Rektum Kanseri Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Rektum kanseri bir kolorektal kanser türüdür ve genellikle ilerleyen yaşlarda görülmektedir. Genetik, obezite, sigara ve alkol kullanımı rektum kanserine yakalanma riskini artırmaktadır.

Rektum Kanseri Nedir?

Rektum kanseri, rektum dokularında oluşan bir kolorektal kanser türüdür. Rektum kanseri, rektumun iç yüzeyini kaplayan hücrelerde gelişen kötü huylu tümörler ile başlar. Rektum anüse çok yakın olduğundan tedavi süreci, kolon kanserinden farklı ilerleyebilmektedir. Rektum kanseri çoğu vakada önce premalign adenom polip olarak başlar yani kanserleşme potansiyeli olan iyi huylu polipler olarak ortaya çıkar ve sonrasında kontrolsüz hücre büyümesi ve bağırsak (kolon) mukozasının bozulması ile yıllar içinde kanser gelişir.

Rektum Nedir?

Rektum, sindirim sisteminin bir parçasıdır. Sindirim sistemi, sindirilen besinlerden kalan atık maddelerin vücuttan atılmasına yardımcı olur ve yemek borusu, mide, ince ve kalın bağırsaktan oluşur. Kalın bağırsak (kolon), bağırsak sisteminin temel bölümüdür. Rektum ve anal kanal birlikte, boşaltımın son kısmını oluşturur ve makat olarak bilinen anüste boşaltım son bulur. Dışkılama sistemi dışarıdan içeriye doğru; anüs (makat), anal kanal, rektum, sigmoid kolon, inen kolon, transvers kolon, çıkan kolon ve çekum şeklinde sıralanmaktadır.

Rektum Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Rektum kanseri herhangi bir semptom olmadan fark edilmeden ilerleyebilir ancak ilerleyen evrelerde bazı belirtilere neden olmaktadır. Bazen farklı sebeplerden yapılan kolonoskopi işlemi esnasında tespit edilebilir ancak kolonoskopi sıklıkla yapılan bir prosedür değildir. Rektum kanseri belirtileri şunlardır:

• Rektal kanama
• İshal
• Kabızlık
• İnce dışkılama
• Dışkılama sisteminde veya zamanında ani değişiklik
• Yorgunluk
• Zayıflık
• Karın ağrısı
• Açıklanamayan kilo kaybı

Rektum Kanseri Neden Olur?

Rektum kanserinin kesin nedeni bilinmemektedir ve tek bir nedene bağlı olmayabilir. Rektum kanseri nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Yaş: Yaşlandıkça rektum kanseri riski artar. 60 yaş ve üzeri kişilerde risk artar.
• Bazı hastalıklar: Crohn hastalığı, ülseratif kolit vb. inflamatuvar bağırsak hastalıkları rektum kanseri riskini artırmaktadır.
• İşlenmiş et tüketmek: Çok fazla sucuk, sosis, salam vb. işlenmiş kırmızı et ürünleri tüketen kişilerde rektal kanser gelişme ihtimali artar.
• Genetik: Ailede bir kolorektal kanseri varsa rektum kanseri ihtimali artar.
• Kalıtsal sağlık problemleri: Lynch sendromu, Ailesel adenomatöz polipozis (FAP), MUTYH ilişkili polipozis (MİP), Juvenil polip sendromu (JPS), Peutz-Jeghers sendromu ve PTEN hamartoma-tümör sendromu, rektum kanseri riskini artırmaktadır.
• Obezite: Obezite kanser riskini artırmaktadır.
• Sigara kullanmak: Sigara kanser riskini artırmaktadır.

Rektum Kanseri Evreleri Nelerdir?

Rektum kanseri evreleri kanserin yayılımına göre belirlenir. Rektum kanseri evreleri aşağıdaki gibidir:

• Rektum Kanseri Evre 0: Rektum iç yüzeyinde kanserli doku bulunmaktadır.
• Rektum Kanseri Evre 1: Rektum duvarı ve rektumda kanserli doku bulunmaktadır.
• Rektum Kanseri Evre 2: Rektum iç yüzeyinde ve rektum duvarının da altına doğru ilerleyen kanserli hücre bulunmaktadır.
• Rektum Kanseri Evre 3: Kanserli doku rektum geneline ve rektum çevresindeki lenf düğümlerine yayılmıştır.
• Rektum Kanseri Evre 4: Tümör rektuma ve uzaktaki diğer organlara yayılmıştır.

Rektum Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Rektum kanseri görüntüleme yöntemleri, kan tahlilleri ve PET taraması gibi yöntemlerle teşhis edilir. Rektum kanseri teşhis yöntemleri şunlardır:

• Rektal muayene: Uzman hekim tarafından parmakla yapılan rektal muayenedir.
• Sigmoidoskopi: Ucunda kamera bulunan bir prob anüsten içeri sokularak rektum görüntülenmektedir.
• Kan tahlili: Tam kan sayımı ile anemi durumu ve kırmızı kan hücreleri kontrol edilmektedir.
• Tümör belirteç testleri: Kanserli hücrelerden kana karışan tümör belirteçlerini ölçen testtir. Kanda CEA değerine bakılır.
• PET taraması: Vücutta kötü huylu tümör bulmak için genellikle tüm kanser türleri için yapılmaktadır.
• MR (MRI-Emar): Rektum çevresini detaylı şekilde görüntülemek için tercih edilir.
• Biyopsi: Rektumdan alınan örnek laboratuvarda incelenerek kanserli doku aranır.

Rektum Kanseri Tedavisi Nasıldır?

Rektum kanseri tedavisi kanserin büyüklüğü, anüse uzaklığı, hastanın genel sağlık durumu ve yayılma durumuna bağlı olarak değişebilmektedir. Rektum kanseri tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:

• Kemoterapi: Kanserli hücreleri öldürmek ve kanserin yayılmasını önlemek için damar yoluyla uygulanan ilaç tedavisidir.
• Radyoterapi: Kanserli bölgeye radyasyon verilerek kanserin ve çevresindeki dokunun ölmesi hedeflenir.
• İmmünoterapi: Kanserli hastanın bağışıklığını güçlendirmek ve immün sistemin koruma sistemini geliştirmek için uygulanan bir kanser tedavisidir.
• Transanal Endoskopik Mikrocerrahi (TEM): Rektumdaki minik kanserli hücrelerin alındığı endoskopik cerrahi işlemidir.
• Makat koruyucu cerrahi: Rektumun bir kısmı alınmaktadır.
• Makat kaybı gerektiren cerrahi: Rektumun tamamı, gerekirse anüs ve bağırsağın bir kısmı alınmaktadır. Hastanın işlem sonrasında dışkılaması için kolostomi adı verilen bir yöntem kullanılmaktadır.

Rektum Kanseri Önlenebilir mi?

Rektum kanserini tamamen önlemek mümkün değildir ancak bazı yaşam tarzı alışkanlıkları, rektum kanserine yakalanma riskini azaltabilir. Rektum kanserini önlemenin yolları aşağıdaki gibidir:

• Kilo almamak ve sağlıklı kiloda kalmak gerekir.
• Düzenli olarak egzersiz yapılmalı ve hareketsiz kalınmamalıdır.
• Alkol ve sigara tüketiminden uzak durulmalıdır.
• İşlenmiş kırmızı etler, işlenmiş gıdalar ve sağlıksız besinler tüketilmemelidir.
• Düzenli kolorektal kontrol yaptırılabilir; kolonoskopi, sigmoidoskopi, dışkı kan testi yaptırmak erken teşhis için önemlidir.

Rektum Kanserinde Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Rektum kanserinde beslenme aşağıdaki gibi olmalıdır:

• Yüksek lifli gıdalar tüketilmeli: Tam tahıllar, sebze, meyve ve baklagiller sindirim sistemini destekler ve kabızlığı önler.
• Protein alımına dikkat edilmeli: Tavuk, balık, yumurta, yoğurt, süt ve baklagiller kas kütlesini korumaya yardımcı olmaktadır.
• Sağlıklı yağlar tercih edilmeli: Zeytinyağı, avokado ve badem gibi omega-3 ve doymamış yağlar inflamasyonu azaltabilir.
• Kırmızı et ve işlenmiş et tüketilmemeli: Sosis, salam, sucuk gibi ürünler kanser riskini artırabilir.
• Şekerli gıdalar tüketilmemeli: Tatlı, beyaz ekmek ve hamur işi kısıtlanmalıdır.
• Bol sıvı tüketilmeli: Su, bitki çayları ve çorba gibi sıvı besinler sindirimi kolaylaştırır ve bağırsak hareketlerini düzenler.
• Alkol ve sigara bırakılmalı: Alkol ve sigara kanser riskini artırmaktadır ve tedavi sürecinde yaşanabilecek komplikasyon riskini artırabilir.
• Probiyotik ve prebiyotik gıdalar tüketilmeli: Yoğurt, kefir vb. besinler bağırsak florasını güçlendirebilir.

Rektum Kanseri ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Rektum Kanseri Evreleme İçin Hangi Tetkikler Yapılır?

Rektum kanseri evreleme için kan tahlili, tümör belirteç testleri, PET taraması, kolonoskopi, sigmoidoskopi ve biyopsi yapılmaktadır.

Hemoroid Rektum Kanserine Neden Olur mu?

Hemoroid rektum kanserine neden olmaz ancak rektum kanseri ve hemoroid semptomları birbirine benzemektedir.

Rektum Kanseri Yaşam Süresi Ne Kadardır?

Rektum kanseri yaşam süresi hastalığın evresine, hastanın genel sağlık durumuna, yaşına ve tedaviye yanıtına bağlı olarak değişiklik gösterir.

Rektum Kanseri Hangi Yaşlarda Görülür?

Rektum kanseri genellikle ilerleyen yaşlarda görülmektedir, özellikle teşhis yaşı 50 yaş ve üzeridir ancak son yıllarda 50 yaş altındaki kişilerde de rektum kanseri görülme sıklığı artmıştır.

Rektum Kanseri Tamamen İyileşir mi?

Rektum kanseri tamamen iyileşme ihtimali erken evrelerde daha yüksektir tümör belirli bir bölgede ise Transanal Endoskopik Mikrocerrahi (TEM) gibi bölgesel temizleme işlemi yeterli olabilir.

Rektum Kanseri İlk Nereye Sıçrar?

Rektum kanseri ilk olarak yakın bölgedeki lenf düğümlerine sıçrar sonrasında ise kolona ve makata yayılabilir.

Rektum Kanseri Bacak Ağrısı Yapar mı?

Rektum kanseri bacak ağrısı yapmaz ancak ileri evrelerde tümör sinirlere baskı uyguluyorsa veya pelvik yayılım varsa ağrı bacağa da vurabilir.

Rektum Kanseri Makatta Ağrı Yapar mı?

Rektum kanseri makatta ağrı yapmaktadır özellikle kanserli doku, anal kanala yakın bir noktada ise makatta ağrı görülebilir.

Rektum Kanseri Ameliyatı Şart mı?

Rektum kanseri ameliyatı tüm hastalarda şart değildir, kanser ilk evrelerde ise Transanal Endoskopik Mikrocerrahi (TEM) gibi endoskopik bölgesel işlemler ile tümör temizlenebilir.

Rektum Kanseri Hızlı Yayılır mı?

Rektum kanseri yayılma hızı tümörün yapısına bağlıdır, bazı tümörler hızla yayılabilirken bazıları daha yavaş yayılmaktadır.

Rektum Kanseri Evresi Nasıl Anlaşılır?

Rektum kanseri evresi tümörün rektum duvarındaki nüfuz derinliğine, lenf tutulumuna ve metastaz durumuna göre anlaşılır. 

Rektum Kanseri Tekrarlarsa Ne Olur?

Rektum kanseri tekrarlarsa yeniden kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi işlem gerekebilir. Rektum kanseri tekrarlama riski hastalığın teşhis evresine göre artabilir veya azalabilir.

Rektum Kanserinde Kemoterapi Ne Kadar Sürer?

Rektum kanserinde kemoterapi süresi hastalığın evresine, hastanın tedaviye yanıtına ve tedaviye uyumuna bağlı olarak değişir. Kemoterapi süresini onkoloji hekimleri belirleyebilir.

Rektum Alındıktan Sonra Ne Olur?

Rektumun tamamı alınırsa kolostomi gerekir. Kolostomi ile hastanın, kalın bağırsağının bulunduğu karın bölgesine cerrahi olarak açılan bir delikten stoma ile dışarıya dışkılaması sağlanmaktadır.

Rektum Kanseri Genç Yaşta Olur mu?

Rektum kanseri genellikle ileri yaşlarda görülmektedir ancak son yıllarda 50 yaş altındaki kişilerde rektum kanseri görülme sıklığı artmaktadır.