Kanseri erkenden tanı!

Erken tanı kanserin tedavi edilebilirliğini arttırır. Bu hastalara çoğu kez radyoterapi veya kemoterapi gibi tedaviler uygulanmaz. Erken tanı için kişilerin kanser tarama programlarına dâhil olmaları, doktorların tarama için hastaları teşvik etmesi ve hastalarına azami özen göstermeleri esastır. Erken tanı için kullanılan tarama testleri ve kanser tipleri şunlardır:

MEME KANSERİ

• Mamaografi: Kırk yaşından sonra kadınların yıllık mamografi çektirmesi ve bunun sağlıklı oldukları sürece devam ettirmesi önerilmektedir.
• Klinik Meme Muayenesi: Doktor eşliğinde meme muayenesi yirmi ve otuzlu yaşlarda 3 yılda bir, kırk yaşından sonra her yıl önerilmektedir.
• Kendi Kendine Muayene: Gereklilik olmasa da kişinin kendi meme dokusuna alışması ve meydana gelebilecek olan değişikliklerin erken farkına varması adına önerilmektedir.
• Meme MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Bazı kadınlar aile öyküsü, genetik eğilim veya diğer faktörlerden dolayı mamografiye ek olarak meme MRG çektirmelidir. Bu kararı doktorunuz verecektir.

KALIN BAĞIRSAK KANSERİ
50 yaşından sonra cinsiyet ayrımı olmaksızın her yetişkin aşağıdaki testleri yaptırmaya başlamalı, bazı risk faktörü olanlarda testler daha da erken yapılmalıdır.

• Fleksibl (bükülebilir) sigmoidoskopi* 5 yılda bir
• Kolonoskopi 10 yılda bir
• Çift kontrastlı baryum enema* 5 yılda bir
• BT (bilgisayarlı tomografi) kolonografi* 5 yılda bir
• Yıllık gaitada gizli kan testi (GGK)
• Yıllık gaita immünohistokimya testi
• Gaita DNA testi her 3 yılda bir yaptırmalıdır. *Test pozitif gelirse kolonoskopi yapılmalı.

RAHİM AĞZI (SERVİKS) KANSERİ
Serviks kanseri taraması yirmi bir yaşından sonra başlamalıdır. Yirmi bir yaş altı taramaya gerek yoktur.

• 21-29 Yaş Aralığı: 3 yılda bir Pap smear testi. HPV testi bu yaş aralığında Pap smear testi anormal olmadıkça önerilmez.
• 30-65 Yaş Aralığı: Pap smear testi ve HPV testi her 5 yılda bir yapılmalı. Fakat sadece Pap smear testinin 3 yılda bir uygulanması da kabul edilebilir.
• 65 Yaş Üstü Bayanlar: Hastanın bu yaşa kadar yaptırdığı smear testlerinde anormallik yok ise ek tarama testi önerilmez.

RAHİM (ENDOMETRİYUM) KANSERİ
Menopoz sonrası bütün kadınların endometritum kanseri için bilgilendirilmesi ve postmenopozal kanama geliştiğinde erken başvuruları önerilir.

AKCİĞER KANSERİ
Yüksek riskli kişilerde akciğer kanseri taraması önerilmektedir. Şu durumlar yüksek riskli kabul edilir:

• 55-74 yaş aralığı
• Yıllık otuz paket ve üstü sigara kullanan içiciler veya son on beş yıl içinde bırakmış olanlar.

PROSTAT KANSERİ
50 yaşından sonra tarama testinin faydası hasta ile tartışılmalı ve hasta kabul ederse PSA ve rektal prostat muayenesi yapılmalıdır.

KANSER RİSKİNİ AZALTMANIN 8 KURALI

1. Tütün mamullerinden ve içilen ortamlardan uzak durulmalı
2. Kilomuz olması gereken değerde tutulmalı
3. Düzenli fiziksel aktivite yapılmalı
4. Düzenli ve bol şekilde sebze ve meyve tüketimi yapılmalı
5. Alkol tüketimi sınırlandırılmalı
6. Cildi, özellikle güneşli havalarda korumalı
7. Aile ile ilgili hastalık geçmişi bilinmeli ve risk belirlenebilmesi için doktor ile paylaşılmalı
8. Kanser tarama testleri belirlenen aralıklarda yapılmalı