İdrar Yaparken Yanma (Dizüri) Nedenleri ve Tedavisi

İdrar yaparken yanma (dizüri), idrar çıkışı sırasında hissedilen ağrı, sızı veya rahatsızlık hissidir. Bu durum genellikle idrar yolu enfeksiyonlarının en sık görülen belirtisidir ancak mesane, böbrek, prostat veya vajina kaynaklı farklı sağlık sorunlarının da habercisi olabilir. Hem kadınlarda hem erkeklerde görülebilen dizüri, özellikle sık idrara çıkma, bulanık idrar veya alt karın ağrısı gibi ek şikâyetlerle birlikte görüldüğünde önemli bir hastalığın belirtisi olabilir.

İdrar Yaparken Yanma (Dizüri) Nedir?

İdrar yaparken yanma, tıpta “dizüri” olarak adlandırılır. Genellikle idrar yolunda tahriş, enfeksiyon veya iltihaplanma sebebiyle oluşur. İdrar yaparken sızı, yanma veya acı hissedilir; bu his idrarın başında, ortasında veya sonunda ortaya çıkabilir. Kadınlarda anatomik nedenlerle daha sık görülse de erkeklerde de benzer şekilde idrar yolları, mesane veya prostat kaynaklı olabilir.

Dizüri, bir hastalığın belirtisidir; tek başına bir hastalık değildir. En sık nedenlerinden biri idrar yolu enfeksiyonudur. Bazı durumlarda ise sabun, parfümlü hijyen ürünleri ya da prezervatif gibi kimyasal maddeler idrar yollarını tahriş ederek geçici bir yanma hissi oluşturabilir.

Ne olursa olsun ihmal edilmemesi gereken bir belirti olan dizüriye, özellikle ateş, idrarda kan, bel ağrısı veya akıntı gibi ek bulgular eşlik ediyorsa, altta yatan ciddi bir enfeksiyon ya da böbrek problemi söz konusu olabilir. Bu nedenle uzun süren veya tekrarlayan yanma şikayetlerinde mutlaka bir üroloji uzmanına başvurulmalıdır.

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

İdrar Yaparken Yanma (Dizüri) Neden Olur?

İdrar yaparken yanma hissi çoğu zaman idrar yollarında bir iltihap, enfeksiyon veya tahriş nedeniyle ortaya çıkar. Bu durum, kadınlarda daha kısa üretra nedeniyle daha sık görülürken, erkeklerde genellikle prostat veya üretra kaynaklı sorunlarla ilişkilidir. Ancak dizüriye neden olabilen başka etkenler de vardır. Bunlar:

• İdrar yolu enfeksiyonu
• Mesane iltihabı (sistit)
• Üretrit (idrar kanalı iltihabı)
• Prostatit (prostat bezi iltihabı)
• Böbrek taşları
• Vajinal enfeksiyonlar
• Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar
• Parfümlü sabunlar, duş jelleri veya prezervatiflerdeki kimyasallar
• Hormonal değişiklikler

İdrar Yaparken Yanma (Dizüri) Belirtileri Nelerdir?

Dizüri, çoğu zaman yanma hissiyle kendi gösterse de başka belirtilerle de birlikte görülebilir. Belirtilerin şiddeti, altta yatan nedene, hastalığın yayılımına ve kişinin genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir. Başlıca belirtileri şunlardır:

• İdrar sırasında yanma veya sızı hissi
• Sık idrara çıkma isteği
• İdrar kaçırma veya acil idrara çıkma hissi
• Bulanık veya kötü kokulu idrar
• İdrardan kan gelmesi (hematüri)
• Alt karın veya kasık ağrısı
• Ateş ve titreme
• Cinsel ilişki sonrasında ağrı veya artan yanma
• Akıntı veya kaşıntı

Bu belirtilerin göz ardı edilmesi, enfeksiyonun ilerlemesine ve daha ciddi böbrek problemlerine yol açabilir. Bu nedenle dizüri ve beraberinde görülen şikayetlerde vakit kaybetmeden bir üroloji uzmanına başvurmak gerekir.

İdrar Yaparken Yanma (Dizüri) Nasıl Teşhis Edilir?

İdrar yaparken yanma hissinin teşhis süreci, hastanın şikayetlerinin ayrıntılı şekilde değerlendirilmesiyle başlar. Ardından laboratuvar ve görüntüleme testleri uygulanır. Yanma, birçok farklı hastalığın sebebi olabileceği için, amaç, doğru teşhisi koyabilmektir.

Dizürinin en temel teşhis testi tam idrar analizidir. İdrar örneğinde bakteri, lökosit (iltihap hücresi), eritrosit (kan hücresi) veya protein varlığı araştırılır. Bu değerler enfeksiyon, taş veya böbrek hastalığı hakkında bilgi verir. 

Eğer enfeksiyondan şüpheleniliyorsa idrar kültürü yapılır. Bu test ile bakterinin türü belirlenir. İleri vakalarda, enfeksiyonun vücuda yayılıp yayılmadığını anlamak için tam kan sayımı ve böbrek fonksiyon testleri yapılabilir. Yüksek beyaz kan hücresi (lökosit) değeri enfeksiyonu destekler.

Taş, tümör ya da idrar yollarında tıkanıklıktan şüpheleniliyorsa böbrek, mesane ve idrar yolları ultrason ile incelenir. Eğer şikayetler uzun süredir devam ediyorsa ve enfeksiyon saptanmamışsa, sistoskopi yöntemi ile mesane içi doğrudan görüntülenir. 

Aynı zamanda üretrit veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyondan (klamidya, Herpes gibi) şüphelenilen durumlarda idrar, kan veya sürüntü testleri yapılabilir.

İdrar Yaparken Yanma (Dizüri) Nasıl Tedavi Edilir?

Dizüri tedavisi yanma hissine neden olan duruma göre planlanır. Enfeksiyon, tahriş, taş hastalığı veya hormonal değişiklik gibi nedenler farklı tedavi yaklaşımları gerektirir.

İdrar yolu enfeksiyonunda ve hafif düzeyli sistik vakalarında genellikle hekim tarafından belirlenen antibiyotik tedavisi uygulanır. İleri düzeyde veya tekrarlayan sistitlerde daha uzun süreli ilaç tedavisi gerekebilir.

Cinsel yolla bulaşan bakteriler nedeniyle gelişen üretrit durumlarında antibiyotik veya antiviral ilaçlar kullanılır. Prostat iltihabında da uzun süreli antibiyotik tedavisi gerekebilir. Böbrek veya idrar yollarındaki küçük taşlar bol su tüketimiyle kendiliğinden atılabilir; ancak büyük taşlarda ilaç tedavisi, ses dalgalarıyla kırma (ESWL) veya cerrahi müdahale gerekebilir.

İdrar Yaparken Yanma (Dizüri) Hakkında Sık Sorulan Sorular

İdrar Yaparken Yanma Olursa Ne Yapmalı?

Bol su içilmeli ve şikayetler devam ederse üroloji uzmanına başvurulmalıdır.

Kadınlarda İdrar Yaparken Yanma İçin Hangi Doktora Gidilir?

Kadınlar, idrar yaparken yanma şikâyeti için kadın hastalıkları ve doğum uzmanına veya üroloğa gitmelidir.

Vajina Yanması ve Sürekli İdrara Çıkma Neden Olur?

Genellikle vajinal enfeksiyonlar, idrar yolu enfeksiyonları veya hormonal değişiklikler nedeniyle görülür.

Dizüri Kendi Kendine Geçer mi?

Hafif tahriş kaynaklıysa geçebilir, ancak enfeksiyon durumunda tedavi gerektirir.

Dizüri İçin Hangi Doktora Gidilir?

Dizüri şikayetleri için üroloji uzmanına başvurulmalıdır.

Hamilelikte İdrar Yaparken Yanma Neden Olur?

Hamilelikte hormonal değişiklikler ve artan enfeksiyon riski idrar yollarında iltihaplanmaya yol açabilir.