Tedavi şansını ‘kaçırma’ | Medipol Sağlık Grubu

Kadınların çoğu utandığı için doktora gidemiyor ve tadavisi bulunan ‘idrar kaçırma’ sorunu yüzünden sosyal hayatlarında mutsuz olabiliyorlar.

Böbreklerden süzülen idrarı biriktiren organ olan idrar torbası veya diğer adıyla mesanenin başlıca görevi idrarı depolamak ve bizim istediğimiz uygun yer ve zamanda idrarı boşaltmaktadır. işeme işlevinin sağlıklı olarak yürütülmesi için idrar yollarının düzgün yapıda olması ve onu kontrol eden sinir sisteminin sağlam olması gerekir. İdrar tutamama kadınlarda erkeklere oranla 3-4 kat daha fazla görülür. İdrar tutamama her ne kadar yaşla birlikte artsa da genç yaşlarda da görülebilir. Orta yaşlarda sağlıklı hemen her iki kadından biri hayatının bir döneminde idrarını kaçırmaktadır. İdrar kaçırmanın en sık nedenleri ve riskin arttığı durumları; idrar yolu enfeksiyonu, ailesinde idrar kaçırma öyküsü olanlar, kadın-doğum veya üroloji ameliyatı geçirenler, doğum yapanlar, hormon eksikliği olanlar ve menopozdaki kadınlar olarak sıralayabiliriz. İdrar kaçırma genel olarak toplumda kişinin utanmasına neden olur. Maalesef idrar kaçıranlar uygunsuz zamanlarda mahcup olma korkusuyla evden daha az çıkmaya başlarlar, zamanla idrarı kaçırma arttıkça en yakınlarıyla bile daha mesafeli göüşecek kadar kendi içlerine kapanırlar. Cinsel birliktelikten kaçınılmaya başlanması ile ailesel huzursuzluklar da görülür. Birçok hasta doktorlarıyla idrar kaçırma durumunu konuşmaktan rahatsızlık duyduğu için tedavisiz kalmaktadır.

TEK BİR TEDAVİ YÖNTEMİ YOK
Kadınlarda idrar kaçırma birkaç şekilde görülebilir. En sık görülen şekline stres tipinde idrar kaçırma denir. Stres tip idrar kaçırma öksürünce, aksırınca veya gülünce, ağır bir yük kaldırınca ya da hızlı yürüme veya koşma esnasında ortaya çıkabilir. Bu gibi aktiviteler esnasında karnını sıkan kadınların idrarı, mesane içerisinde sıkışır. İdrarı tutmaya yarayan musluk benzeri kaslarda (sfinkter) eğer güçsüzlük varsa bu basınca dayanamaz ve idrarı kaçırmaya başlar. Diğer bir idrar kaçırma şekline ise sıkışma tipinde idrar kaçırma denir. Aniden tuvalete sıkışma hissedilir ancak tuvalete yetişemeden idrarın bir kısmı veya tamamı yolda kaçırılır. Genellikle tuvalete en çok yaklaşılan mesafelerde tutmak daha da zor hale gelir ve tuvaletin kapısında, evin kapısında kaçırmalar daha sık görülür. Bazı kadınlardaysa hem stres tipinde hem de sıkışma tipinde idrar kaçırma aynı anda görülebilir. Bu kaçırma tipine ise karışık tipte idrar kaçırma denilir. İdrar kaçırma tedavilerinin başarı şansı çok yüksektir. Ancak öncelikle kaçırma şeklinin çok iyi anlaşılması gerekmektedir. Herkesi tedavi eden tek bir yöntem yoktur. Her hastanın vücut yapısı, yeme-içme alışkanlıkları ve yaşam koşulları farlılıklar gösterdiği için her hastanın bireysel değerlendirilip tedaviye buna göre karar verilmesi başarı şansını daha da arttıracaktır. Karmaşık ve özellikli şikayet ve bulguları olan hastalarda tanıyı güçlendirmek için daha ileri bir tetkik olan ürodinami ismi verilentetkike ihtiyaç olabilir. Ürodinami ile idrar yolunun çalışması, kasların elektriksel aktivitesi çok daha ayrıntılı değerlendirilebilmekte, sorunlar daha net ortaya koyulabilmektedir. Hafif düzeyde idrar kaçırması olanlarda alınan bazı önlemler ve hayat tarzında yapılan değişikler kaçırma sorununu ciddi şekilde düzeltebilir ve daha iyi bir hayat kalitesi sağlayabilir.

MESANEYE BOTOKS
Hayat tarzı değişiklikleri ve alınan önlemlere rağmen sıkışarak tuvalete yetişemeyen ve idrarını kaçıran hastalara faydalı olabilecek çetitli ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçların etkinlikleri farklılık göstermektedir. İdrar torbasının çalışmasını ve sıkışmaları azaltan ilaçlar, hormon eksikliğinde kadın yolundan uygulanan krem ve tabletler, gece idrar miktarını azaltan ilaçlar bu gruptandır. Bu ilaçların bir kısmının belirgin yan etkileri olduğu için doktorun önerdiği doz ve sıklıkta kullanılmaları önemlidir. Maalesef çok şiddetli idrar kaçırması olanlarda bu ilaçlar da yetersiz kalabilmektedir. Bu hastalarda daha üst düzey olan tedavi alternati eri kullanılarak tedavi başarısı arttırılmaktadır. Bu tedavilerin seçimine ise hastayla doktor birlikte karar vermelidir. Mesane içerisine botoks (botulinum toksin) enjeksiyonu, mesanenin bozulmuş sinir uyarılarının düzenlenmesi (nöromodulasyon) ve azalmış mesane kapasitesini arttıran cerrahi müdahaleler tedavi alternati eri olarak sıralanabilir.

ASKI AMELİYATLARI İLK TERCİH
Stres tipi idrar kaçırmada ise egzersizlerle idrarı tutmaya yarayan musluk benzeri sistem (sfinkter) güçlendirilmeye çalışır. Bu aşamada başarılı olunamayan hastalarda başarı oranları çok yüksek olan cerrahi tedaviler gündeme gelir. Hastaların yaşına, idrar kaçırma şiddetine ve eşlik edebilen kadın yoluna sarkmaların olmasına göre cerrahi tekniğe karar verilir. Son yıllarda başarı yüksekliğinin yanı sıra hastaların kısa sürede normal hayatlarına dönmesini sağlayan ‘askı ameliyatları’ özel durumlar haricinde hemen her zaman ilk ameliyat tercihi haline gelmeye başlamıştır. Bu ameliyatta kadın yolundan birkaç santimetrelik küçük delikten idrar yolunun gücünü kaybeden kaslarına destek olan hamak benzeri askı yerleştirilir. Kozmetik olarak da dışarıdan anlaşılması mümkün olmayan bu ameliyat sonrasında hastalar genellikle aynı gün veya ertesi gün taburcu edilebilmektedir. Kadın yolu ve idrar yolunda sarkması olan hastalardaysa kadın yolundan yerleştirilen hamak sistemleriyle birlikte hem bu sarkma düzeltilebilmekte hem de askı ameliyatı ile idrar kaçırma sorunu eş zamanlı tedavi edilebilmektedir. Bunun dışında hastaların vücut özellikleri ve tıbbi durumlarına göre bir çok başka cerrahi tedavi alternatifi de mevcuttur. İdrar kaçırma sorununun farklı birçok tedavi alternati eri ile yüksek başarılı olarak tedavi edilebilmesi sadece idrar yolundaki ıslaklığı tedavi etmekle kalmayarak hastaların utanma duygusundan kurtulmalarına ve sosyal hayatlarını tekrar güzel bir şekilde yaşamalarına da olanak sağlamaktadır.