Divertikülit Nedir? Divertikülit Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi

Divertikülit, kalın bağırsak duvarında oluşan küçük ceplerin iltihaplanarak karın ağrısı, yüksek ateş ve kusma gibi semptomlara neden olduğu bir gastrointestinal hastalıktır. Genellikle hafif şekilde antibiyotik ve istirahat ile atlatılmaktadır.

Divertikülit Nedir?

Divertikülit, kalın bağırsak duvarında oluşan küçük ceplerin(divertikül) iltihaplanmasıdır. Bağırsak duvarında küçük cepler(divertikül) oluşması divertikülozis olarak adlandırılır ve genellikle yıllarca herhangi bir semptom göstermez ancak bu ceplerden biri bile iltihaplanırsa divertikülit gelişir. Divertikül adı verilen cepler genellikle kolonun alt (sigmoid) kısmında görülmektedir ve yaşlandıkça görülme sıklığı artmaktadır. Divertikülit 50 yaş ve üzeri bireylerde daha yaygın meydana gelir. Divertikülit, divertikülozis ile karıştırılmamalıdır; divertikülozis bağırsakta divertikül adı verilen ceplerin bulunmasıdır, divertikülit ise bu ceplerin iltihaplanmasıdır.

Bilgi Almak İçin Aşağıdaki Formu Doldurabilirsiniz.

Divertikülit Çeşitleri Nelerdir?

Divertikülit komplikasyonsuz divertikülit ve komplikasyonlu divertikülit olmak üzere 2’ye ayrılır. Divertikülit çeşitleri şunlardır:

• Komplikasyonsuz divertikülit: Sadece divertiküllerin iltihaplanmasıyla karakterizedir ve oral antibiyotiklerle tedavi edilir.
• Komplikasyonlu divertikülit: Divertikülde apse, bağırsak duvarında perforasyon(delinme), fistül oluşumu, bağırsak tıkanıklığı ya da kanama gibi komplikasyonlara neden olan divertikülittir ve ciddi müdahale gerektirmektedir.

Divertikülit ayrıca aşağıdaki gibi akut divertikülit ve kronik divertikülit olarak da sınıflandırılabilir:

• Akut divertikülit: Aniden başlayan iltihaplanma ve ağrı ile seyreder.
• Kronik divertikülit: Tekrarlayan ataklar ve sürekli bağırsak hassasiyeti ile seyreder. 

Divertikülit Belirtileri Nelerdir?

En sık görülen divertikülit belirtisi aniden başlayan şiddetli karın ağrısıdır. Ağrı genellikle sol alt karın bölgesinde hissedilmektedir ama ağrının yeri kişiden kişiye göre değişiklik gösterir. Divertikülit belirtileri şunlardır:

• Ani ve çoğunlukla şiddetli karın ağrısı
• Yüksek ateş
• Mide bulantısı
• Kusma
• İshal veya kabızlık
• Dokunulduğunda karında hassasiyet
• Belirgin karın şişliği veya ele gelen bir kitle hissi

Hafif divertikülit belirtileri daha azdır ve kendini belli etmeyebilir ancak özellikle 50 yaş üstü bireylerde ani başlayan karın ağrısında divertikülit de düşünülmelidir. Karın ağrısı giderek artıyorsa ve buna yüksek ateş ile şiddetli kusma eşlik ediyorsa mutlaka acil müdahale gerekir.

Divertikülit Neden Olur?

Divertikülit, bağırsak duvarındaki divertikül adı verilen ceplerde dışkı veya bakterilerin birikerek üremesi nedeniyle ortaya çıkar. Divertiküllerin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte lif bakımından zayıf beslenmek, kabızlık ve iç bağırsak basıncının artması divertikül oluşumuna zemin hazırlayabilir.

Divertikülit Nasıl Teşhis Edilir?

Divertikülit fizik muayene, kan tahlili ve BT taraması ile kolayca teşhis edilmektedir. Fizik muayene sırasında karın hassasiyeti ve karın ağrısının oluştuğu bölge kontrol edilir. Kan tahlili ile kan değerleri ve kandaki enfeksiyon durumu kontrol edilir. BT(Bilgisayarlı tomografi) iltihaplı divertiküllerin yanı sıra apse, fistül veya perforasyon(delik-yırtık) gibi komplikasyonların teşhis edilmesini sağlar. Ayrıca idrar tahlili ve gaita(dışkı) tahlili de istenebilmektedir.

Divertikülit Hangi Komplikasyonlara Neden Olur?

Divertikülit genellikle komplikasyonsuzdur ancak kalıcı divertikülit aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilir:

• Gastrointestinal kanama
• Bağırsak tıkanıklığı
• Fistüller(Kanal)
• Mesane iltihabı
• Apse(peritonit)
• Gastrointestinal perforasyon(bağırsak delinmesi)

Divertikülit Tedavisi Nasıldır?

Divertikülit tedavisi, sorunun şiddetine göre değişir. Hafif ve komplikasyonsuz divertikülit çoğunlukla oral antibiyotikler, dinlenme ve uygun bir diyetle atlatılabilmektedir. Apse, perforasyon(Delinme), peritonit veya fistül gibi ciddi komplikasyonlara yol açan divertikülit tedavisi damardan antibiyotik, apse gelişmişse apsenin drenajı veya cerrahi müdahale ile yapılmaktadır. 

Divertikülit Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Divertikülit ameliyatı, genellikle komplikasyonlu divertikülit hastalarında veya tekrarlayan divertikülit atakları nedeniyle yaşam kalitesi düşen hastalarda tercih edilir. Divertikülit ameliyatında sorunlu bağırsak bölümü alınır ve bu işleme kolektomi denir. Kolektomide iltihaplı veya hasarlı bağırsak segmenti alınır ve sağlıklı uçlar birleştirilir. Divertikülit ameliyatının amacı iltihaplı bölgeyi almak, enfekte dokuları temizlemek ve komplikasyonları önlemektir.

Divertikülit Önlenebilir mi?

Divertiküliti önlemek tam anlamıyla mümkün olmayabilir çünkü altında yatan neden genellikle belirsizdir ancak yüksek lifli gıdalar tüketmek, bol su tüketmek, düzenli olarak fiziksel aktivite yapmak ve sağlıklı kiloda kalmak divertikülit riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Divertikülit Risk Faktörleri Nelerdir?

Divertikülit, 50 yaş ve üzeri bireylerde daha yaygındır. Divertikülit riskini artıran faktörleri aşağıdaki gibidir:

• Yaşlılık
• Obezite
• Sigara içmek
• Düşük lifli gıdalar tüketmek
• Hareketsizlik
• D vitamini eksikliği
• Çok fazla kırmızı et tüketmek
• Aşırı alkol tüketmek
• Steroidler, opioidler ve ibuprofen ve naproksen sodyum gibi steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar

Divertikülit Hastaları Nelere Dikkat Etmelidir?

Divertikülit hastaları susuz kalmamalı, lifli gıdalar tüketmeli ve kabızlıktan kaçınmalıdır. Divertikül hastaları aşağıdaki noktalara dikkat etmelidir:

• Doktorun reçete ettiği ilaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır.
• Antibiyotik tedavisi yarıda bırakılmamalı ve antibiyotikler bitirilmelidir.
• Ağrı, ateş ve kusma gibi semptomlar kötüleşiyorsa acil müdahale gerekebilir.
• Doktorun tavsiye ettiği beslenme planına uyulmalı ve sıvı gıdalar tüketilirken katı gıdalar azaltılmalıdır.
• Gereksiz ilaç kullanımından kaçınılmalıdır.
• Düzenli egzersiz, bol su tüketimi, sigarayı bırakma ve kilo kontrolü sağlama gibi küçük değişiklikler uzun vadede katkı sağlayacaktır.
• Daha önce kolonoskopi yapılmadıysa ilerleyen günler için kolonoskopi planlaması yapılarak bağırsak ile ilgili farklı hastalıkların kontrolü yapılabilir.

Divertikülit ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Divertikül Ne Demektir?

Divertikül, bağırsak duvarının zayıf bir noktasından dışarı doğru oluşan küçük kese veya cep şeklindeki yapılardır ve genellikle kalın bağırsakta meydana gelmektedir. 

Divertikülit Hastaları Ne Yememeli?

Divertikülit hastaları çekirdekli meyveler, kabuklu yemişler, patlamış mısır, kuru baklagiller gibi sindirimi zor yiyecekler yememelidir. Yağlı, kızartılmış, baharatlı ve işlenmiş gıdalar da sindirimi zorlaştırabileceği için tüketilmemelidir veya ölçülü olarak tüketilmelidir. Ayrıca gaz yapan lahana, brokoli, kuru fasulye gibi yiyecekler bağırsakta basınç oluşturabilir ve karın ağrısını artırabilir. Tam tahıllar, lif içeriği yüksek olduğundan divertikülit atağı sırasında tüketilmemelidir.

Divertikülit Ağrısı Nereye Vurur?

Divertikülit ağrısı genellikle sol alt karın kısmında aniden başlar ve dokunulduğunda hassasiyet hissedilir. Ağrı süreklidir ve gittikçe şiddetlenebilir.

Divertikülit Kansere Dönüşür mü?

Divertikülit doğrudan kolon kanserine dönüşen bir hastalık değildir ve divertikülozis ve divertikülit kolon kanseri için doğrudan bir risk faktörü değildir.

Divertikülit Kaç Günde Geçer?

Hafif ve komplikasyonsuz divertikülit genellikle birkaç hafta içinde geçer. Apse, fistül ve perforasyon gibi sorunlara yol açan komplikasyonlu divertikülit damardan antibiyotik, apse drenajı veya cerrahi işlem gerektirebilir ve iyileşme süresi 1 aydan daha uzun olabilir.

Divertikülit Elle Hissedilir mi?

Divertikülit karın bölgesine dokununca hassasiyet, sertlik veya bağırsaklarda genişleme hissine neden olabilir ancak özellikle apse varsa elle kitle hissedilebilir.

Divertikülit Ultrasonda Görülür mü?

Divertikülit teşhisi için ultrason yerine BT(Bilgisayarlı tomografi) tercih edilmektedir çünkü BT ile divertikül varlığı net şekilde görüntülenmektedir. Ultrason sadece değerlendirme başlangıcı için uygundur ama kesin tanı için BT önerilmektedir.

Divertikül Kolonoskopide Görülür mü?

Divertikül kolonoskopi ile doğrudan görüntülenebilir ve bağırsak duvarındaki cepler endoskopik olarak kontrol edilebilir fakat akut divertikülit atakları sırasında kolonoskopi genellikle önerilmemektedir çünkü perforasyon(bağırsak delinmesi) riskini artırabilir. Ataklar geçtikten ortalama 6 hafta sonra kolonoskopi yapılabilir.

Divertikülit Tehlikeli mi?

Divertikülit genellikle hafiftir ve oral antibiyotiklerle evde dinlenerek akut ataklar atlatılabilir ancak apse, fistül, peritonit ve perforasyon gibi komplikasyonlara neden olan divertikülit hayati risk oluşturabilir ve mutlaka hastanede tedavi gerektirir.