumuşak, hava alan ve destekleyici iç çamaşırları tercih edilmelidir.
• Tek taraflı orşiektomi sonrasında cinsel fonksiyon genellikle etkilenmez, ancak çift taraflı orşiektomide testosteron düşüklüğüne bağlı değişiklikler görülebilir. Cinsel ilişkiye başlamadan önce yara iyileşmesinin tamamlanması ve doktorun onayı beklenmelidir.
• Ameliyat sonrası kontrol randevularına mutlaka gidilmelidir. Dikişlerin iyileşme durumu, yara bölgesi, hormon seviyeleri ve genel sağlık bu kontrollerde değerlendirilir. Özellikle testis kanseri nedeniyle orşiektomi yapılan hastalarda, düzenli kontroller olası nüks riskinin erken tespitinde hayati önem taşır.

Orşiektomi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Orşiektomi Sonrası Çocuk Olur mu?

Tek testis alındığında genellikle üreme fonksiyonu korunur, ancak her iki testis alındıysa doğal yolla çocuk sahibi olmak mümkün değildir.

Orşiektomi Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Orşiektomi ameliyatı ortalama 60 dakika arasında sürer. Ancak bu süre uygulanan tekniğe ve hastanın duruma göre değişkenlik gösterir.

Orşiektomi Ameliyatı Sonrası Günlük Aktivitelere Ne Zaman Dönülür?

Hastalar genellikle 1 hafta içinde hafif günlük aktivitelerine dönebilir, tam iyileşme ise birkaç haftayı bulabilir.

Orşiektomi Sonrası Hormon Replasman Tedavisi Gerekir mi?

Eğer her iki testis de alınmışsa, testosteron üretimi durduğu için hormon replasman tedavisi genellikle gerekir.