Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) Nedir, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Tükürük yolu ile bulaştığı için halk arasında Öpücük Hastalığı olarak bilinen (Enfeksiyoz Mononükleoz), yaygın olarak Epstein-Barr Virüsünden kaynaklanan bulaşıcı bir hastalıktır. Boğaz ağrısı, yüksek ateş ve lenf bezlerinde şişlik ile kendini gösterir ve dalak büyümesine neden olabilmektedir.

Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) Nedir?

Öpücük hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz), genellikle Epstein-Barr Virüsü (EBV) kaynaklı ortaya çıkan bulaşıcı bir hastalıktır. Çoğunlukla gençlerde ve genç yetişkinlerde görülmektedir. Mononükleoz halk arasında öpücük hastalığı olarak bilinmektedir çünkü tükürük yolu ile bulaşmaktadır. Epstein-Barr Virüsü haricinde diğer herpes türleri de nadiren de olsa mononükleoza neden olabilmektedir. Enfeksiyoz Mononükleoz, bağışıklık sistemini olumsuz etkileyerek dalak, boğaz ve lenf bezlerinde büyümeye neden olabilir. Öpücük Hastalığı bir kerelik bir hastalıktır ancak Epstein-Barr ömür boyu vücutta pasif olarak kalmaktadır.

Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) Neden Olur?

Öpücük Hastalığının en yaygın görülen nedeni Epstein-Barr Virüsüdür (EBV). Epstein-Barr (EBV), bir İnsan Papilloma Virüsü (HPV) türüdür. EBV, bulaştıktan sonra ağız ve boğazda çoğalarak lenfatik sisteme ve kan yoluyla dalağa ulaşır. Virüs, bağışıklık sisteminde bir yanıt oluşturur ve yanıt arttıkça semptomlar ortaya çıkmaya başlar ve artar.

Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) Nasıl Bulaşır?

Öpücük Hastalığı genellikle tükürük yolu ile bulaşır. Tükürük ile bulaştığı için halk arasında öpücük hastalığı olarak anılsa da tek bulaşı yolu öpüşmek değildir. EBV virüsü taşıyan herhangi birinin tükürüğü, farklı noktalara bulaşabilir ve tükürüğe temas yoluyla da hastalık kapılabilir. Öpücük hastalığı aşağıdaki şekillerde kişiden kişiye bulaşabilmektedir:

• Öpüşme
• Ortak bardak, tabak, çatal, kaşık, bıçak, pipet ve diş fırçası kullanımı
• Tükürük temaslı nesneler
• Nadiren kan, sperm veya organ nakli

EBV pozitif bir kişi, belirti göstermese de hastalığı bulaştırabilir bu nedenle ortak eşya kullanımından genel olarak kaçınılmalı ve kişisel hijyen kurallarına her zaman uyulmalıdır.

Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) Kimlerde Görülür?

Öpücük Hastalığı, sıklıkla 15-24 yaş arası gençlerde veya genç yetişkinlerde görülür ancak her yaştan insanı etkileyebilmektedir. 15-24 yaş arasındaki bireylerin sosyal etkileşimleri daha fazla olduğu için bulaşı riski yüksektir. Öpücük hastalığı çocuklarda da görülebilir ancak çocuklardaki semptomlar daha hafif görülebilir ve soğuk algınlığı ile karıştırılabilir bu nedenle hastalık fark edilmeyebilir.

Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) Belirtileri Nelerdir?

Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) belirtileri genellikle virüs, vücuda girdikten 4-6 hafta sonrasında ortaya çıkar. Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) belirtileri şunlardır:

• Yüksek ateş
• Şiddetli boğaz ağrısı
• Lenf bezlerinde şişlik (Koltuk altı ve boyun)
• Bademciklerde beyaz plak oluşumları
• Baş ağrısı
• Halsizlik ve yorgunluk
• İştahsızlık
• Kas ağrısı
• Dalakta büyüme
• Deride döküntü
• Karaciğer büyümesi ve hafif sarılık

Bebeklerde Öpücük Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde ve çocuklarda Öpücük Hastalığı çoğunlukla hafif seyreder ve belirtiler soğuk algınlığı ile karıştırılabilmektedir. Bebeklerde Öpücük Hastalığı belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Boğaz ağrısı
• Hafif ateş
• İştahsızlık ve huzursuzluk
• Bazen hafif lenf bezi şişliği

Çocuklarda mononükleoz daha hafif seyreder ve soğuk algınlığı sanılabilir, bu nedenle tanı koymak zorlaşır.
 

Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) Teşhisi Nasıl Konulur?

Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) teşhisi için belirtiler uzman hekim tarafından değerlendirilmelidir. Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) teşhisi için aşağıdaki işlemler yapılmaktadır:

• Fizik muayene
• Kan tahlili
• Monospot testi (Heterofil antikorların saptanması ile)
• EBV antikor testi (EBV antikorlarının saptanması ile

Monospot testi, her öpücük hastalığı vakasında pozitif çıkmayabilir bu nedenle diğer testlere de bakılmalıdır.

Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) Nasıl Geçer?

Öpücük hastalığının tedavisi bulunmamaktadır ancak semptomların hafifletilmesi veya varsa ikincil enfeksiyonun tedavi edilmesi için bazı hamleler yapılabilir. Öpücük Hastalığı semptomlarının hafifletilmesi için yapılabilecekler aşağıdaki gibidir:

• İstirahat edilmelidir.
• Düzenli su içilmelidir.
• Ağrı kesiciler kullanılabilir.
• Boğaz ağrısını hafifletmek için tuzlu su ile gargara yapılabilir.
• Fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır. (Yorgunluğu azaltmak için)
• İkincil enfeksiyon tedavi edilmelidir. Bazen mononükleoz ile streptokok, sinüs enfeksiyonu, tonsilit vb. enfeksiyonlar yaşanabilmektedir ve bunların tedavisi, semptomları hafifletebilir.
   

Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) Komplikasyonları Nelerdir?

Öpücük Hastalığının en bilinen komplikasyonu dalak büyümesidir. Ayrıca öpücük hastalığı aşağıdaki gibi bazı istenmeyen komplikasyonlara neden olabilir:

• Dalak büyümesi (İlerleyen durumlarda dalak yırtılabilir ve üst karın bölgesinde ani ve şiddetli bir ağrıya neden olabilir.)
• Karaciğer sorunları (Hepatit ve Sarılık gelişebilir.)
• Anemi
• Trombositopeni (Trombosit düşüklüğü)
• Kalp problemleri (Miyokardit)
• Sinir sisteminde problemler (Menenjit, ensefalit, Guillain-Barre Sendromu)
• Bademcik şişliği
   

Öpücük Hastalığı (Enfeksiyoz Mononükleoz) Risk Faktörleri Nelerdir?

Enfeksiyoz Mononükleoz herkeste görülebilir. Öpücük hastalığı risk faktörleri aşağıdaki gibidir:

• 15-24 yaş aralığında olmak
• Kalabalık ortamlarda sık bulunmak
• EBV’li kişilerle yakın temaslı olmak
• Bağışıklığın düşük olması
   

Öpücük Hastalığından Korunma Yöntemleri Nelerdir?

Öpücük Hastalığından tamamen korunmak mümkün olmayabilir çünkü EBV yaygın görülen bir virüstür. Bulaşı ihtimalini azaltmak ve Öpücük Hastalığından korunmak için aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri uygulanabilir:

• Bağışıklık sistemini güçlü tutmak
• Kişisel hijyen kurallarına ve halka açık yerlerde hijyen kurallarına dikkat etmek
• Özellikle tükürük/ağız temaslı eşyaları başkalarıyla paylaşmamak
• EBV’li veya Mononükleoz’lu bireylerle yakın temastan kaçınmak
   

Öpücük Hastalığı ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Öpücük Hastalığı Tehlikeli midir?

Öpücük hastalığı genellikle tehlikeli değildir ancak öpücük hastalığı semptomları ve komplikasyonları nadiren olumsuz sonuçlar doğurabilir. Örneğin dalak büyümesi neticesinde dalak yırtılabilir veya hepatit, sarılık veya sinir sistemi hastalıkları ortaya çıkabilir. Bağışıklık sistemi zayıf bireylerde enfeksiyon daha ağır seyredebilir.

Öpücük Hastalığı Olduğunu Nasıl Anlarız?

Öpücük hastalığı ilk olarak boğaz ağrısı, ateş ve yorgunluk ile kendini gösterir, devamında lenf bezlerinde şişlik, bademciklerde beyaz plak oluşumu ve dalak büyümesi görülmektedir.

Öpücük Hastalığı Cinsel Yolla Bulaşır mı?

Öpücük hastalığı direkt olarak cinsel yolla bulaşan bir hastalık değildir ancak cinsel yolla da bulaşabilir. Epstein-Barr Virüsü EBV tükürük yoluyla bulaşır ancak cinsel temas sırasında virüs bulaşabilmektedir.
 

Öpücük Hastalığı Kaç Günde Çıkar?

Virüsle temastan sonraki 4 ile 6 hafta bitiminde Öpücük Hastalığı belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Çocuklarda belirtiler daha geç ve daha hafif şekilde görülür.

Öpücük Hastalığı Lenfoma Yapar mı?

Öpücük Hastalığına neden olan Epstein-Barr Virüsü (EBV) bazı lenfoma türleri için risk faktörüdür. Burkitt Lenfoması ve Hodgkin Lenfoması, EBV ile ilişkili bulunmaktadır. EBV tek başına lenfoma için yeterli değildir ve kişinin genel sağlık durumu ve bağışıklık sağlığı da faktördür. 
 

Öpücük Hastalığı Kimden Bulaşır?

Öpücük hastalığı, EBV pozitif olan ve bu virüsü aktif veya pasif olarak taşıyan kişilerin tamamından tükürük yolu ile kolaylıkla başkalarına bulaşabilir. EBV pozitif bireylerin çoğunda semptom görülmediğinden hastalığın bulaşma ihtimali daha yüksektir. 
 

Öpücük Hastalığı Geçici mi?

Öpücük hastalığı geçicidir ancak EBV virüsü kalıcıdır. Epstein-Barr Virüsü (EBV) taşıyan herkesin, EBV bulaştırma riski bulunmaktadır ve EBV, öpücük hastalığının temel nedenidir.
 

Mono Kendi Kendine Geçebilir mi?

Evet, enfeksiyöz mononükleoz (mono) çoğunlukla kendi kendine herhangi bir antiviral ilaç kullanmadan geçer. Mono tedavisi için istirahat, bol sıvı tüketimi, ağrı kesici ateş düşürücüler yeterlidir.
 

Enfeksiyöz Mononükleoz Üçlüsü Nedir?

Enfeksiyöz mononükleoz üçlüsü, tanı konulması için gerekli olan üçlüdür ve ateş, boğaz ağrısı ve lenfadenopati (şişmiş lenf bezleri) olarak tanımlanır. Bir hastada bu üç semptom beraber görüldüğünde uzman hekim öpücük hastalığından şüphelenmektedir.
 

Mono ile Birlikte Antibiyotik Alırsanız Ne Olur?

Amoksisilin ve benzeri bazı antibiyotiklerin mononükleoz sırasında kullanımı ile ciltte döküntüler yaşanabilir. Bu döküntüler antibiyotik alerjisi ile karıştırılabilir ancak esas nedeni, EBV’nin bağışıklık sistemi üzerindeki etkisidir.
 

Downey Hücresi Nedir?

Downey hücresi, enfeksiyöz mononükleozda kan tahlilinde görülen atipik lenfositlere verilen isimdir. Downey hücreleri, bağışıklık sisteminin EBV’ye karşı verdiği yanıtın bir göstergesidir. Downey hücrelerinin varlığı, mononükleoz tanısını destekleyen hematolojik bulgulardan biridir fakat nadiren de olsa başka viral enfeksiyonlarda da görülebilmektedir.
 

Öpücük Hastalığı Kronikleşir mi?

Öpücük hastalığı, çoğu kişide akut olarak gerçekleşir yani kısa sürelidir ancak nadiren genetik olarak yatkın veya bağışıklık sistemi zayıf kişilerde kronikleşebilir. Kronik Öpücük Hastalığı, Kronik Aktif EBV (CAEBV) adı verilen ve EBV’nin vücutta uzun süre aktif kalması ile seyreden bir sağlık problemidir. Kronik Aktif EBV, tedavi edilmezse ilerleyicidir ve olumsuz sonuçlar doğurabilmekte; lenfoma veya organ yetmezliklerine neden olabilmektedir. 

Glandüler Ateş Nedir?

Glandüler ateş, Enfeksiyöz Mononükleoz’dur. Mononükleoz’un Avrupa ve İngiltere’de sıklıkla kullanılan ismidir. Glandüler ateş denmesinin sebebi, lenf bezi şişliği ve ateş gibi semptomlardır. Glandüler ateş, EBV nedeniyle meydana gelir.