Robotik Prostat Kanseri Ameliyatı Nedir, Avantajları Nelerdir?

Robotik prostat kanseri ameliyatı, karında açılan birkaç küçük kesiden yapılan, prostatın çıkarılmasını amaçlayan kapalı bir cerrahi yöntemdir. Cerrah, da Vinci robotik sistemi ile 3D büyütmeli görüntü altında titreme filtreli, milimetrik hareketlerle prostatı çıkarır. Bu sistem, el hareketlerini titremesiz, milimetrik manevralara dönüştürerek daha yüksek hassasiyet ve kontrol sağlar. 

Robotik Prostat Kanseri Ameliyatı Nedir?

Robotik prostat kanseri ameliyatı, tıptaki adıyla robotik radikal prostatektomi (RARP), prostat bezindeki kanserli dokuyu küçük kesilerden çıkaran, kapalı (minimal invaziv) ve robot destekli bir cerrahi yöntemdir. Operasyon, cerrahın konsoldan yönettiği da Vinci robotik cerrahi sistemi ile gerçekleştirilir. 

“Robot” denince kendi başına ameliyat yapan bir cihaz akla gelse de burada durum farklıdır: bu sistem otonom değildir. Yani operasyonun her anını cerrah yönetir. Cerrah, konsolda oturarak da Vinci robotik cerrahi sistemini kullanır. Sistem, cerrahın el hareketlerini 3 boyutlu, titreme filtreli, milimetrik manevralara dönüştürür. Böylece dar alanlarda bilek gibi kıvrılabilen ince aletlerle çalışmak mümkün olur.

Robotik prostat kanseri ameliyatının amacı, prostat bezinin güvenli biçimde çıkarılmasıdır. Gerektiğinde, hastalığın durumuna göre yakın lenf düğümleri de aynı kapalı teknikle alınabilir. Robotik sistemin sunduğu net görüş ve hassas hareket kabiliyeti, cerrahın prostat çevresindeki sinir ve damar yapıları daha iyi seçmesine yardımcı olur. Bu sayede kanseri temizlerken çevre dokulara zarar verilmesi engellenir.

Robotik ameliyatın klasik açık ameliyata göre farkı, nasıl yapıldığından çok nasıl görüldüğü ve nasıl kontrol edildiğidir. Yüksek çözünürlüklü 3D görüntü, derinlik algısı ve aletin bilek gibi kıvrılabilen hareketleri cerraha yüksek hassasiyet sunar. Bu yüzden, günümüzde prostat kanseri tedavisinde sıklıkla kullanılan, modern bir yöntem haline gelmiştir.

Robotik Prostat Kanseri Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Robotik prostat kanseri ameliyatı, genel anestezi altında uygulanan kapalı bir cerrahidir. Hastanın karın bölgesine genellikle 5-6 küçük kesi açılır ve bu kesilerden bir kamera ile ince, bilek hareketlerini taklit eden cerrahi kollar yerleştirilir. Karın içine CO₂ gazı verildikten sonra robotik sistem, ameliyat masasındaki portlara kilitlenir ve cerrah konsolda oturarak el hareketlerini robota aktarır. 

Cerrah, tümörü temizlemeden önce prostatın önündeki dokuların ve damar yapılarının güvenliğini kontrol eder. Eğer tümörün konumu ve evresi uygunsa, ereksiyon için oldukça önemli olan sinirler ısıdan ve travmadan korunur. Bu işleme sinir koruyucu cerrahi denir.

Daha sonra prostatın üretraya bağlandığı kısma, yani apeks bölgesine gelinir. Burada üretra kontrollü bir şekilde kesilir ve prostat ayrılır. Çıkarılan tümörlü doku özel bir torba (endobag) içinde karın dışına alınır. Bazı hastalarda aynı seansta pelvik lenf bezleri de çıkarılarak patolojiye gönderilebilir.

Ameliyattan sonra idrar kontrolü için idrar sondası yerleştirilir. Tüm teknik adımlar hastanın tümör özelliklerine ve anatomisine göre cerrah tarafından kişiye özel planlanır.

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

Robotik Prostat Kanseri Ameliyatı Kimlere Yapılır?

Robotik prostat ameliyatı, genellikle kanserin prostatla sınırlı olduğu yani metastaz yapmadığı hastalara yapılır. Düşük riskli kanserde ilk tercih genellikle aktif izlem olsa da genç hastalarda, izleme uygun olmayanlarda veya aktif tedaviyi tercih edenlerde ameliyat uygulanabilir.

Orta riskli ve yüksek riskli, metastaz yapmamış kanserlerde robotik cerrahi, gerek görülürse pelvik lenf bezi alımı da yapılır. Üroloji hekimleri bunu PSA, MR ve biyopsi gibi testlerle değerlendirir. Ameliyat için hastanın genel durumu iyi olmalıdır.

Eğer hastada kanser yayılmışsa (kemik, lenf bezi vb.), ağır kalp-akciğer sorunları varsa, anestezi pozisyonuna tahammülü engelleyen durumlar bulunuyorsa veya aktif enfeksiyon/kanama eğilimi varsa ameliyat uygun görülmeyebilir. Bu gibi tablolarda ilaç tedavileri veya ışın tedavisi gibi başka seçenekler öne çıkar.

Robotik Prostat Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

Robotik prostat ameliyatı sonrası iyileşme süreci kişiye özeldir, ancak dikkat edilmesi gereken belli başlı durumlar vardır. Bu durumlar:

• İlk 4-6 hafta ağır kaldırılmamalıdır.
• Kesiler kuru ve temiz kalmalı, yara bakımı düzenli yapılmalıdır.
• Bol su ve lifli gıdalar tüketilmeli, kabızlıktan kaçınılmalıdır.
• İlk haftalarda çay, kahve, gazlı içecek, acı, baharat ve alkol idrarı tahriş edebilir, mümkünse tüketilmemelidir.
• Doktorun tarif ettiği pelvik taban (Kegel) egzersizleri düzenli yapılmalıdır.
• Masa başı işe dönüş çoğunlukla 1-2 hafta, fiziksel işlerde 4-6 hafta dönüş yapılabilir. Bu süre hastanın durumuna göre doktor tarafından belirlenir.
• İlk haftalarda cinsel yaşama ara verilir; ereksiyon toparlanması zaman alır. Doktor gerek görürse ilaç veya destek tedavileri planlayabilir.
• Reçetelenen antibiyotik, ağrı kesici ve (verildiyse) kan sulandırıcıları saatinde kullanılmalıdır. 

Eğer:

• 38 °C ve üzeri ateş, üşüme-titreme
• Torbaya hiç idrar gelmemesi veya kalın pıhtı ile tıkanma
• Artan karın-alt karın ağrısı, dayanılmaz ağrı
• Kesi yerinde hızla artan kızarıklık, şişlik, kötü kokulu akıntı
• Baldırda tek taraflı şişlik-ağrı
• Göğüs ağrısı, nefes darlığı gibi belirtiler görülüyorsa, hiç vakit kaybetmeden hastaneye başvurulmalıdır.

Robotik Prostat Kanseri Ameliyatının Avantajları Nelerdir?

Robotik prostat ameliyatı kapalı bir şekilde uygulandığı için açık ameliyata göre birçok avantajı vardır. Bu yöntemde cerrahın üç boyutlu, büyütülmüş görüntü ile milimetrik hareket etme imkânı vardır. Bu sayede ameliyat sahası daha net görülür, dar alanlarda daha hassas çalışılabilir. Böylece sinirlerin, damarların ve idrar tutmayı sağlayan yapılar korunur.

Robotik prostat ameliyatı başlıca avantajları şunlardır:

• Daha küçük kesiler yapıldığı için ciltteki izler de daha küçüktür.
• Daha az kanama var kan nakli ihtiyacı vardır.
• Daha az ağrı hissedilir.
• Hastanede kalış süresi daha azdır.
• Günlük hayata ve işe daha hızlı dönülür.
• Cerrah için 3D büyütmeli ve net görüş sağlanır.
• Sinirlerin korunması sağlanır.
• Daha az komplikasyon riski vardır.
• Daha kısa sonda (kateter) süresi ve daha iyi konfor sağlanır.
• Erektil fonksiyonun erken dönemde daha iyi toparlanabilir.
• İdrar tutmanın (kontinans) erken düzelmesi mümkün olabilir.

Robotik Prostat Kanseri Ameliyatı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Robotik Prostat Kanseri Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Ameliyat genellikle 3-4 saat sürer. Ancak ameliyat süresi; hastanın anatomisine, tümörün yaygınlığına ve ek işlemlere (ör. lenf bezi çıkarılması) göre değişir.

Robotik Prostat Ameliyatı Sonrası Sonda Ne Zaman Çıkar?

İdrar sondası çoğu hastada ameliyattan 5-10 gün sonra alınır; genelde 7. günde çıkarılır. Ameliyat bağlantısının (mesane-üretra) durumu şüpheli ise doktorunuz 10-14 güne uzatabilir. Bazı durumlarda sonda alınmadan önce filmle/sızıntı testi yapılarak kontrol edilir.

Robotik Prostat Ameliyatı Sonrası İdrar Kaçırma Ne Kadar Sürer?

Ameliyattan sonra erken dönemde sızıntı/kaçırma sık görülür. Çoğu hastada ilk 6-12 haftada belirgin düzelme başlar; 3-6 ay içinde büyük bir kısmı ped ihtiyacını ya azaltır ya da bırakır.