Makat kanseri, anüste başlayan nadir görülen bir kanser türüdür. Anüs, dışkının vücuttan çıktığı açıklıktır. Makat kanseri nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte İnsan Papilloma Virüsü (HPV), ana risk faktörü kabul edilmektedir.
(Anal) Makat Kanseri Nedir?
Anal Makat Kanseri, anüste başlayan ve nadir görülen bir kanser türüdür. Makat (anüs), boşaltım sisteminin son kısmıdır. Makat kanseri, anüsün herhangi bir yerinde başlayabilmektedir ve dokuda anormal büyümeler ile ortaya çıkmaktadır.
(Anal) Makat Kanseri Türleri Nelerdir?
Anal Makat kanseri, anormal hücrenin türüne ve kanserin anüsün hangi bölgesinde oluştuğuna bağlı olarak türlere ayrılır. Görüldüğü bölgeye göre makat kanseri türleri aşağıdaki gibidir:
- Anal kanal kanseri: Anal sınırın üstünde meydana gelir.
- Perianal cilt kanseri: Anal sınırın altında meydana gelir. Anal sınır, anal kanalın dış deri ile birleştiği bölgeyi ifade eder.
Anal kanser türleri aşağıdaki gibidir:
- Skuamöz Hücre Karsinoması: Anal kanserlerin çoğu skuamöz hücre karsinomasıdır, anal kanalın ve anal sınırın çoğunu kaplayan sküamöz hücrelerde başlar.
- Adenokarsinom: Anüsün üst kısmını (rektuma yakın) kaplayan hücrelerde başlar.
- Bazal Hücreli Karsinom: Perianal deride gelişir genelde elde ve yüzde oluşur ancak nadiren de olsa anal bölgede görülebilir.
- Melanom: Anal astar hücrelerinde başlar ve nadiren görülür.
- Gastrointestinal stromal tümör (GIST): Mide veya ince bağırsakta daha sık görülür ancak nadiren de olsa anal bölgede başlayabilir.
(Anal) Makat Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Anal makat kanseri belirtileri her hastada farklı olabilmektedir, anal kanser semptomları iyileşip tekrarlayabilmektedir:
- Anüs veya rektumdan kaynaklı kanama
- Anüs veya rektumda veya çevresinde kaşıntı
- Anal açıklıkta yumru veya kitle oluşumu
- Anal bölgede ağrı veya doluluk hissi
- Normalden daha ince çapta dışkılama
- Bağırsak hareketlerinde normal dışı değişiklikler
- Makattan anormal akıntı
- Dışkı tutamama
- Anal bölgede yumru
- Kasık bölgesindeki lenf bezlerinde şişlik
(Anal) Makat Kanseri Neden Olur?
Anal makat kanserinin nedeni net olarak bilinmemektedir ancak bazı durumlar, anal kanser ihtimalini artırabilmektedir. Anal makat kanseri nedenleri aşağıdaki gibidir:
- Kronik HPV Enfeksiyonu: Anal kanserlerin çoğu İnsan Papilloma Virüsü HPV ile ilişkili bulunmuştur.
- Zayıf bağışıklık sistemi: Vücut enfeksiyonlarla savaşma konusunda daha çok zorlanmaktadır.
- Sigara içmek: Sigaranın tüm kanser türleri için risk oluşturduğu düşünülmektedir.
- Anal bölgede kronik inflamasyon: Anal bölgenin sürekli tahriş olması ve iltihaplanması kanser gelişimine zemin hazırlayabilir.
(Anal) Makat Kanseri Evreleri Nelerdir?
Anal makat kanseri, yayılım oranına ve tümörün büyüklüğüne göre sınıflandırılır. Anal makat kanseri evreleri aşağıdaki gibidir:
- Makat Kanseri Evre 0 (Karsinoma in situ): Anüsün yüzeyinde anormal hücre oluşumları bulunmaktadır ve henüz derin dokulara yayılım oluşmamıştır.
- Makat Kanseri Evre 1: Tümör 2 cm’den küçüktür ve lenflere yayılım yoktur.
- Makat Kanseri Evre 2A: Tümör 2-5 cm arasındadır ve lenflere yayılım yoktur.
- Makat Kanseri Evre 2B: Tümör 5 cm’den büyüktür ve lenflere yayılım yoktur.
- Makat Kanseri Evre 3A/B: Kanser çevre dokulara ve lenflere yayılmıştır ancak metastaz yoktur. Kasık, rektum veya mesane gibi yakın bölgelere yayılım vardır.
- Makat Kanseri Evre 4: Metastaz vardır ve uzaktaki organlara yayılım bulunmaktadır.
(Anal) Makat Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?
Anal makat kanserinde risk faktörü genellikle İnsan papilloma virüsü (HPV) olarak kabul edilir ancak farklı risk faktörleri de bulunmaktadır. Makat kanseri risk faktörleri aşağıdaki gibidir:
- İnsan papilloma virüsü (HPV): Sküamöz hücreli anal kanserlerin çoğu, HPV ile ilişkilidir. HPV, 150’den fazla virüsten oluşan bir gruptur ve diğer bazı kanser türleri için de risk faktörüdür.
- Anal siğiller: Genital ve anal siğillerin nedeni çoğunlukla HPV’dir.
- Halihazırda farklı türde kanser olmak: Rahim ağzı, vajina ve vulva kanseri olan kadınlarda anal kanser riski yüksek olabilir çünkü bu kanser türleri genellikle HPV ile ilişkilidir.
- HIV virüsü: AIDS'e neden olan HIV (insan immün yetmezlik virüsü) ile enfekte olan kişilerin, bu virüsle enfekte olmayanlara göre anal kansere yakalanma olasılığı daha yüksektir.
- Cinsel aktivite: Birden fazla cinsel partnere sahip olmak ve anal cinsel ilişki anüs kanseri riskini artırmaktadır.
- Sigara içmek: Sigara toksinler içerir ve tüm kanser türleri için risk faktörüdür.
- Zayıf bağışıklık sistemi: Anal kanserin, bağışıklığı düşük veya bağışıklık sistemi baskılayan ilaç kullanan kişilerde görülme ihtimali daha yüksektir.
(Anal) Makat Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Anal makat kanseri, hastanın şikayetlerinin değerlendirilmesi, fizik muayene, görüntüleme yöntemleri ve biyopsi ile teşhis edilmektedir. Anal makat kanseri testleri ve tanı yöntemleri aşağıdaki gibidir:
- Fizik muayene: Pelvik muayene ve PAP testi yapılabilir. PAP testi, bölgeden bir fırça ile sürüntü alınması işlemidir.
- Anoskopi: Anoskop, ucunda ışık olan kısa, içi boş ve sert bir tüptür ve alt rektumu ve makatın yüzeyini görüntülemek için kullanılır.
- Proktoskopi: Anoskop benzeri bir alettir ancak boyu daha uzundur; anüs, rektum ve sigmoid kolonun alt kısmı görüntülenebilir.
- Kolonoskopi: Ucunda ışık ve minik bir video kamera bulunan ince uzun ve esnek bir tüptür. Biyopsi örneği de bu alet ile alınabilir.
- Biyopsi: Şüpheli bölgeden ve hücreden örnek alınmasıdır.
- Kan tahlilleri: HIV testi veya farklı bir kan tahlili içerebilir.
- Görüntüleme testleri: Bilgisayarlı tomografi, ultrason, MRI taraması ve PET taraması içerebilir.
(Anal) Makat Kanseri Nasıl Ayırt Edilir?
Anal fissür (makat çatlağı), hemoroid (basur) ve anal apseler, makat kanseri ile karıştırılabilir, bu nedenle ayırıcı tanı konulmalıdır. Anal makat kanserini ile karıştırılan sağlık problemleri şunlardır:
- Hemoroid (Basur): Hemoroid genelde ağrısızdır ve parlak kırmızı kanama görülmektedir.
- Anal fissür (Makat çatlağı): Dışkılama esnasında cam çiziği gibi his ve ağrı yaşanır, kanama azdır.
- Anal apse: Ateş, akıntı ve kızarıklık bulunur, enfeksiyon kaynaklıdır.
Anal kanser sürekli kanama, makatta kitle, dışkılama güçlüğü, ağrı ve lenf bezlerinde şişliklere neden olur.
(Anal) Makat Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Anal makat kanseri tedavisi, kanserin türüne, evresine, hastanın genel sağlık durumuna göre değişir ancak en sık uygulanan tedavi yöntemi kemoterapidir. Anal makat kanseri tedavi yöntemleri şunlardır:
- Kemoterapi: Kanseri durdurmak veya küçültmek için kullanılan ilaç tedavileri bütünüdür.
- Radyoterapi: Kanserli bölgeye radyasyon verilmesi işlemidir. Çoğu anal kanserde kemoterapi ile birlikte radyoterapi kullanılır. Ağrısızdır.
- İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini desteklemek amacıyla metastazlı ve en az bir kere kemoterapi almış anal makat kanseri hastalarında tercih edilebilmektedir.
- Cerrahi: Tümör bölgesel olarak lokal rezeksiyon ile çıkarılabilir veya anüs, rektum ve sigmoid kolonun tamamı, abdominoperineal rezeksiyon ile çıkarılabilir. Abdominoperineal rezeksiyon sonrasında hasta, dışkılama için karnından açılan bir delik ile dışkının toplandığı küçük bir torba kullanmaya başlar. Bu işleme kolostomi de denilmektedir.
(Anal) Makat Kanserinden Korunma Yöntemleri Nelerdir?
Anal makat kanserinin kesin nedeni bilinmemekle birlikte bazı durumların risk oluşturduğu düşünüldüğünde basit önlemler almak, riski azaltabilir. (Anal) makat kanserinden korunma yöntemleri şunlardır:
- HPV aşısı yaptırmak
- Cinsel ilişki sırasında korunmak
- Sigara kullanmamak veya bırakmak
- HIV kontrolü (Düzenli tarama)
- Bağışıklık sistemini güçlü tutmak
Ücretsiz Danışmanlık İçin Formu Doldurun
(Anal) Makat Kanseri ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Makatta Tümör Ele Gelir mi?
Makatta oluşan bazı tümörler ele gelebilir ancak makatta ele gelen her kitle kanser olmayabilir. Doğru teşhis için doktor kontrolü gerekmektedir.
(Anal) Makat Kanseri Tehlikeli midir?
Evet, her kanser türü tedavi edilmediğinde tehlikelidir ve erken evrelerde tedavide başarı ihtimali daha yüksektir bu nedenle tedavi planlaması olabildiğince erken yapılmalıdır.
Makat Kanseri Hangi Yaşlarda Görülür?
Anal makat kanseri sıklıkla 50 yaş ve üzeri kişilerde görülmektedir ancak HPV’li genç kişilerde de ortaya çıkabilir. HPV, İnsan papilloma virüsüdür ve makat kanseri için risk faktörüdür.
Makat Kanseri Nereye Sıçrar?
Makat kanseri öncelikle yakınlardaki bölgelere yani rektum, sigmoid kolon veya kasık bölgesine sıçrar. İleri evrelerde mesane, vajina ve sonrasında uzak organlara metastaz yapabilir.
Makat Çatlağı Kansere Dönüşür mü?
Basit bir makat çatlağı (anal fissür) kansere dönüşmez ancak kronikleşmiş fissürlerde, bölgede doku bozulması olabilir ve kalıcı anormal doku değişiklikleri kanserli hücrelere dönüşebilir. Kronikleşen anal fissür, bölgede kronik enfeksiyon riskini de artıracağından tedavi edilmelidir.
Makat Kanseri Saç Döker mi?
Makat kanseri saç dökmez ancak makat kanseri kemoterapi tedavisi saç dökülmesine neden olabilir.
Makata Hangi Doktor Bakar?
Makat genel cerrahi uzmanlık alanındadır, anüs ile ilgili sorunlarla genel cerrahi uzmanları ilgilenmektedir.
Makat Kanseri ile Basur Arasındaki Fark Nedir?
Basur (hemoroid), anüs bölgesindeki damarların sık sık zorlanması sonucunda çatlaması ile oluşan bir sağlık problemidir. Makat kanseri ise anüs bölgesinde kötü huylu hücrelerin kontrolsüz çoğalması ile ortaya çıkar. Makat kanseri ile basur arasındaki farklar şunlardır:
- Basur genellikle ağrısız ve parlak kırmızı kanamaya neden olurken makat kanseri kanamayla birlikte kitle, ağrı ve dışkılama güçlüğü gibi belirtiler gösterir.
- Hemoroid iyi huyludur; kanser kötü huyludur ve yayılabilir.
Kesin ayrım için fizik muayene ve gerekirse biyopsi gerekmektedir.
Hemoroid Kanser Belirtisi Olabilir mi?
Hemoroid yani basur, kanser belirtisi değildir ancak makatta kanama, ağrı ve kaşıntı gibi hemoroid semptomları, anal makat kanserinin de belirtisi olabileceğinden doğru tanı için mutlaka bir genel cerrahi uzmanına görünmek gerekir.
Rektum Kanseri ile Makat Kanseri Aynı mıdır?
Rektum kanseri ile makat kanseri aynı değildir. Makat, boşaltım sisteminin en son kısmıdır. Rektum ise makatın üstünde bulunur ve bağırsağın makata bağlana son kısmıdır. Rektum ve makat farklı iki bölgedir.
Makat Kanseri Kan Tahlilinde Çıkar mı?
Makat kanseri kan tahlilinde çıkmaz ancak tam kan sayımı tahlili sonucunda tespit edilebilen ileri seviye anemi, hastadaki mide veya bağırsak hastalıklarının araştırılmasını işaret edebilir.
Makatta Kitle Belirtileri Nelerdir?
Makatta kitle belirtileri şunlardır:
- Makatta doluluk veya dolgunluk hissi
- Makatta anormal akıntı
- Makatta kaşıntı
- Dışkılama sırasında makatta kanama
- Makatta parmakla hissedilebilen sertlik veya şişlik
- Otururken veya dışkılama sırasında ağrı
Giriş Tarihi: 09.07.2025
Güncellenme Tarihi: 09.07.2025
Web sitemizde yer alan tüm içerikler yalnızca genel bilgilendirme amacı taşımaktadır. Şikayetinizle ilgili değerlendirme, tanı ve tedavi için mutlaka bir doktora veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.