Vücut Kitle İndeksi Hesaplama

Vücut Kitle İndeksi (VKİ) Nedir?

Vücut kitle indeksi(VKİ) bir insanın vücut ağırlığının boy uzunluğuna göre değerlendirilmesini sağlayan bir ölçüttür. Tıbbi literatürde "Body Mass Index (BMI)" olarak adlandırılmaktadır ve özellikle fazla kilo, obezite ve kilo alamama sorunu olan kişilerin sağlık durumu hakkında ön bilgi sahibi olmak için kullanılır. Vücut kitle indeksi dünyanın her yerinde bir kişinin kilo anlamında belirli bir standarda göre değerlendirilmesini sağlar.

Vücut Kitle İndeksi Nasıl Hesaplanır?

Vücut Kitle İndeksi, kişinin kilogram cinsinden ağırlığının, metre cinsinden boyunun karesine bölünmesiyle hesaplanır. Formül şu şekildedir: VKİ = Ağırlık (kg) / Boy² (m²). Örneğin, 70 kg ağırlığında ve 1,70 m boyunda bir kişinin VKİ’si 24,2 olarak bulunur. Boy ölçümü ayakkabısız ve dik pozisyonda yapılmalıdır. Ağırlık ölçümü sabah saatlerinde ve hafif kıyafetlerle yapılmalıdır. Yetişkinler için VKİ hesaplama yöntemi standarttır. Çocuklarda ve ergenlerde aynı formül kullanılır ancak değerlendirme, persentil eğrisine(büyüme eğrisi) göre yapılmaktadır. Vücut Kitle İndeksi genel rehber niteliğindedir ve bir kişinin “mutlaka sağlıklı” veya “mutlaka sağlıksız” olduğunu göstermez.

Vücut Kitle İndeksi Kaç Olmalı?

Yetişkinlerde ideal VKİ aralığı 18,5 ile 24,9 arasındadır ve bu aralıkta, kişinin hastalık riski düşük kabul edilmektedir. VKİ 18,5 altında olanlar zayıf olarak değerlendirilir, VKİ 25 ile 29,9 arası olanlar fazla kilolu olarak değerlendirilir. VKİ 30 veya üzerindeki kişiler obezite kategorisine girer. Obezite kategorisi kendi içinde evrelere ayrılır. Vücut Kitle İndeksi(VKİ) değerleri şunlardır:

Yaşa Göre Vücut Kitle İndeksi Kaç Olmalı?

Vücut Kitle İndeksi(VKİ) değerlendirmesi yaşa göre farklılık gösterir. Yetişkinlerde sabit değerler kullanılırken çocuklarda ve ergenlerde yaşa ve cinsiyete özel persentil eğrileri(büyüme eğrisi) esas alınır. Yaş ilerledikçe vücut kompozisyonu değişir ve kas kütlesi azalabilir. Bu nedenle ileri yaşlardaki bireylerde VKİ’nin çok düşük olması da sağlık açısından riskli kabul edilmektedir. Yaşa göre Vücut Kitle İndeksi(VKİ) aşağıdaki şekildedir:

• 19-24 yaş için 19-24
• 25-34 yaş için 20-25
• 45-54 yaş için 22-27
• 55-64 yaş için 23-28
• 65 yaş ve üzeri için 24-29

Kadınlar İçin Vücut Kitle İndeksi (VKİ)

Kadınlar için Vücut Kitle İndeksi(VKİ) hesaplama yöntemi erkeklerle aynıdır ancak kadınların vücut yağ oranı fizyolojik olarak erkeklerden daha yüksektir. Bu durum VKİ kadınlarda yorumlanırken dikkate alınmalıdır. Özellikle hamilelik, menopoz ve hormonal değişim dönemlerinde vücut ağırlığı değişebilir. Kadınlarda daha anlamlı sonuçlara ulaşmak için VKİ ile bel çevresi ölçümü birlikte değerlendirilmelidir. Kadınlarda VKİ adet düzensizliği, infertilite ve hamilelik ile ilişkili olarak değişken olabilir. 

Çocuklarda Boy Kilo İndeksi (VKİ) Hesaplama

Çocuklarda Boy Kilo İndeksi(VKİ) hesaplaması yetişkinlerle aynı formül kullanılarak yapılmaktadır ancak sonuçlar tamamen farklı şekilde değerlendirilir. Çocuklar ve ergenler için VKİ, yaş ve cinsiyete göre belirlenen persentil eğrisi ile yorumlanır. Persentil eğrisi, büyüme eğrisidir. Çocuklarda VKİ yorumlanırken %5 persentilin altı zayıf, %85-95 arası fazla kilolu, %95 üzeri obez olarak kabul edilir. Ayrıca çocukların hızlı büyüme dönemlerinde VKİ değerleri dalgalanmalı olabilir ve tek bir ölçüm durumu değerlendirmek için yeterli değildir, zaman içindeki değişim takip edilmelidir.

Vücut Kitle İndeksi ile Değerlendirilen Konular Nelerdir?

Belirli VKİ aralıkları hastalık ve mortalite riskleriyle ilişkilendirilmektedir ancak VKİ’ye bakarak net bir yargıya varılmaz. 

Vücut Kitle İndeksi(VKİ) 18,5’in altındaysa aşağıdaki sorunları işaret edebilir:

• Anemi
• Yetersiz beslenme
• Bağışıklık zayıflığı
• Osteoporoz
• İnfertilite(Kısırlık)

Vücut Kitle İndeksi(VKİ) yükseldikçe aşağıdaki hastalıklara yakalanma riski artar:

• Kalp hastalıkları
• Yüksek tansiyon(Hipertansiyon)
• Tip 2 diyabet
• Safra taşları
• Osteoartrit
• Uyku apnesi
• Kolon kanseri, meme kanseri, rahim kanseri ve safra kesesi kanseri de dahil olmak üzere bazı kanser türleri
• Depresyon ve diğer ruhsal sorunlar

Vücut Kitle İndeksini Düşürmek İçin Neler Yapılmalıdır?

Vücut Kitle İndeksini(VKİ) düşürmek için sağlıklı şekilde kilo verilmelidir ve dengeli beslenme benimsenmelidir. Vücut Kitle İndeksini(VKİ) düşürmek için aşağıdaki öneriler dikkate alınmalıdır:

• Günlük kalori alımı sınırlandırılmalıdır.
• İşlenmiş gıdalar tüketilmemelidir.
• Düzenli olarak fiziksel aktivite yapılmalıdır.
• Lifli gıdalar tercih edilmelidir.
• Haftada en az 150 dakika orta düzey egzersiz yapılmalıdır.
• Uyku düzenine uyulmalıdır.
• Stres azaltılmalı veya yönetilmelidir.

Vücut Kitle İndeksi (VKİ) ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Vücut Kitle İndeksi Hesaplamanın Önemi Nedir?

Özellikle obezite ve obezite ile ilişkili hastalıkların değerlendirilmesi için VKİ hesaplaması önemlidir. Yüksek VKİ diyabet, kalp hastalıkları ve bazı kanser türleri riskini işaret etmektedir ve erken teşhis edilen hastalıklar tedaviye daha iyi yanıt verebilir.

Vki Değeri Kaç Olmalı?

İdeal VKİ değeri 18,5 ile 24,9 arasında olmalıdır ve bu değerler, sağlık problemleri riskinin nispeten düşük olduğu aralıktadır.

Vki Fazla Çıkarsa Ne Yapmalı?

VKİ’nin yüksek çıkması, fazla kilo veya obezite riskini ifade eder. Değerler bir diyetisten ile değerlendirilmeli ve beslenme alışkanlıkları düzenlenerek egzersiz planı oluşturulmalıdır.

Vki Düşük Çıkarsa Ne Yapmalı?

VKİ’nin düşük olması, yetersiz beslenme veya bazı sağlık sorunlarını işaret eder. Öncelikle kilo kaybının nedeni bir hekim tarafından belirlenmeli ve beslenme planı oluşturularak protein ve kalori miktarı artırılmalıdır.

Sporcularda Vücut Kitle İndeksi Aynı Şekilde mi Değerlendirilir?

Sporcularda Vücut Kitle İndeksi(VKİ) farklı yorumlanır. Kas kütlesi yüksek olan sporcularda VKİ yüksek çıkabilir. Sporcularda yüksek VKİ yağlanma anlamına gelmemektedir bu nedenle en doğrusu vücut yağ oranını ölçtürmektir.

Boy Kilo Endeksi ile Vücut Kitle İndeksi Aynı Şey mi?

Boy kilo endeksi ile vücut kitle indeksi aynı şeydir. VKİ, halk arasında boy kilo oranı olarak da adlandırılmaktadır.

Vücut Kitle İndeksi Ölçümü Tek Başına Bir Şey İfade Eder mi?

VKİ ölçümü tek başına kesin bir sağlık değerlendirmesi sunmaz. Sadece risk taraması için kullanılır. Vücut yağ dağılımı, kas kütlesi ve metabolik durum hakkında bilgi vermez. Bu nedenle bel çevresi, kan değerleri ve yaşam tarzı ile birlikte değerlendirilmelidir.