
Okullarda sık karşılaşılan bulaşıcı hastalıklar ve salgınlar, ailelerin, okul yönetiminin, öğretmenleri ve personelin sorumluluğundadır. Okul bir ortak kullanım alanıdır ve sık sık havalandırılmalı, düzenli olarak temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Hem temas yoluyla hem de taneciklerle bulaşı riski çok yüksektir. Okul temizliği, kişisel hijyen eğitimi, aşılanma ve aşılama, hastalık yönetimi ve gerektiğinde sağlık bakanlığı ile koordineli iletişim kurularak salgınlar kontrol altına alınabilir ve önlenebilir.
Okullarda salgın ve bulaşıcı hastalıklara karşı korunma yöntemleri şunlardır:
- Havalandırma ve hava kalitesini iyileştirme: Kapalı alanların düzenli olarak havalandırılması, klimaların düzenli olarak temizlenmesi ve bakımının yapılması, havalandırması zor yerlerde taşınabilir hava temizleyicilerin kullanılması, solunum yolu ile bulaşan hastalıkların havadaki yoğunluğunu ve bulaşı riskini azaltır.
- Düzenli temizlik: Kapı kolları, tuvalet muslukları, masa ve sandalyeler, tahta ekipmanları gibi sürekli temas edilen yüzeylerin sık sık dezenfekte edilmesi sağlanmalıdır.
- Bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi: Yeterli beslenme ve bağışıklık sistemini güçlendiren besinler tüketen öğrenciler, hastalıklarla mücadelede daha dirençli olmaktadır ve hastalıkları hafif atlatırlar.
- Kişisel hijyen eğitimi: Öğrencilerin, öğretmenlerin ve personelin el yıkama tekniklerini bilmesi için eğitimler verilmeli, el yıkamak için yeterli sabun, su ve kağıt havlu temin edilmeli ve gerektiğinde en az %60 alkol içeren el dezenfektanlarını kullanılmalıdır. Veliler, çocuklarına evlerinde kişisel hijyen ile ilgili temel bilgileri vermiş olmalıdır.
- Solunum, öksürük ve hapşırma kuralları: Öksürürken ve hapşırırken mendil kullanılmalı, mendil sık sık değiştirilmeli, ardından el yıkanmalı veya mendil yoksa dirsek/kol içine hapşırılmalı veya öksürülmelidir. Bu davranışların okullarda veya evde öğretilmesi salgın riskini azaltır.
- Aşılanma ve aşılama: Okul kayıtlarında veya sonrasında zorunlu veya önerilen aşıların takibinin yapılması, sağlık kurumlarıyla işbirliği ile okul içi aşı takvimlerinin düzenlenmesi ve ailelere aşılama bilgisi sağlanması gerekir.
- Hastalığın yönetilmesi: Hasta olan veya hastalık belirtisi gösteren öğrencilerin, öğretmenlerin veya personelin teşhis sonrası rapor ile istirahati gerekir.
- Vaka tanımlama ve temas takibi: Ciddi salgın veya vaka artışı durumunda okulun vakaları kayıt altına alması, sağlık kurumları ile koordinasyon kurması, temasın belirlenmesi ve izolasyon-karantina önerilerinin doğru ve eksiksiz şekilde uygulanması gerekir.
- Ortak kullanım alanlarında düzenleme: Kalabalığın azaltılması için etkinlik katılım sayısının düzenlenmesi, yemekhanede veya kantinde mesafeye ve oturma düzenine dikkat edilmesi, oyuncakların/ortak eşyaların paylaşımı konusunda kurallara dikkat edilmesi ve oyuncakların kolay temizlenebilir olması gerekir.
- Su kaynakları ve yiyecek hijyeni: Yemekhane veya kantinde gıda güvenliğinin takip ve kontrolü sağlanmalı, servis çalışanlarının sağlık takibi yapılmalı ve su kaynaklarının güvenliği laboratuvar testleriyle kontrol edilmelidir. Özellikle gastrointestinal salgınlar için bu önlemlerin uygulanması gerekir.
- Özel hastalıklar için önlem: Belirli (spesifik) patojenlerin özelliklerine göre temizlik ve dezenfeksiyon sıklığı artırılmalı, belirli izolasyon süreleri uygulanmalı ve gerekirse karantina başlatılmalıdır. Bu tip kararlar sağlık kurumları ile koordineli şekilde verilmelidir.
Okullarda salgınların ve bulaşıcı hastalıkların önlenmesi için yukarıdaki önlemler birlikte uygulanmalıdır. Tek başına bir öğrencinin veya velilerin önlem alması sınırlıdır ve yeterli gelmeyebilir. Okulların sağlıklı koşullarda eğitim ve öğretime devam etmesi için öğrenciler, veliler, öğretmenler, personel ve yönetim birlikte önlem almalıdır.
Bilgi Almak İçin Aşağıdaki Formu Doldurabilirsiniz.
Okullarda En Sık Görülen Bulaşıcı Hastalıklar Nelerdir?
Okullarda en sık görülen bulaşıcı hastalıklar genellikle solunum ya da gastrointestinal yolla yayılan hastalıklardır ve bu hastalıkların bulaşma hızı yaş grubuna, mevsimsel faktörlere, aşılanma oranlarına, hijyen düzeyine ve okul içindeki fiziksel koşullara bağlı olarak değişmektedir.
Okullarda en sık görülen bulaşıcı hastalıklar şunlardır:
- Üst solunum yolu enfeksiyonları ve soğuk algınlığı: Burun akıntısı, öksürük, hapşırma, hafif ateş, burun tıkanıklığı ve halsizlik ile karakterize, bazen rinovirüs gibi virüslerin yol açtığı enfeksiyonlardır ve havadan damlacık yolu ile veya damlacıklı yüzeye temas yolu ile bulaşır. Kişisel hijyen ile bulaşı riski düşürülebilir.
- İnfluenza (Grip): İnfluenza mevsimsel olarak özellikle sonbahar ve kış döneminde görülmektedir. Aniden başlayan yüksek ateş, kas ağrıları, baş ağrısı, öksürük ve halsizlik ile karakterizedir ve okullarda hızla yayılabilir. İnfluenza aşı ile önlenebilir ve başladığında ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
- Gastroenterit (Norovirüs, rotavirüs, bakteri kaynaklı gıda zehirlenmeleri): Kusma, ishal, karın ağrısı ve yüksek ateş ile kendini gösteren gastrointestinal enfeksiyonlar okullarda özellikle yemekhane ve tuvalet temizliğine bağlı olarak gelişir ve salgın haline gelebilir. Norovirüs çok bulaşıcıdır ve yüzeyde uzun süre canlı kalabileceğinden korunmak için genel dezenfeksiyon, kişisel önlem ve hijyen kurallarına uymak gereklidir.
- Su çiçeği: Aşı öncesi dönemde okul çağında sık görülen su çiçeği, kaşıntılı döküntü ve kabarcıklarla karakterizedir ve aşı uygulaması neticesinde vakaların görülme sıklığı azalmıştır.
- Kızamık, kızamıkçık ve kabakulak: Aşılanma ile önemli ölçüde azalmıştır. Kızamık yüksek bulaşıcılığa sahiptir ve pnömoni, ensefalit gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
- Konjonktivit (Göz enfeksiyonları): Göz kızarıklığı, akıntı ve göz kaşıntısı ile seyreder. Genellikle doğrudan temas veya kontamine yüzey ile temas nedeniyle bulaşır. Ortak eşyaların kullanımı durdurulmalı, el hijyeni ve kişsel hijyen kurallarına uyulmalı, istirahat raporu ile dinlendirilmelidir.
- Baş biti (Pediküloz): Kafada ve saçlı deride kaşıntıya neden olan bit, okullarda çok yaygındır ve fiziksel temasla yayılır. Bit tarağı ile tarama, bit şampuanı ve kişisel hijyen kuralları ile tedavi edilebilir.
- Uyuz (Scabies): Doğrudan yüzey teması ile veya ortak eşyaların kullanımı ile yayılan mikroskobik parazitlerin deride tüneller açarak yerleşmesi ile karakterizedir ve deri altında uzun süre yaşayabilir. Lezyonlar genellikle parmak araları, bilekler, dirsek içleri, koltuk altı, bel çevresi ve küçük çocuklarda baş-boyun bölgesinde görülmektedir.
- Deri enfeksiyonları: Deride kabuklanma, yara gelişimi veya mantar lezyonları görülebilir. Spor salonlarında ve soyunma odalarında hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
- Bakteriyel enfeksiyonlar (Streptokok vb.): Boğaz enfeksiyonlarında antibiyotik tedavisi gereklidir ve hastalık, yüksek ateş, boğaz ağrısı ve halsizlik ile seyreder.
Giriş Tarihi: 25.09.2025
Güncellenme Tarihi: 25.09.2025
Oluşturan: Medipol Sağlık Grubu Web Yayın Kurulu
Web sitemizde yer alan tüm içerikler yalnızca genel bilgilendirme amacı taşımaktadır. Şikayetinizle ilgili değerlendirme, tanı ve tedavi için mutlaka bir doktora veya sağlık kuruluşuna başvurunuz.