Yaz mevsimi ile birlikte ısınan havalar güneş ışınlarının bunaltıcı etkisini artırıyor. Aşırı sıcak havalar vücudun susuz bırakabiliyor ve bazı durumlarda sıcak çarpması gibi istenmeyen sorunlara neden olabiliyor.
Aşırı Sıcaklardan Korunma Yolları
Yaz mevsimi ile artan sıcaklıklar çocuk, yaşlı ya da yetişkin herkesin bunalmasına ve serin ortamlar tercih etmesine neden olmaktadır. Aşırı sıcaklardan korunmak için basit yaşam tarzı değişiklikleri uygulamak, yaz aylarını daha rahat ve sorunsuz geçirmenize yardımcı olabilir. Aşırı sıcaklardan korunma yolları şunlardır:
- Güneşin en dik olduğu saatlerde dışarı çıkmaktan kaçının
- Bol su tüketin
- Açık renkli, ince ve pamuklu kıyafetler giyin
- Güneş koruyucu kullanın
- Serin ortamları tercih edin
- Hafif ve sulu besinler tüketin
- Aşırı fiziksel aktiviteden kaçının
Güneşin En Dik Olduğu Saatlerde Dışarı Çıkmaktan Kaçının
Aşırı sıcaklardan korunmak için güneşin yeryüzüne dik açı ile indiği özellikle 10.00 - 16.00 saatleri arasında dışarıda vakit geçirmekten kaçınılabilir. Dışarıda olmak gerekiyorsa gölgede kalınmalı veya şapka, güneş gözlüğü gibi koruyucu aksesuarlar kullanılmalıdır.
Bol Su Tüketin
Vücut sıcaklığını dengelemek ve susuz kalmamak için günde en az 2-2,5 litre su içilmelidir.
Bol tuzlu, kızarmış, aşırı yağlı yiyeceklerden; kafeinli ve şekerli içeceklerden uzak durulmalıdır çünkü bu tarz besinler vücudu daha çok susuz bırakabilir.
Açık Renkli, İnce ve Pamuklu Kıyafetler Giyin
Açık renkli kıyafetlerin güneş ışınlarını yansıtma özelliği bulunmaktadır. Koyu renkli giysiler ise güneş ışınlarını kendine çeker. Bu nedenle açık renkli, ince ve pamuklu giysiler tercih edilmelidir. Pamuklu giysiler vücudun hava almasını sağlar, teri emer ve ısıyı daha az çeker.
Güneş Koruyucu Kullanın
Cilt, en büyük organımızdır ve tüm vücudu kaplar. Cildi güneşin zararlı ışınlarından korumak için dışarı çıkmadan 30 ile 45 dakika önce vücudun direkt güneş görebilecek kısımlarına en az 30 SPF koruma faktörü içeren güneş kremi sürülmelidir. Ayrıca terledikçe ve denize, havuza girdikçe krem inceleceği veya etkisi tamamen ortadan kalkacağı için her 2-3 saatte bir güneş kremi tekrar uygulanmalıdır.
Serin Ortamları Tercih Edin
Aşırı sıcaklardan korunmak için mümkünse klima, vantilatör ya da iyi havalandırılan alanlarda vakit geçirilmelidir. Evinizi sabah ve akşam saatlerinde havalandırabilirsiniz, gündüz perdeleri kapalı tutarak ısının içeri girmesini engelleyebilirsiniz.
Hafif ve Sulu Besinler Tüketin
Ağır, aşırı tuzlu ve yağlı, kızarmış, baharatlı yiyecekler yerine karpuz, salatalık, yoğurt gibi ferahlatıcı ve su içeriği yüksek gıdalar tercih edilebilir. Ağır yiyecekler yerine sulu besinler tüketmek, vücudun serin kalmasını sağlar ve susuzluğun önüne geçer.
Aşırı Fiziksel Aktiviteden Kaçının
Özellikle günün sıcak saatlerinde egzersiz yapmaktan kaçınılmalıdır. Sabah erken saatlerde ya da akşam üstü gün batımında yapılan egzersizler sıcak çarpmasının önüne geçer. Aşırı sıcak altında çok ağır egzersiz yapmak güneş çarpmasına neden olabilmektedir.
Bebekleri ve Çocukları Aşırı Sıcaklardan Nasıl Koruyabiliriz?
Bebekler ve çocuklar aşırı sıcaklardan daha çok etkilenmektedir çünkü ısıya karşı daha hassaslardır. Bebekleri ve çocukları aşırı ısıdan aşağıdaki ipuçları ile koruyabilirsiniz:
- Günün en sıcak saatleri olan 10.00-16.00 arasında açık havaya çıkılmamalı
- Oyun alanları gölgede ve serin yerlerde olmalı
- Park edilmiş araç içinde asla bırakılmamalı
- Bol ve pamuklu giysiler ve siperlikli şapka giydirilmeli
- Emzirilen bebekler aşırı sıcak havalarda daha sık emzirilmeli
- Ek gıda kullanan bebeklere daha çok su verilmeli
Güneşin Zararlı Etkilerinden Korunmak İçin Neler Yapılmalıdır?
Güneşten gelen zararlı ışınlar cilt yanığına neden olabilir, ciltte lekeler ortaya çıkabilir, erken yaşlanmaya ve uzun vadede cilt kanseri riskinde artışa neden olabilir. Özellikle UVB ışınları, DNA hasarına yol açabilir. Güneşin zararlı etkilerinden korunmak için aşağıdaki ipuçları uygulanabilir:
- Güneşe çıkarken siperlikli şapka, güneş gözlüğü ve açık renkli giysiler giyilebilir.
- SPF30 veya SPF50 faktörlü güneş kremi, tüm vücuda, eller ve yüz dahil uygulanabilir.
- Özellikle güneş ışınlarının dik geldiği 10.00-16.00 saatleri arasında gölgede kalınabilir.
- Bol sıvı ve hafif besinler tüketilebilir.
Aşırı Sıcaklarda Görülebilecek Sağlık Sorunları Nelerdir?
Aşırı sıcaklarda vücudun iç ısısını dengelemesi gerekmektedir. Vücut, iç ısısını terleme yoluyla dengeler ancak aşırı ısıya maruz kalındığı ve terleme mekanizmasının aksadığı durumlarda sıcaklıkla baş edemez, vücut ısınmaya başlar. Buna sıcak çarpması ya da güneş çarpması denir. Aşırı sıcaklarda görülebilecek sağlık sorunları şunlardır:
- Sıcak çarpması veya güneş çarpması
- Güneş yanığı
- Dehidrasyon
- Isı bitkinliği, halsizlik
- Kalp hastalarında tansiyon değişimleri
Sıcak Çarpması Belirtileri Nelerdir?
Vücudun iç ısısı terleme yoluyla dengelenir ve belirli sıcaklıkta tutulur. Vücudun ısı dengeleme mekanizmasının bozulması sonucunda güneş çarpması meydana gelir. Güneş çarpması veya halk arasında sıcak çarpması, hafif durumlarda basit ve doğal yöntemlerle atlatılabilir ancak ciddi durumlarda acil hekim müdahalesi gerekebilir. Sıcak çarpması (güneş çarpması) belirtileri şunlardır:
- 39 derecenin üzerinde ateş
- Terleyememe ve cilt kuruluğu
- Nabızda hızlanma ve solunum değişiklikleri
- Bilinç değişiklikleri
- Mide bulantısı
- Halsizlik ve baş ağrısı
Aşırı Sıcaklarda Nasıl Beslenmek Gerekir?
Aşırı sıcaklarda su oranı yüksek ve hafif besinler tüketmek gerekir. Aşırı sıcaklarda aşağıdaki şekilde beslenmek gerekir:
- Su, maden suyu, ayran gibi sağlıklı, şekersiz sıvılar tercih edilmeli
- Karpuz, kavun, salatalık ve marul gibi su içeriği yüksek besinler tüketilmeli
- Kızartmalardan, tuz oranı yüksek, ağır ve baharatlı yiyeceklerden uzak durulmalı
- Sık sık ama küçük öğünler tercih edilmeli
Ücretsiz Danışmanlık İçin Formu Doldurun
Aşırı Sıcaktan Korunma İle İlgili Sık Sorulan Sorular
Kimler Aşırı Sıcaktan Daha Fazla Etkilenir?
Aşırı sıcaklardan daha fazla etkilenebilecek olan risk grubu aşağıdaki gibidir:
- Bebekler ve küçük çocuklar
- Yaşlılar (Özellikle 65 yaş üstü)
- Kronik hastalığı olanlar (Kalp, diyabet ve böbrek gibi)
- Obezite sorunu olanlar
- Bazı ilaçları kullanan kişiler (İdrar söktürücü ve tansiyon düzenleyici gibi ilaçlar)
Vücudu Serin Tutmanın Yolları Nelerdir?
Vücudu serin tutmanın yolları şunlardır:
- Ilık duş alınabilir ve soğuk kompres uygulanabilir.
- Gölgelik yerler tercih edilebilir veya klima bulunan ortamda vakit geçirilebilir.
- Açık renkli, bol ve pamuklu giysiler tercih edilebilir.
- Baş ve ense bölgesi soğuk su ile nemlendirilebilir.
Sıcaklarda Halsizliğe Ne İyi Gelir?
Sıcaklarda halsizlik genellikle sıvı kaybı, elektrolit dengesizliği ve güneş çarpması gibi sağlık sorunlarının belirtilerindendir. Sıcaklarda halsizliği hafifletmek için aşağıdaki ipuçlarını uygulayabilirsiniz:
- Bol su tüketilmeli
- Serin ortamda dinlenilmeli
- Dengeli ve hafif besinler tüketilmeli
- Bol ve serin tutan kıyafetler giyilmeli
Sıcak Çarpmasından Korunmak İçin Ne Yapılmalıdır?
Sıcak çarpmasından korunmak için güneşin dik açı ile yeryüzüne indiği saat aralığında (10.00-16.00) gölgede kalınmalı, bol sıvı tüketilmeli, pamuklu ve açık renkli giysiler giyilmeli ve aşırı sıcak havalarda ağır egzersizler yapılmamalıdır.
Giriş Tarihi: 11.07.2025
Güncellenme Tarihi: 11.07.2025
Web sitemizde yer alan tüm içerikler yalnızca genel bilgilendirme amacı taşımaktadır. Şikayetinizle ilgili değerlendirme, tanı ve tedavi için mutlaka bir doktora veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.