Güzelavrat Otu Nedir, Ne İşe Yarar?

Güzelavrat otu tıbbi ve toksik özellikleriyle bilinen, kullanıldığında ciddi sağlık sorunlarına yol açan bir bitkidir. Farmakolojide sınırlı alanlarda kullanılan bu bitki, içeriğindeki güçlü alkaloidler nedeniyle tıbbi açıdan tercih edilmemelidir.

Güzelavrat Otu Nedir?

Güzel avrat otu uzun ve ince dallara sahip, çok yıllık bir bitki türüdür. 

Yaprakları oval formda, kenarları dişsiz ve pürüzsüzdür, uçları sivridir ve saplı yapıda alternatif dizilimle büyür. Ayrıca yaprakların tamamı zehirlidir. 

Çiçekleri çan şeklindedir, mor ve yeşil tonlar taşır ve yaklaşık 2,5-3 cm uzunluğundadır.

Meyveleri parlak siyah renkte, bitkiye bağlandığı noktada beş çanak yaprakla çevrilidir. Bu meyveler de yüksek derecede zehirli özellik gösterir. 

Güzelavrat Otu Ne İşe Yarar?

Güzel avrat otunun ağrı kesici, spazm çözücü, ter ve mide salgısını azaltıcı etkileri olduğu bilinmektedir ancak tamamı zehirli yapıdadır ve insan sağlığı açısından yüksek risk taşımaktadır. Sağlık Bakanlığınca "Aktarlar, Baharatçılar ve Benzeri Dükkanlar Genelgesi"nde 2016 yılında yapılan değişikle aralarında güzelavrat otunun da bulunduğu 71 bitkisel ürün yasaklanmıştır.

Güzelavrat Otunun Özellikleri Nelerdir?

Güzel avrat otu ağrı kesici ve spazm çözücü etkilerinin yanı sıra terleme ve mide salgılarını azaltıcı özellikler taşıdığı bilinse de tüm bitki yapısı zehirli olduğu için insan sağlığı açısından ciddi risk oluşturur. 

Yaklaşık 10 adet meyve ya da 1 gram kuru yaprağın alınması ağır zehirlenmelere yol açabilir. 

Bitki vücuda alındıktan sonra genellikle 15-30 dakika içinde boğaz kuruluğu, yoğun susuzluk hissi, göz bebeklerinde büyüme, görme bulanıklığı, baş ağrısı, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı, taşkın davranışlar ve huzursuzluk gibi belirtiler ortaya çıkar.

Bu riskler nedeniyle Sağlık Bakanlığı güzelavrat otunun satışını ve kullanımını yasaklamıştır.

Güzelavrat Otu Zararları Nelerdir?

Güzelavrat otu (Atropa belladonna L.) patlıcangiller familyasına ait zehirli bir bitkidir. Güzelavrat otunun içerdiği atropin, hiyosiyamin ve hiyosin gibi maddeler tıpta kontrollü ve sınırlı dozlarda kullanılabilse de bitkinin doğrudan veya geleneksel yöntemlerle tüketilmesi ciddi sağlık riskleri doğurur. 

Yaklaşık 10 adet meyve ya da 1 gram kuru yaprağın alınması ağır zehirlenmelere neden olabilir. Bu nedenle bitki bütün olarak yüksek toksisiteye sahiptir. Aynı zamanda bu bitki Sağlık Bakanlığınca "Aktarlar, Baharatçılar ve Benzeri Dükkanlar Genelgesi"nde 2016 yılında yapılan değişikle yasaklanmıştır.

Bitki vücuda alındıktan sonra genellikle 15-30 dakika içinde etkiler görülmeye başlar. Boğazda kuruluk, yoğun susuzluk hissi, göz bebeklerinde belirgin genişleme ve görme bulanıklığı en sık karşılaşılan belirtilerdir. 

Buna ek olarak baş ağrısı, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı, huzursuzluk, taşkın davranışlar ve psikolojik dalgalanmalar ortaya çıkabilir. 

Yüksek dozlarda ise halüsinasyon, kalp ritim bozukluğu, yüksek ateş ve ileri vakalarda koma tablosu gelişebilir. 

Kaynatılarak içilmesi ya da sigara benzeri yollarla kullanılması gibi geleneksel uygulamalar da bu riskleri azaltmaz aksine zehirlenme ihtimalini artırır.

Güzelavrat otunun zararları aşağıda listelenmektedir:

• Düşük miktarlarda bile ciddi zehirlenmeye yol açabilir.
• Ağız ve boğaz kuruluğu ile şiddetli susuzluk hissi oluşturur.
• Göz bebeklerinde büyüme ve görme bozukluklarına neden olur.
• Baş ağrısı, baş dönmesi ve bilinç bulanıklığı yapabilir.
• Huzursuzluk, taşkınlık, halüsinasyon ve sanrılara yol açabilir.
• Kalp ritim bozukluğu, yüksek ateş ve koma riski taşır.

Güzelavrat Otu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Güzelavrat otu hakkında sıkça sorulan sorular ve cevapları aşağıda listelenmektedir.

Güzelavrat Otu Zehirli mi?

Güzelavrat otu yüksek derecede zehirlidir. Bitkinin tüm kısımları toksik alkaloidler içerir ve küçük miktarlar bile ciddi zehirlenmelere yol açar.

Güzelavrat Otu Yenirse Ne Olur?

Tüketildikten sonra genellikle 15-30 dakika içinde ağız ve boğaz kuruluğu, göz bebeklerinde büyüme, görme bulanıklığı, baş dönmesi, bilinç bulanıklığı ve davranış değişiklikleri görülür. Yüksek dozlarda kalp ritim bozukluğu ve koma riski vardır.

Güzelavrat Otu Ne İçin Kullanılır?

Güzelavrat otu tıbbi amaçlarla doğrudan kullanılmaz. İçeriğindeki atropin yalnızca hekim kontrolünde ve farmasötik formlarda değerlendirilebilir.

Güzelavrat Otu Zehirlenmesine Ne İyi Gelir?

Güzelavrat otu zehirlenmesinde evde uygulanabilecek güvenli bir yöntem yoktur. Vakit kaybetmeden acil sağlık hizmetlerine başvurulmalıdır.