Ferritin Nedir? Ferritin Yüksekliği ve Düşüklüğü Ne Anlama Gelir?

Ferritin, vücutta demirin depolanmasını ve gerektiğinde serbest bırakılmasını sağlayan demir içeren bir kan proteinidir. Aynı zamanda DNA, lipit ve proteinleri demirin olası zararlı etkilerinden korur ve demirin vücut tarafından verimli şekilde kullanılmasına yardımcı olur. Ferritin testi, kandaki ferritin düzeyini ölçerek vücudun demir depolama durumunu değerlendiren bir kan testidir. Bu test, demir eksikliği anemisinin tanısında yaygın olarak kullanılır ve sonuçlar nanogram/mL (ng/mL) cinsinden raporlanır. Ferritin seviyesinin düşük çıkması, vücutta yeterli demir bulunmadığını ve demir eksikliği olasılığını gösterir. Ferritin yüksekliği ise genellikle 500 ng/mL'nin üzerinde olup enfeksiyonlar, karaciğer hastalıkları, romatoid artrit, inflamatuar durumlar, hipertiroidi ya da tip 2 diyabet gibi sağlık sorunlarına işaret edebilir.

Ferritin Nedir?

Ferritin, hücrelerdeki demiri güvenli bir şekilde depolayan ve ihtiyaç duyulduğunda kontrollü olarak salınmasını sağlayan kristal yapıda bir kan proteinidir. Bu protein, demirin lipit, DNA ve proteinlere olası toksik etkilerine karşı koruma sağlar. Ferritin seviyesini ölçen ferritin testi, kandaki bu proteinin miktarını ölçerek vücudun demir deposunun doluluk derecesini ortaya koymaktadır. Düşük ferritin, vücuttaki demir depolarının tükendiğine ve demir eksikliği anemisi riski bulunduğuna işaret etmektedir. Öte yandan yüksek ferritin değerleri genellikle enfeksiyon, karaciğer hastalığı, romatoid artrit gibi inflamatuar durumlara veya hemokromatozis gibi aşırı demir birikimine bağlıdır.

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

Ferritin Ne İşe Yarar?

Ferritin, vücuttaki demir depolarının temel göstergesidir. Bu protein, demiri güvenli şekilde depolayarak ihtiyaç anında kontrollü salınmasını sağlar. Kandaki ferritin düzeyinin düşük olması, demir depolarının azaldığını gösterir ve bu durum demir eksikliği anemisinin erken bir işaretidir. Ferritin ölçümü, yalnızca oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin üretimini değerlendirmekle kalmaz aynı zamanda enerji metabolizması, bağışıklık sistemi, kas ve beyin fonksiyonu için kritik olan demir durumunu da ortaya koyar. Düşük ferritin, genellikle yorgunluk, konsantrasyon güçlüğü ve bağışıklık sisteminde zayıflama belirtileriyle kendini gösterebilir. 

Ferritin Testi Nedir?

Ferritin testi, kandaki ferritin seviyesini ölçerek vücudun ne kadar demir depoladığını belirlemeye yarayan bir kan testidir. Bu test sayesinde demir eksikliği gibi durumlar erken dönemde tespit edilebilir. Ferritin düzeyi, genellikle kanın her mililitresinde nanogram (ng/mL) olarak ölçülür. Ferritin değerinin düşük olması, vücutta yetersiz demir bulunduğunu ve bu durumun demir eksikliği anemisine yol açabileceğini gösterir.

Ferritin Kaç Olmalı?

Ferritin testinin normal referans aralığı yetişkinlerde genellikle 24-336 µg/L (erkek) ve 24-307 µg/L (kadın) civarındadır. Bu değerlerin altına düşülmesi demir eksikliğini, üzerinin çıkması ise iltihap, karaciğer hastalığı veya demir yüklenmesi gibi durumların göstergesi olabilir.

Ferritin Yüksekliği Neden Olur?

Ferritin yüksekliği, kandaki ferritin miktarının normalden fazla olması durumudur. Bu durum hem vücutta aşırı demir birikimini hem de inflamatuar ya da kronik hastalıklara bağlı süreçleri yansıtabilir. Yüksek ferritin genellikle malignite, karaciğer hastalığı, tip 2 diyabet, romatoid artrit veya hipertiroidizm gibi inflamasyon gelişimini tetikleyen durumlarla ilişkilendirilmektedir.

Ferritin Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Ferritin yüksekliği durumu çoğu zaman sessiz ilerler ancak bazı belirtilerle kendini gösterebilir. Bu semptomlar arasında en sık görülenler halsizlik, yorgunluk, kalp problemleri, eklem ağrıları, karın veya göğüste ağrı, kilo kaybı, enerji eksikliği, vücut kıllarında dökülme ve cinsel isteksizliktir. Ferritin yüksekliği belirtileri aşağıda listelenmektedir:

• Sürekli yorgunluk ve halsizlik
• Kalp çarpıntısı ve ritim bozuklukları
• Eklem ve karın ağrısı
• Kilo kaybı ve iştahsızlık
• Cinsel isteksizlik
• Ciltte koyulaşma veya bronzlaşma
• Vücut kıllarında dökülme

Ferritin Düşüklüğü Neden Olur?

Ferritin düşüklüğü, vücutta demir depolarının azaldığını gösterir ve bu durum genellikle demir eksikliği anemisi ile ilgilidir. Demir eksikliği; yeterli demir içeren besin alınmaması, adet kanamaları, hamilelik veya emilim bozukluğu gibi çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Ayrıca yoğun çay-kahve tüketimi ve bağırsak parazitleri de demir emilimini azaltarak ferritin seviyesini düşürebilir. Ferritin düşüklüğü demir eksikliği anemisiyle birlikte yorgunluk, halsizlik, soluk cilt ve nefes darlığı gibi klinik belirtilere yol açar.

Ferritin Düşüklüğü Belirtileri Nelerdir?

Ferritin düşüklüğü en sık görülen belirtiler arasında; sürekli yorgunluk, halsizlik ve konsantrasyon güçlüğü yer almaktadır. Aynı zamanda ciltte solgunluk, baş dönmesi ve nefes darlığı da görülen belirtiler arasındadır. Ek olarak saç dökülmesi, tırnaklarda kırılganlık ve soluk cilt renginde artış söz konusudur. Çocuklarda ise büyüme-gelişme geriliği, öğrenme güçlüğü, yetişkinlerde ise iş performansında düşüş ve bağışıklık sisteminin zayıflaması görülebilir. Ferritin düşüklüğü belirtileri aşağıda listelenmektedir:

• Sürekli yorgunluk
• Halsizlik
• Konsantrasyon güçlüğü
• Ciltte solgunluk
• Baş dönmesi
• Nefes darlığı
• Saç dökülmesi
• Tırnaklarda kırılganlık
• Soluk cilt rengi
• Kalp çarpıntısı
• El ve ayaklarda uyuşma
• Kulak çınlaması
• Bağışıklık sisteminde zayıflama
• İş performansında düşüş
• Çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği
• Çocuklarda öğrenme güçlüğü

Ferritin Yüksekliği Tedavisi Nasıl Olur?

Ferritin yüksekliğinin tedavisi kan testiyle altta yatan nedenin belirlenmesine dayanmaktadır. Ferritin seviyesinin yükselmesine sebep olacak ciddi bir rahatsızlık yoksa kan bağışı gibi yöntemlerle tedavi sağlanabilir. Eğer genetik demir birikimi olan hemokromatozis söz konusuysa, hemokromatozisin kişiye en çok fayda sağlayan tedavisi vücuttan düzenli olarak kan alınmasıdır. Transferrin satürasyonunun yüksek olduğu durumlarda, temel olarak kanda gereğinden fazla bulunan demir düzeyi herhangi bir hastalıktan kaynaklı değilse kan bağışı ile vücuttan uzaklaştırılması önerilmektedir. Tedavi sürecinde hematolog gözetiminde düzenli izlem şarttır, çünkü hem demir düzeyleri hem de organ fonksiyonları takip edilmelidir. 

Ferritin Eksikliğine Ne İyi Gelir?

Ferritin, vücutta demirin depolanmasını sağlayan bir protein olduğundan, ferritin düzeyi düşükse bu demir depolarının yetersiz olduğu anlamına gelir. Bu eksikliği gidermede en etkili yöntem, demir açısından zengin besinlerin tüketimini artırmaktır. Özellikle kırmızı et, balık ve yumurta gibi hayvansal protein kaynakları güçlü demir katkısı sağlamaktadır. Ayrıca, bu besinlerle birlikte C vitamini içeren gıdalar tüketildiğinde demirin emilimi ciddi oranda artabilir. 

Yeşil yapraklı sebzelerde demir içerdiğinden ferritin eksikliğine iyi gelmektedir. Beslenme düzeninin yanı sıra doktor kontrolünde demir takviyeleri de gerekebilir.

Ferritin Takviyesi Ne Zaman Alınmalı?

Ferritin takviyeleri, aç karnına alındığında vücut tarafından daha iyi emilir. Ferritin takviyesinin en uygun kullanım zamanı genellikle yemekten 1 saat önce ya da 2 saat sonrasıdır. İlacı alırken en az yarım bardak su ile yutulmalı ve tablet formundaki ilaçlar çiğnenmemelidir.

Ferritin Hakkında Sık Sorulan Sorular

Ferritin testi hakkında sıklıkla merak edilen sorular ve cevapları aşağıda listelenmektedir.

Ferritin Testi Kaç Saatte Çıkar?

Serum ferritin testi kan örneğiyle gerçekleştirilir. Testin sonuçları 1 saat içerisinde elde edilebilir.

Ferritin Testi Aç Karnına Mı Yapılır?

Ferritin testi aç karnına uygulanır ve sonuçlar aynı gün içinde alınabilir. Bu test, demir eksikliği anemisi şüphesi bulunan bireylerde tanıya yardımcı olmak amacıyla istenir.

Ferritin Testi Nerede Yapılır?

Ferritin testi hastaneler ve test merkezlerinde yaptırılabilmektedir.

Ferritin İle Kansızlık Aynı Şey mi?

Ferritin ile kansızlık (anemi) aynı tıbbi durum değildir.

Ferritin Takviyesi Kilo Aldırır mı?

Ferritin takviyeleri kilo aldırmaz. Vücut ihtiyacı kadar demiri alır ve fazlası depolanmaz. Bu nedenle demir takviyesi kullanımı, kilo artışıyla ilişkilendirilmez.

Ferritin Kan Tahlilinde Neyi Gösterir?

Kan tahlilindeki ferritin seviyesi, vücudun ne kadar demir depoladığını gösterir. Düşük değerler eksikliğe, yüksek değerler ise iltihap veya başka hastalıklara işaret edebilir.

Ferritin Eksikliği Ne Yapar?

Ferritin düzeylerinin düşük olması; halsizlik, yorgunluk, soluk cilt görünümü, nefes darlığı, kalp ritminde düzensizlik, baş ağrısı ve saç dökülmesi gibi çeşitli belirtilere neden olabilir.

Demir Normal Ama Ferritin Düşükse Ne Olur?

Bu durumda demir kanda geçici olarak normal görünse de, vücutta yeterli demir deposu yok demektir. Uzun vadede demir eksikliği gelişebilir.

Ferritin Yüksekliği Tehlikeli mi?

Ferritin değerinin yüksek değerlere çıkması, vücutta aşırı demir birikimi olabileceği anlamına gelmektedir. Bu yükseklik, özellikle hemokromatoz gibi demir metabolizması bozuklukları açısından tehlikelidir.

Ferritin Kaç Olursa Tehlikelidir?

Ferritin düzeyinin 400 ng/mL üzerine çıkması vücutta aşırı demir birikimi açısından risklidir.

Ferritin Değeri Nasıl Yükseltilir?

Demir açısından zengin besinler tüketmek, C vitamini almak ve gerekirse doktor önerisiyle demir takviyesi kullanmak ferritin seviyesini yükseltebilir.

Ferritin Yükselmesi İçin Ne Yemeliyiz?

Ferritin düşüklüğünü dengelemeye yardımcı olmak için kırmızı et, tavuk ve balık gibi besinler tüketilmelidir.

Ferritin Yüksekliği Covid İle İlişkili midir?

COVID-19 gibi enfeksiyonlarda vücuttaki iltihap seviyesi arttığı için ferritin düzeyi de yükselebilir.

Crp ve Ferritin Yüksekliği Birlikte Neyi Gösterir?

CRP ve ferritinin birlikte yüksek olması vücutta aktif bir inflamasyon ya da enfeksiyon olduğuna işaret edebilir.