Bacak Damarı Tıkanıklığı Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Bacak damar tıkanıklığı genellikle yavaş ilerleyen ve ilk evrelerinde semptomatik olmayan bir hastalıktır. Bacaklarda kan akışının bozulması, müdahale edilmediğinde ciddi semptomlara neden olabilir. Günümüzde stent, aterektomi ve bypass gibi modern yöntemlerle bacak damar tıkanıklığı kolaylıkla kontrol altına alınabilmektedir. Bacak damar tıkanıklığı vitrin hastalığı olarak da bilinmektedir çünkü bacak damarındaki tıkanıklık, hastada yürüme esnasında dinlenme ihtiyacı doğurur ve dinlenme-durma döngüsü, vitrin gezme sürecine benzetilmektedir.
 

Bacak Damar Tıkanıklığı Nedir?

Bacak damar tıkanıklığı, bacaklardaki atardamarların tıkanması veya daralması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bacak damar tıkanıklığına periferik arter hastalığı da denilmektedir. Arter, atardamar demektir ve bacaklardaki arterler kandaki kolesterol, yağlar ve diğer maddelerin birikmesi nedeniyle daralabilir ve tıkanabilir. Kan akışını aksatan damar tıkanıklığı birçok olumsuz sonuç doğuran ve hızla müdahale edilmesi gereken bir sağlık problemidir.

Bacak Damar Tıkanıklığı Belirtileri Nelerdir?

Bacak damar tıkanıklığı ilk belirtisi yürüme esnasında bacakta başlayan donuk ağrıdır. Özellikle baldır, kalça ve uylukta hissedilen ağrı, kas spazmı ile karıştırılabilir. Bacak damar tıkanıklığı belirtileri şunlardır:

• Yürüme esnasında bacakta ya da kalça kaslarında ağrı
• Bacakta kolay yaralanma veya bacaktaki yaraların iyileşmemesi
• Bacaklarda uyuşma ve karıncalanma
• Bacakların birinde diğerine kıyasla soğukluk, üşüme
• Bacaklarda veya ayakta nabzın azalması
• Bacak damar tıkanıklığı ileri evrede ise ayaklarda beyaz, mavi veya grimsi renk alma ve kangren gelişimi

Bilgi Almak İçin Aşağıdaki Formu Doldurabilirsiniz

Bacak Damar Tıkanıklığı Neden Olur?

Bacak damar tıkanıklığının en sık rastlanan nedeni damar sertliğidir (ateroskleroz). Damar sertliği, damarların çeperlerinde yağ ve kolesterol birikmesi nedeniyle gelişir ve ilerlediği durumlarda bacak damar tıkanıklığı görülür. Bacak damar tıkanıklığı nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Damar sertliği (Ateroskleroz)
• Yüksek Kolesterol
• Diyabet (Şeker Hastalığı)
• Hipertansiyon
• Obezite
• Sigara
• Böbrek hastalığı (Diyaliz hastalarında görülebilmektedir)
• Yaşlılık
• Genetik (Ailede damar hastalığı öyküsü)

Bacak Damar Tıkanıklığına Hangi Bölüm Bakar?

Bacak damar tıkanıklığına kalp ve damar cerrahisi bölümü bakmaktadır. Bacakla ilgili herhangi bir sorun için hastalar genellikle önce ortopedi bölümüne görünmektedir. Girişimsel radyoloji bölümü de bacak damar tıkanıklığı için başvurulabilecek bir bölümdür ancak herhangi bir damar hastalığı için mutlaka kalp ve damar cerrahının muayenesi gerekir.

Bacak Damar Tıkanıklığı Nasıl Teşhis Edilir?

Bacak damar tıkanıklığı tanısı için öncelikle fizik muayene gereklidir. Bir kalp ve damar cerrahı tarafından yapılacak fiziksel muayene sonrası bazı görüntüleme  yöntemlerine ve kan tahlillerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bacak damar tıkanıklığı teşhisi için uzman hekim doppler ultrason, MR anjiyo ve klasik anjiyo gibi tanı yöntemlerinden yararlanabilmektedir.

Bacak Damar Tıkanıklığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bacak damar tıkanıklığı tedavisi ilaç kullanımı ile başlar ve tıkanıklık şiddetli ise anjiyografi, stent, aterektomi (damar tıraşlama) veya bypass gibi yöntemler tercih edilebilir. Bacak damar tıkanıklığı tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:

• İlaç tedavisi: Kan sulandırıcı ve damar genişletici ilaçlar reçete edilir.
• Anjiyografi ve stent: Genellikle kasık bölgesinden minik bir kesi ile giriş yapılır ve damar içine minik bir balon yerleştirilerek damar açık tutulur.
• Aterektomi: Damar içinde tıkanıklığa neden olan plakların kesilerek çıkarılması işlemidir.
• Bypass: Farklı müdahalelerle düzelemeyecek ciddiyetteki damar tıkanıklığı için tercih edilen bypass, damar değişim işlemidir. Tıkalı olan damar, hastadan alınan başka sağlıklı bir damar ile değiştirilir.

Bacak Damar Tıkanıklığı Risk Faktörleri Nelerdir?

Bacak damar tıkanıklığının bazı kişilerde görülme sıklığı daha yüksektir. Bacak damar tıkanıklığı risk faktörleri aşağıdaki gibidir:

• Diyabet olmak
• Kanda kolesterol veya trigliserit seviyelerinin yüksek olması
• Yüksek tansiyon hastası olmak
• Obez olmak
• Sigara içmek
• Damar sertliği (aterskleroz) hastalığını doğru yönetememek
• 50 yaş ve üzeri olmak
• Genetik yatkınlığın olması (ailede damar tıkanıklığı geçmişi) 

Bacak Damar Tıkanıklığı Önlenebilir mi?

Bacak damar tıkanıklığı, sağlıklı yaşam alışkanlıkları ile büyük oranda önlenebilir. Bacak damar tıkanıklığını önleme yöntemleri aşağıdaki gibidir:

• Sigara içmemek veya sigarayı bırakmak
• İşlenmiş ve hazır gıdalar tüketmemek
• Hareketli bir yaşam tarzına sahip olmak (Günde yarım saat yürüyüş veya egzersiz)
• Fazla kilodan kaçınmak veya zayıflamak
• Şeker tüketmemek
• Tansiyon, kolesterol ve diyabet hastalıklarından korunmak veya bu hastalıkları doğru şekilde yönetebilmek
• Düzenli ve yeterli uyku uyumak
• Stresi azaltmak veya stresten tamamen kurtulmak

Bacak Damar Tıkanıklığı ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Bacak Damar Tıkanıklığı Nasıl Anlaşılır?

Bacak damar tıkanıklığı bacakta yürüyünce başlayan ve dinlenince geçen donuk bacak ağrısı ile anlaşılabilir ancak kesin teşhis için bacak doppler ultrason gerekmektedir.

Bacak Damar Tıkanıklığı Tehlikeli mi?

Bacak damar tıkanıklığı teşhis edilmeden ilerlerse tehlikeli boyutlara ulaşabilir ve kronik yaralanma, enfeksiyon, kangren ve uzuv kaybına neden olabilir ancak genellikle bacakta damar tıkanıklığı, anjiyo, stent, aterektomi ve bypass gibi modern tedavi yöntemleri ile kolaylıkla yönetilebilen bir hastalıktır.

Bacak Damar Tıkanıklığına Ne İyi Gelir?

Bacak damar tıkanıklığına iyi gelen ipuçları aşağıdaki gibidir:

• Düzenli yürüyüş veya egzersiz
• Sigarayı bırakmak
• Kolesterol, diyabet, hipertansiyon (yüksek tansiyon) ve damar sertliği gibi hastalıkları doğru yönetebilmek
• Doktorun önerdiği ilaçların kullanımını ve verildiyse diyeti aksatmamak
• Sağlıklı ve dengeli beslenmek
• Şeker, tuz ve doymuş yağ tüketimini azaltmak
• Sebze, meyve, tam tahıl ve doymamış sağlıklı yağlar içeren besinler tüketmek
• Düzenli uyku uyumak
• Stresle mücadele etmek

Bacak Damar Tıkanıklığı Ameliyatı Nedir?

Bacak damar tıkanıklığı ameliyatı bypass yöntemi ile yapılmaktadır. Bacak bypass ameliyatı için hastanın vücudundaki başka sağlıklı bir damar alınır ve tıkalı damarın yerine yerleştirilir. Bypass’a alternatif olarak tıkalı damar stent takılarak açılabilmektedir. Stent, minik bir kanal şeklinde düşünülebilir ve damarın içine yerleştirildiğinde damarı genişleterek kan akışını düzenler.

Bacak Damar Tıkanıklığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Bacak damar tıkanıklığı tedavi edilmezse bacakta kapanmayan yaralar oluşabilir ve bu, kronik enfeksiyon gibi ciddi komplikasyonlara neden olur. İlerleyen durumlarda ayak veya bacakta kangren gelişebilir ve amputasyon gerekebilir. Ayrıca kalp krizi, felç (inme) ve farklı damar hastalıkları riski artar.

Bacakta Dolaşım Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Bacakta dolaşım bozukluğu belirtileri şunlardır:

• Yürüyünce başlayan dinlenince geçen bacak ağrısı
• Bacakta nabız azalması
• Bacakların birinin diğerinden daha soğuk olması
• Bacak derisinde parlaklık, kuruluk ve kıl dökülmesi
• Bacak renginde açılma, mavimsi, grimsi renk alma
• Ayak tırnaklarının uzamaması
• Bacaklardaki yaraların geç iyileşmesi

Bacak Damar Anjiyosu Ne Kadar Sürer?

Bacak damar tıkanıklığı anjiyosu ortalama 1 saat sürmektedir ve anestezi altında yapılan bir işlemdir. Anestezi hazırlığı ve işlem sonrası dinlenme de düşünülürse süreç 3 saate kadar uzayabilmektedir.

Bacaktaki Damar Tıkanıklığı Kalbi Etkiler mi?

Bacak damar tıkanıklığı kalbi olumsuz şekilde etkileyerek farklı kalp damar hastalıklarına ve hatta felç gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Bacak Damar Tıkanıklığı Hangi Testle Anlaşılır?

Bacak damar tıkanıklığı bacak doppler ultrason ve anjiyografi ile anlaşılabilir. Anjiyografide damardan bir kontrast madde verilerek damarlar net şekilde görülebilir. Bacak doppler ile kan akış yönü ve hızı anlık olarak incelenebilir.

Bacaktaki Tıkalı Damar Nasıl Açılır?

Bacaktaki tıkalı damar stentleme yöntemi ile açılabilir. Stent, damara yerleştirilen ve damarı genişletilmiş şekilde sabit tutan bir medikal aparattır. Stent takma bacak damar tıkanıklığı için kullanılan ana tedavi yöntemlerinden biridir. 

Bacak Damar Tıkanıklığına Yürüyüş İyi Gelir mi?

Bacak damar tıkanıklığı egzersizi ilk olarak yürüyüştür. Normal tempoda günde yarım saat yürümek, semptomları azaltır, kan dolaşımını artırır ve kilo kontrolüne yardımcı olur. Günde yarım saat yürümek ayrıca bacak damar tıkanıklığı riskini de azaltmaktadır.