ONLİNE İŞLEMLER
İnfertilite yani kısırlık üreme fonksiyonlarındaki bozukluğu ifade eder. Bir yıl boyunca korunmasız ve düzenli cinsel birlikteliğe rağmen çocuk sahibi olamayan çiftlerde infertilite söz konusudur ve toplumda her 100 çiftten 15’inde bu duruma rastlanmaktadır.
İnfertilite ile başvuran çiftlerin yaklaşık %40’ında erkek kaynaklı nedenler mevcuttur. Bu sebeple çocuk istemi olan çiftlerin birlikte değerlendirilmesi önemlidir. Erkek infertilitesi sebepleri doğumsal anomaliler, geçirilmiş enfeksiyon ve operasyonlar, varikosel (testis toplar damarlarında genişleme), genetik bozukluklar ve çevresel zararlı etmenler olabilir.
Hastanın tıbbi öyküsü alındıktan sonra fizik muayene ve semen analizi ilk yapılması gereken uygulamadır. Muayene bulgularına ek olarak ultrasonografik inceleme yapılabilir. Fizik muayene ile testis hacmi ve meni kanalları muayene edilir. Ayrıca varikosel denilen testislerdeki toplardamarlarda genişleme olup olmadığı da kontrol edilir. Semen analizi en önemli değerlendirmedir. Normal olması durumunda herhangi bir incelemeye gerek yoktur. Sperm analizi; meni volumu, sperm sayısı, hareketlilik kabiliyeti ve morfolojisi hakkında bize bilgi verir. Bu analizlere ek olarak kişinin hormonal ve genetik değerlendirmesinin yapılması gerekebilir. Semen analizinde sperm sayısının az olmasına oligozoospermi, sperm hareketliliğinin bozuk olmasına astenozoospermi, morfolojisinin bozuk olmasına teratozoospermi ve sperm görülmemesi yani menide hiç bulunmamasına da azoospermi diyoruz.
Medikal (ilaç) tedaviler: Ampirik tedaviler dediğimiz vitamin, mineral ve bitkisel içerikli ilaçlar ile hormonal düzenleyici tedaviler bazı hasta gruplarında kullanılmaktadır.
Cerrahi tedavi: Buna gereksinimi olan özellikli iki hasta grubu vardır. Bunlardan birincisi varikosel teşhisi konulan ve azoospermi tespit edilen hastalardır. Varikosel infertiliteye neden olan en sık rahatsızlıktır. Yaklaşık on erkekten birinde görülen varikosel cerrahi yöntemle tedavi edilebilmektedir. Varikosel cerrahisi; sperm analizinde bozukluk tespit edildiğinde, açıklanamayan infertilite durumlarında veya yardımcı üreme teknikleri planlanan hastalarda başarıyı ve gebelik oranını artırmak için yapılmaktadır. Varikosel cerrahisi için birçok teknik mevcuttur. Son dönemlerde yüksek başarı oranı ve düşük komplikasyon oranları görüldüğü için mikroskopik yöntem tercih edilmektedir. İşlem sonrası hastalarda sperm analizi bulgularında iyileşme görülmektedir. Azoospermik hastaların meni kanallarında tıkanıklık var ise bu kanalları onarma yoluyla tedavi gerçekleştirilebilir. Ancak çoğu zaman bu mümkün olmaz. Bu durumda epididimden (testiste yer alan epididim bölgesinin iltihabı) ve testisten mikroskobik yöntemle sperm elde edilebilir. Tıkanıklık olmamasına rağmen azospermi olan hastalarda hormonal eksiklik var ise hormon tedavisi ile rahatlıkla 6 ay içinde sperm elde edilebilir. Ancak, özellikle genetik bozukluk sebepli azospermilerde miksroksopik yöntemle sperm elde etmek daha zordur.
Medipol Üniversitesi Çamlıca Hastanesi Op. Dr. Özgür Arıkan Üroloji Uzmanı 4 Mart 2019