ONLİNE İŞLEMLER
Yumurtalık kanseri, karında şişlik ve ağrı, sindirim bozuklukları, idrar sorunları ve kilo kaybı gibi şikayetlere neden olmaktadır. Yumurtalık kanserinin %75’i ileri evrede teşhis edilmektedir. Çünkü erken evrelerde belirtisi yoktur. Kanserli dokunun tamamen çıkarılması hastalığın tedavisinde en önemli belirleyicidir.
Kadın üreme sistemi, rahmin her iki yanında birer tane olmak üzere iki yumurtalık ve rahimden oluşmaktadır. Her biri yaklaşık bir badem büyüklüğünde olan yumurtalıklar, östrojen ve progesteron hormonlarının yanı sıra yumurta üretmektedir.
Yumurtalık kanseri, bu organlardaki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümeye başlaması sonucu ortaya çıkmaktadır. Kanserli hücreler hızla çoğalabilmekte ve sağlıklı vücut dokusuna zarar vermektedir. Yumurtalık kanseri, kadınların üreme sistemi kanserleri arasında önemli bir yer tutmaktadır.
Yumurtalık (over) kanseri genellikle erken dönemlerde belirti vermez ya da belirtiler hafif olabilmektedir. Sıklıkla görülen yumurtalık kanseri belirtileri ve semptomları şunları içerebilmektedir:
Yumurtalık kanseri, her yaşta kadında görülebilmektedir. Ancak genellikle 40-60 yaşları arasındaki kadınlarda daha sık rastlanmaktadır. Risk faktörleri, genetik yatkınlık, yaş, kısırlık ve obezite yumurtalık kanserinin görülme olasılığını artırabilmektedir.
Yumurtalık kanserine nelerin neden olduğu net olmamakla birlikte, hastalık riskini artırabilecek bazı faktör belirlenmiştir. Bilim insanları yumurtalık kanserinin, yumurtalıkların içindeki veya yakınındaki hücrelerin DNA’larındaki değişiklikler (mutasyonlar) sonucu meydana geldiğini söylemektedir. Bir hücrenin DNA’sı hücreye ne yapması gerektiğini söyleyen emirler içerir.
Bazı mutasyonlar hücrelere hızla çoğalıp kanserli hücre topluluğu (tümör) oluşturmalarını söyler. Sağlıklı hücreler ölürken kanser hücreleri yaşamaya devam eder. Yakındaki dokuları istila edebilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılmak (metastaz yapmak) için ilk tümörden kopabilirler.
Yumurtalık kanseri tanısı, fiziksel muayene, görüntüleme testleri (ultrason ve bilgisayarlı tomografi), kan testleri ve biyopsi gibi yöntemler kullanılarak konulmaktadır.
Yumurtalık kanserinin tedavisi; kanserin evresine, türüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak cerrahi müdahale, kemoterapi, radyasyon tedavisi veya bu yöntemlerin bir kombinasyonunu içerebilmektedir.
Erken teşhis ve tedavi oldukça önemlidir. Bu nedenle, belirtiler dikkate alınmalı ve düzenli sağlık kontrollerini yaptırılması gerekmektedir. Özellikle aile geçmişinde yumurtalık kanseri öyküsü olan ve yüksek risk faktörlerine sahip kişilerin yaptırılması önerilmektedir. Sağlık profesyonelleri, risk faktörlerini ve erken teşhis stratejilerini tartışmasına yardımcı olabilmektedir.
Kanserin başladığı hücre tipi, sahip olduğunuz yumurtalık kanserinin tipini belirler ve doktorunuzun sizin için en iyi tedavileri belirlemesine yardımcı olur. Yumurtalık kanseri türleri şunları içerir:
Epitelyal yumurtalık kanseri: Bu tür en yaygın olanıdır. Seröz karsinom ve müsinöz karsinom dahil olmak üzere birkaç alt tipi içerir.
Stromal tümörler: Bu nadir tümörler genellikle diğer yumurtalık kanserlerinden daha erken bir aşamada teşhis edilir.
Germ hücreli tümörler: Bu nadir yumurtalık kanserleri daha genç yaşta ortaya çıkma eğilimindedir.
Yumurtalık kanseri riskini artırabilecek faktörler şunları içermektedir:
Yaşlılık: Yaşlandıkça yumurtalık kanseri riski artmaktadır. En sık yaşlı erişkinlerde teşhis edilmektedir.
Kalıtsal gen değişiklikleri: Yumurtalık kanserlerinin küçük bir yüzdesi, ebeveynlerinden miras alınan gen değişikliklerinden kaynaklanmaktadır. Yumurtalık kanseri riskini artıran genler arasında BRCA1 ve BRCA2 bulunmaktadır Bu genler ayrıca meme kanseri riskini de artırmaktadır.
Lynch sendromu: Bu sendromla ilişkili gen değişiklikleri ve BRIP1, RAD51C ve RAD51D genleri dahil olmak üzere diğer bazı gen değişikliklerinin yumurtalık kanseri riskini artırdığı bilinmektedir.
Ailede yumurtalık kanseri öyküsü: Yumurtalık kanseri teşhisi konan kan akrabaları varsa, hastalık riski artabilmektedir.
Fazla kilolu veya obez olmak: Aşırı kilolu veya obez olmak yumurtalık kanseri riskini artırmaktadır.
Postmenopozal hormon replasman tedavisi: Menopoz belirti ve semptomlarını kontrol altına almak için hormon replasman tedavisi almak yumurtalık kanseri riskini artırabilmektedir.
Endometriozis: Rahminizin içini kaplayan dokuya benzer dokunun rahmin dışında büyüdüğü, genellikle ağrılı bir hastalıktır.
Menstrüasyonun başladığı ve bittiği yaş: Erken yaşta adet görmeye başlamak veya geç yaşta menopoza girmek veya her ikisi birden yumurtalık kanseri riskini artırabilmektedir.
Hiç hamile kalmamak: Hiç hamile kalmayan bir kişi de kanser riski artabilmektedir.
Metastaz, kanser hücrelerinin tümörden başka vücut bölgelerine yayılması anlamına gelmektedir. Yumurtalık kanseri, özellikle daha ileri aşamalarda, kanser hücrelerinin çevre dokulara veya vücudun diğer bölgelerine metastaz yapma eğilimindedir.
Yumurtalık kanseri genellikle karın boşluğunda başlamaktadır. Bu nedenle sıklıkla ilk metastazlar karın içerisinde bulunan diğer organlara; karaciğer, bağırsaklar, peritoneum (karın zarı) gibi organları etkileyebilmektedir. Ayrıca, lenf düğümlerine ve uzak organlara, özellikle akciğerlere ve kemiklere metastaz yapabilme potansiyeli de bulunmaktadır.
27 Aralık 2023