Mide Ülseri Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Mide ülseri, mide iç yüzeyinde meydana gelen açık yaradır. Mide yanması, üst bölgede mide ağrısı ve hazımsızlık gibi semptomlarla karakterizedir ve genellikle gastrit ile karıştırılmaktadır. Mide ülseri, altta yatan nedene bağlı olarak tedavi edilir. En yaygın görülen mide ülseri nedeni Helicobacter pylori enfeksiyonudur ve H.pylori tedavi edildiğinde ülser de iyileşir.

Mide Ülseri Nedir?

Mide ülseri, mide iç yüzeyinde oluşan yara veya aşınmadır. Mide iç mukozası hasar gördüğünde mide asidi ve sindirim enzimleri, hasarlı kısmı aşındırmaya başlar ve yara oluşur. Midedeki bu yara, kanayabilir veya ilerleyerek farklı komplikasyonlara neden olabilir. Yemek borusunda, onikiparmak bağırsağında veya ince bağırsakta da ülser(yara) meydana gelebilir ve bu yaralanmalar peptik ülser olarak adlandırılır. Ülser başlangıçta herhangi bir semptom göstermeyebilir ve ilerledikçe mide yanması ile seyreden mide ağrısına neden olabilir. Ülser, altında yatan neden ortadan kalkmadıkça düzelmeyebilir.

Bilgi Almak İçin Aşağıdaki Formu Doldurabilirsiniz

Mide Ülseri Neden Olur?

Mide ülseri genellikle Helicobacter pylori enfeksiyonu ve uzun süreli NSAID ilaç (ibuprofen, naproksen, aspirin vb.) kullanımı nedeniyle meydana gelir. Mide ülseri nedenleri şunlardır:

• Helicobacter pylori (Helikobakteri) enfeksiyonu: En sık görülen mide ülseri nedenidir. H. pylori, tedavi edilmezse ve sürekli tekrarlarsa ülser de tekrarlar ve kronikleşir.
• NSAID kullanımı: Aspirin, ibuprofen, naproksen gibi ilaçlar prostaglandin üretimini azaltır ve prostaglandin mideyi korumaya yardımcıdır. Düzenli olarak NSAID tüketmek, mide iç yüzeyinin tahriş olmasına neden olabilir.
• Aşırı mide asidi: Zollinger–Ellison sendromu, genetik ve stres gibi faktörler mide asidi üretimini artırarak mide mukozasında ülser oluşumuna neden olabilir.
• Sigara kullanmak: Sigara mide iç yüzeyindeki iyileşmeyi yavaşlatır, H. pylori bakterisinin zararını artırır ve mide asidi üretimini tetikleyebilir.
• Alkol tüketmek: Aşırı alkol tüketmek mide mukozasını tahriş eder, ülser riskini artırır ve mevcut ülserlerin iyileşme hızını yavaşlatır.
• Yanlış beslenme alışkanlıkları: Hızlı yemek yemek, az çiğnemek, çok sıcak yemek yemek, asitli besinler tüketmek ve uzun süre aç kalmak mide asidi dengesini bozabilir.
• Yaşlılık: İlerleyen yaşlarda midenin kendini yenileme ve iyileştirme yeteneği azalır ve ülser iyileşmesi yavaşlar veya midede yara oluşma ihtimali artar.

Mide Ülseri Belirtileri Nelerdir?

En tipik mide ülseri belirtisi üst karın bölgesinde (göğüs kemiği ile göbek arasındaki bölgede) hissedilen yangılı ve delici ağrıdır. Mide ülseri kaynaklı mide ağrısı geceleri veya açken artabilir. Mide ülseri belirtileri şunlardır:

• Karın ağrısı (Üst karın bölgesinde özellikle yemekten sonra)
• Şişkinlik ve tokluk hissi (Yemekten sonra aşırı dolgunluk ve şişlik)
• Hazımsızlık (Ülser, mide sindirim sürecini olumsuz etkiler)
• Geğirme (Sindirim zorluğundan kaynaklanır)
• Mide yanması (Yara ve sindirim zorluğu nedeniyle gelişir, reflü ile karıştırılabilir)
• Mide bulantısı ve kusma (Ülser kaynaklı tahriş nedeniyle)
• İştahsızlık (Yemeklerden sonraki rahatsızlık iştahı azaltır)
• Kanama belirtileri (İleri vakalarda mide mukozasındaki kanama dışkıda fark edilir)
• Kilo kaybı (İştahsızlık ve yemeklerden sonraki rahatsızlık nedeniyle)
• Yorgunluk, halsizlik (İleri vakalarda iştahsızlık ve midedeki kanama nedeniyle meydana gelen anemiden kaynaklanır)

Mide Ülseri Komplikasyonları Nelerdir?

Mide ülseri ilerlerse ve tedavi edilmezse kanamalara neden olabilir. Mide iç yüzeyindeki ülser nedeniyle meydana gelen kanamalar dışkıda fark edilebilir ve ileri vakalarda gelişen ciddi kanamalarda şok gelişebilir. Mide ülseri, mide delinmesine neden olarak mide içeriğinin karın boşluğuna dolmasına neden olabilir ve neticesinde sepsis gelişebilir. Daha hafif ve kronik ülser vakalarında demir eksikliği anemisi görülebilmektedir. Ayrıca tedavi edilmeyen mide ülseri, mide kanseri risk faktörüdür. 

Mide Ülseri Teşhisi Nasıl Yapılır?

Mide ülseri teşhisi için yaygın olarak kullanılan yöntem endoskopidir. Endoskopik ultrason, yemek borusundan indirilen bir ultrason probu yardımıyla, yemek borusu iç yüzeyini, mide iç yüzeyine ve mide çıkışını net şekilde görüntüleme imkanı sunmaktadır. Mide ülseri teşhisi için endoskopi, bir gastroenteroloji uzman hekimi tarafından yapılır ve hekim gerekli görürse ülserden veya mide mukozasından patolojik olarak incelenmesi için biyopsi alabilir. Alınan örnek sayesinde ülserin sebebi belirlenerek doğru tedavi planlaması yapılabilir. Ayrıca mide ülseri teşhisi için dışkı antijen testi, üre nefes testi ve kan tahlilleri de tercih edilebilmektedir.

Mide Ülseri Tedavisi Nedir?

Mide ülseri tedavisi, ülserin nedenine bağlı olarak değişmektedir. Mide ülseri Helicobacter pylori enfeksiyonu sonucu ortaya çıktıysa kombine antibiyotikler ve proton pompa inhibitörü kullanarak tedavi edilir. NSAID kaynaklı mide ülserinde NSAID kullanımı durdurulur ve alternatif analjezik ilaçlar reçete edilir. Mide ülseri semptomlarını azaltmak için proton pompa inhibitörleri ve H2 reseptör blokörleri tercih edilmektedir. Tedavi süresi ülser şiddetine, nedenine ve enfeksiyon direncine göre değişir.

Mide Ülserinden Korunmak Mümkün mü?

Mide ülserinden tamamen korunmak mümkün olmayabilir ancak mide ülseri riskini azaltmak mümkündür. Mide ülserinden korunmak için aşağıdaki adımlar takip edilebilir:

• Helicobacter pylori enfeksiyonu varsa mutlaka tedavi edilmelidir.
• Aşırı NSAID ilaç kullanımından kaçınılmalıdır.
• Stresten uzak durulmalıdır.
• Sigara ve alkol bırakılmalıdır.
• Kafein tüketimi azaltılmalıdır.
• Çok baharatlı, acı, yağlı ve asitli besinler tüketilmemelidir.
• Düzenli check up taraması ile midedeki sorunlar erken teşhis ve tedavi edilmelidir.
• Fazla kilo almaktan kaçınılmalıdır.

Mide Ülseri Olanlar Nasıl Beslenmelidir?

Mide ülseri olanlar beslenme alışkanlıklarını değiştirmelidir ve sağlıklı beslenmelidir. Mide ülseri olanlar için beslenme önerileri aşağıdaki gibidir:

• Sık sık ve küçük porsiyonlar halinde yemek yenilmelidir.
• Çok ağır, baharatlı ve asidik besinler tüketilmemelidir.
• Kızartma yerine haşlama, ızgara, buğulama gibi sağlıklı pişirme yöntemleri tercih edilmelidir.
• Probiyotik besinler beslenme planına dahil edilmelidir.
• Lif bakımından zengin tam tahıllı besinler, sebze ve meyve tüketimi artırılmalıdır.
• Paketli ve işlenmiş gıdaların tüketimi azaltılmalıdır.
• Uzun süre aç kalınmamalıdır. (Oruç tutmak, bazı bireylerde ülser ağrısını artırabilir.)

Mide Ülseri ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Mide Ülseri Tehlikeli mi?

Zamanında tedavi edildiğinde mide ülseri kontrol altına alınabilir ve tehlikeli değildir ancak tedavi edilmeyen mide ülseri mide delinmesi ve mide kanamasına neden olabilir. Mide ülseri kronik H. pylori enfeksiyonu kaynaklı ise uzun vadede gastrit, mide polipleri veya mide kanseri riskini artırır. 

Mide Ülseri Kansere Döner mi?

Mide ülserinin doğrudan kansere dönüştüğüne dair güçlü bir kanıt bulunmamaktadır ancak H. pylori ile ilişkili kronik ülser ve gastrit, uzun vadede mide kanseri riskini artıran bir faktördür.

Mide Ülseri Her Gün Ağrı Yapar mı?

Mide ülseri ağrı sıklığı ve şekli hastadan hastaya değişiklik gösterir. Bazı hastalarda gün boyu süren sabit bir ağrı görülebilirken bazı hastalarda aralıklı, yemekle veya açlıkla artan ağrı görülebilmektedir. Ağrının sıklığı ve şiddeti ülserin yerine, büyüklüğüne, midedeki asit düzeyine ve kişinin ağrı eşiğine göre farklılık gösterir. Ülser bazı durumlarda hiçbir semptoma neden olmayabilir.

Aç Kalmak Ülsere İyi Gelir mi?

​​Aç kalmanın ülsere iyi geldiğine dair güvenilir bir kanıt bulunmamaktadır ve esasen uzun süre aç kalmak, bazı kişilerde mide asidinin etkisini artırabilir ve mide ülseri semptomlarını kötüleştirebilir. 

Mide Ülserini Azdıran Yiyecekler Nelerdir?

Mide ülserini azdıran yiyecekler, ülser semptomlarını artıran besinlerdir ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Mide ülseri olanların çok aşırı baharatlı, aşırı acı ve asidik besinler tüketmemesi gerekir. Ayrıca alkol ve sigara tüketiminden kaçınılmalıdır. Mide ülserini azdıran yiyecekler arasında domates, turunçgiller, turşular, meyve suları, kafein, mayalı gıdalar, süt ve süt ürünleri bulunmaktadır.

Gastrit ile Ülser Aynı Şey mi?

Hayır, gastrit ve ülser aynı şey değildir. Gastrit midenin iç yüzeyinin iltihaplanmasıdır, gastrit akut veya kronik olabilmektedir. Mide ülseri ise mide iç yüzey hasarının daha derinleşerek açık yara haline gelmesidir. Gastrit ülserleşebilir ancak her gastrit ülsere dönüşmez.

Mide Ülseri İlaçları Ülseri Nasıl İyileştirir?

Mide ülseri tedavisinde kullanılan ilaçlar, doğrudan ülseri iyileştirmez. Mide ülseri ilaçları mide asidini azaltarak, ülsere neden olan bakterileri yok ederek veya mide zarını koruyarak iyileşme sürecini hızlandırır. Mide ülseri ilaçlarının çalışma şekli aşağıdaki gibidir:

• Proton Pompa İnhibitörleri: Mide asidi üretimini azaltır.
• Antibiyotikler: Ülserin nedeni Helicobacter pylori (H. pylori) bakterisi ise antibiyotik tedavisi şarttır.
• Antiasitler: Mide asidini hızlı şekilde nötrleyerek ederek geçici rahatlama sağlar.
• Mukoza Koruyucu İlaçlar: Mide zarını kaplayarak koruyucu bir tabaka oluşturur, bu şekilde yara, mide asidinden korunmuş olur.
• Bizmut İçeren İlaçlar: H. pylori tedavisinde kombine antibiyotiklerle birlikte kullanılır, bakteriyi baskılamaya yardım eder.