ONLİNE İŞLEMLER
Çocuklarda işeme bozuklukları oldukça sık rastlanılan bir tablodur. Özellikle gece alt ıslatma, gündüz idrar kaçırma ya da hem gece hem gündüz idrar kaçırma şeklinde görülmektedir. Gece alt ıslatma, genetik temeli olduğu gibi altta yatan birtakım organik sebeplerden de kaynaklanmaktadır. Özellikle annede, babada veya her iki ebeveynde alt ıslatma şikayeti varsa gece alt ıslatmalarını %60-70 oranında çocuklarda da görmekteyiz.
Gündüz idrar kaçırmalar ise daha çok davranış problemlerinden kaynaklanmaktadır. Özellikle üç sekiz yaş arası kız çocuklarında televizyona dalma, oyuna dalma, tuvalete gitmeyi sevmeme ya da tuvalet fobisi gibi sebeplerle bu tür davranışları görülmektedir.
Çocuklarda bacak çaprazlama, idrarı tutma, erteleme, geciktirme gibi davranışlar olabilmektedir. Hatta yere çömelip ayak topuğuyla idrar deliğini kapatma şeklinde davranış bozuklukları olabilmektedir. Mesanenin belirli bir kapasitesi vardır. Bu kapasite aşıldığı zaman idrar kaçırmalar yaşanmaktadır. Başlangıçta üç saat, sekiz saat hatta on iki saat idrar tutma manevraları olmaktadır.
Birtakım görüntüleme çalışmaları sonrası bu davranış tedavisiyle ilgili ailelere önerilerde bulunmaktayız. Bunların çoğunda aslında ilaçsız tedavi mümkün. İyi bir işeme eğitimi, bu işin anahtarı, kilit noktası. İyi bir gözlem, iyi bir işeme eğitimiyle çocuklar %90 oranında yanıt almaktadır. Ancak altta yatan organik sebep var ise o tür durumlarda fizyoterapi veya ilaç tedavisiyle yüzde yüze yakın oranında başarı elde edilmektedir. Özellikle gece altını ıslatan çocukların ebeveynlerinde bazen cezalandırma tarzında davranışlarla karşılaşılmaktadır. Bu da süreci olumsuz etkilemektedir. Cezalandırmadan ziyade biz daha çok ödüllendirme önermekteyiz.
Çocuklara tutturulan işeme çizelgesinde çocuk altını ıslatmadan uyandıysa güneşi işaretlemekte, eğer altını ıslattıysa bulutu veya şemsiyeyi işaretlemektedir. Ay sonunda güneş sayıları bulut sayılarını geçmiş ise aileye bir ödül vermelerini önermekteyiz.
Prof. Dr. Cihangir Akgün Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Medipol Bahçelievler Hastanesi
10 Kasım 2022