Kronik Venöz Yetmezlik Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

Bacaklardaki sağlıklı toplardamarlar ikinci kalp görevi görür ve kapakçıklar yardımıyla kirli kanı, kalbe geri ulaştırmaya yardımcı olur. Bacaklardaki toplardamar kapakçıkların herhangi bir sebepten dolayı çalışmaması kronik venöz yetmezlik olarak adlandırılır ve doktor kontrolü gerektirmektedir.

Kronik Venöz Yetmezlik Nedir?

Kronik venöz yetmezlik, bacak toplardamarlarındaki kapakçıkların kanı kalbe geri pompalayamamasıdır. Sağlıklı toplardamar kapakçıkları düzenli olarak kapanıp açılarak kirli kanı kalbe geri ulaştırır ve kalp, kanı temizleyerek vücuda geri gönderir ancak venöz yetmezlikte kapakçıklar doğru çalışmadığından bu süreç olması gerektiği gibi devam etmez. Kalbe geri pompalanamayan kirli kan bacaklarda birikir. Venöz yetmezlik kronik ve ilerleyici bir hastalıktır.

Kronik Venöz Yetmezlik Evreleri Nelerdir?

Venöz kaçak, kılcal damarlarda görülmeye başladığı andan itibaren venöz yetmezlik şüphesi bulunmaktadır. Damarlarda kaçak, damarın genişliğine bağlı olarak artar. Kronik venöz yetmezlik evreleri aşağıdaki gibidir:

• Venöz Yetmezlik Evre 0: Gözle görülür bir belirti yoktur ancak bacaklarda ağrı ve yorgunluk hissedilebilir.
• Venöz Yetmezlik Evre 1: Gözle görülür minik kılcal varisler bulunmaktadır.
• Venöz Yetmezlik Evre 2: En az 3 milimetre çapında varis oluşumu bulunmaktadır.
• Venöz Yetmezlik Evre 3: Varislerin yanı sıra cilt renginde değişiklik olmadığı halde ödem bulunmaktadır.
• Venöz Yetmezlik Evre 4: Varislerin yanı sıra cilt renginde ve dokusunda değişiklikler bulunmaktadır.
• Venöz Yetmezlik Evre 5: Bacak yarası (ülser) oluşmuş ve iyileşmiştir.
• Venöz Yetmezlik Evre 6: Aktif ülser (bacak yarası) bulunmaktadır.

Evre 3 varis ya da evre 3 venöz yetmezlikte, kronik venöz yetmezlik teşhisi konulmaktadır ancak kılcal varis oluşumu, kronik venöz yetmezlik demek değildir.

Kronik Venöz Yetmezlik Neden Olur?

Kronik venöz yetmezlik genellikle uzun süre ayakta durarak veya oturarak çalışan kişilerde, obezite sorunu yaşayanlarda veya ailesinde venöz yetmezliği olan kişilerde görülür. Ayrıca travma sonrası da gelişebilir. Kronik venöz yetmezlik nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Doğuştan gelen nedenler: Bacak damarlarında doğuştan gelen kapakçık veya şekil bozukluklarıdır.
• Birincil nedenler: Bacak damarlarının ve damar kapakçıklarının çalışmasını engelleyen değişikliklerdir. Örneğin damar genişlemesi nedeniyle kapakçıkların doğru çalışmaması veya kapakçıkların kapanmaması birincil nedendir.
• İkincil nedenler: Bacak damarlarında zarara neden olan diğer sağlık sorunlarıdır. Örneğin, derin ven trombozu (DVT) veya kan pıhtısı, damar kapakçıklarına zarar verebilir.

Kronik Venöz Yetmezlik Belirtileri Nelerdir?

Kronik venöz yetmezlik varis oluşumu ile kendini gösterebilir ancak varis, halk arasında genellikle sadece estetik bir sorun olarak düşünülmektedir. Kronik venöz yetmezlik belirtileri şunlardır:

• Varisler
• Bacaklarda şişlik ve dolgunluk hissi
• Özellikle geceleri bacak krampları
• Bacaklarda karıncalanma ve sebepsiz aşırı kaşınma
• Bacaklarda ağrı
• Bacaklarda cilt değişiklikleri ve kuruluğu
• Bacaklarda kolay yaralanma ve geç yara iyileşmesi
• Ayak bileğinde ödem
• Bacaklarda veya ayakta morarma, kan göllenmesi

Kronik Venöz Yetmezlik İçin Hangi Bölüme Gidilir?

Kronik venöz yetmezlik teşhisi için Kalp ve Damar Hastalıkları Bölümüne gidilir. Ayrıca kronik venöz yetmezlik tanısı bir girişimsel radyoloji uzmanı tarafından da konulabilmektedir.

Kronik Venöz Yetmezlik Nasıl Teşhis Edilir?

Kronik venöz yetmezlik teşhisi fizik muayene ve belirli görüntüleme yöntemleri ile yapılır. Kronik venöz yetmezlik teşhisi fizik muayene için uzman hekim, gözle görülebilir varis veya bacak yarası kontrolü yapar ve bacak derisindeki değişiklikleri inceleyebilir. En net teşhis bacak doppler ile yapılmaktadır. Bacak doppler kan damarlarındaki akışı ve akış yönünü görüntüleyebilmektedir ve damarda reflü akımı yani damarda tersine bir akış varsa venöz yetmezliği işaret eder. Bacak doppler venöz yetmezlik teşhisi için yapılıyorsa ayakta yapılmalıdır. 

Kronik Venöz Yetmezlik Tedavisi Nasıldır?

Kronik venöz yetmezlik tedavisi venöz yetmezlik evresine bağlı olarak değişiklik gösterir. Kronik venöz yetmezlik tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:

• Egzersiz: Yürüyüş kan dolaşımını hızlandırır. Kronik venöz yetmezlikte baldır kası, ikinci kalp gibi çalışarak kirli kanı kalbe pompalamaya yardımcı olur. Bu nedenle baldırları çalıştırabilecek herhangi bir egzersiz, venöz reflü için çok önemlidir.
• Kompresyon çorapları veya bandajları: Kompresyon bandajları veya varis çorapları, belirli bası noktalarından oluşur ve kirli kanın bacakta birikmesini önlemek için bacaklara baskı uygulama prensibi ile üretilmektedir. Kronik venöz yetmezlik hastaları eğer uzun süre oturacağı veya ayakta duracağı bir işte çalışıyorsa veya uzun süren bir yolculuk yapacaksa mutlaka varis çorabı giymelidir. Varis çorabı, doğru ölçüde tercih edilmelidir. Kompresyon bandajı ise mutlaka doğru bası oranında sarılmalıdır ve bunun için bir fizik tedavi uzmanından bilgi alınabilir.
• Kilo kontrolü: Fazla kilo hem bacaklarda hem de damarlarda ekstra yük ve baskı demektir. İdeal kiloda kalmak, venöz yetmezlik şikayetlerini azaltır.
• Bağırsak düzeni: Kabızlık nedeniyle ıkınmak, damarları genişleteceğinden uzun süreli kabızlıktan kaçınmak gerekir.
• İlaçlar: Kronik yetmezlik durumunda kan pıhtısı oluşma ihtimali daha yüksektir çünkü kirli kan kolaylıkla kalbe taşınamaz bu nedenle kan sulandırıcı kullanılması önerilebilmektedir.
• Skleroterapi: Varisli damarlar, köpük uygulaması ile kapatılır ve damar bir süre sonra kendiliğinde yok olur. Köpük, özel bir solüsyondur ve bir enjeksiyon yardımıyla varislere enjekte edilir.
• Endovenöz Termal Ablasyon: Daha büyük damarları hedefleyen termal ablasyon için lazer veya yüksek frekanslı radyo dalgaları kullanılır ve hastalıklı damarın kapatılması sağlanır. Hasta damar kapatılır ancak çıkarılmaz.
• Ligasyon: Hastalıklı damarların kapatılması işlemidir.
• Flebektomi: Sorunlu damarın küçük kesiler ile çıkarılması işlemidir.
• Subfasyal endoskopik perforatör cerrahisi (SEPS): Ayak bileği üzerindeki perforan damarların kapatılması işlemidir. Bu işlem ile bacak yaralarının tedavi edilmesi hedeflenir.

Kronik Venöz Yetmezliğe Ne İyi Gelir?

Kronik venöz yetmezlik ilerleyici bir hastalıktır ve damar kapakçıklarındaki hasar geri döndürülemez ancak semptomlar azaltılabilir veya ilerlemesi yavaşlatılabilir. Kronik venöz yetmezliğe iyi gelen yöntemler şunlardır:

• Dinlenme esnasında bacakları kalpten yüksekte tutmak
• Düzenli egzersiz yapmak (Özellikle baldır hedefli)
• Kompresyon çorabı veya bandajı kullanmak
• İdeal kiloyu korumak veya fazla kiloyu vermek
• Uzun süre sabit durmaktan veya uzun süre oturmaktan kaçınmak
• Sigarayı bırakmak
• Bacakları düzenli olarak nemlendirmek
• Doktorun önerdiği ilaçları düzenli olarak kullanmak

Kronik Venöz Yetmezlik Risk Faktörleri Nelerdir?

Bazı hastalıklar veya unsurlar, kronik venöz yetmezlik riskini artırmaktadır. Kronik venöz yetmezlik risk faktörleri aşağıdaki gibidir.

• Derin Ven Trombozu (DVT)
• Varis veya ailede varis geçmişi
• Ailede venöz yetmezlik geçmişi
• Obezite
• Hamilelik
• Hareketsiz yaşam tarzı
• Uzun süre oturmak veya ayakta durmak
• Sigara ve tütün kullanmak
• May-Thurner Sendromu
• Yaşlılık

Kronik Venöz Yetmezlik Komplikasyonları Nelerdir?

Kronik venöz yetmezlik aşağıdaki komplikasyonlara neden olabilir:

• Kronik venöz ülser (Kronikleşen bacak yarası)
• Derin ven trombozu (DVT)
• Selülit
• Lipodermatoskleroz
• İkincil lenfödem
• Staz dermatiti
• Kronik ağrı
• Yüzeysel tromboflebit
• Bacakta kanama
• Atrofi beyazlığı
• Kronik bacak yaralarından dolayı ayak bileği eklemi sertliği

Ücretsiz Danışmanlık İçin Formu Doldurun

Kronik Venöz Yetmezlik ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Kronik Venöz Yetmezlik Önlenebilir mi?

Kronik venöz yetmezlik tamamen önlenemeyebilir ama bazı yaşam tarzı değişiklikleri gelişimi yavaşlatılabilir ve risk faktörleri azaltılabilir. Kronik venöz yetmezliğinden aşağıdaki yaşam tarzı değişiklikleri ile kaçınabilirsiniz:

• Düzenli egzersiz yapmak
• Uzun süre oturmaktan veya ayakta durmaktan kaçınmak
• İdeal kiloda kalmak
• Sigarayı bırakmak
• Bacaklarda dolaşımı artırmak için masaj yapmak

Venöz Yetmezlik Tehlikeli mi?

Kronik venöz yetmezlik hayatı tehdit eden bir hastalık değildir ancak dikkate alınmazsa ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle doktor kontrolü gerekmektedir.

Venöz Yetmezliği Olanlar Ne Yapmalı?

Kronik venöz yetmezliği olan hastalar aşağıdaki ipuçlarını uygulamalıdır:

• Uzun yolculuklarda varis çorabı kullanmak
• Bacakları düzenli olarak nemlendirmek
• Dinlenme esnasında bacakları yukarı kaldırmak
• Düzenli egzersiz yapmak
• Kilo almamak veya fazla kilolardan kurtulmak

Venöz Yetmezlik ile Varis Aynı Şey mi?

Venöz yetmezlik ile varis aynı şey değildir ancak varis oluşumu, venöz yetmezliği işaret edebilir. Bacaklarda varis oluşumu giderek artıyorsa bir kalp ve damar cerrahisi uzmanına görünmek gerekebilir çünkü varis, venöz yetmezlik risk faktörlerindendir ve ayrıca venöz yetmezlik semptomudur.

Venöz Yetmezlikte Pıhtı Atar mı?

Venöz yetmezlik pıhtı atma ihtimalini artırmaktadır. Kirli kan, bacaklardaki toplardamarlardan kalbe her defasında olması gerektiği şekilde ulaşamazsa zamanla damarlarda birikme oluşabilir ve pıhtı atabilir. Bu nedenle venöz yetmezlik hastalarına genellikle kan sulandırıcı ilaçlar reçete edilmektedir.

Venöz Yetmezlik Cinselliği Etkiler mi?

Venöz yetmezlik doğrudan cinsel sağlığı etkilemese de damarlardaki genişleme dolaylı olarak cinsel sağlığı etkileyebilir. Venöz yetmezlik nedeniyle erkeklerde ereksiyon sorunu yaşanabilir. Venöz yetmezlik kaynaklı ereksiyon problemi Dorsal Ven Ligasyonu yöntemiyle tedavi edilebilmektedir.

Hangi Varis Tehlikelidir?

Ağrılı, şişen ve morumsu olan geniş varisler tehlikeli kabul edilmektedir. Ayrıca kanamalı veya çok kaşınan varisler için de doktora görünmek gerekir.

Bacakta Reflü Akımı Nedir?

Bacakta reflü akımı, toplardamarlardaki damar kapakçıklarının işlevini yitirmesi sonucunda kirli kanın ters yöne yani kalpten bacaklara doğru geri kaçması durumudur. Normalde toplardamar kapakçıkları kanın sadece yukarı (kalbe doğru) akmasına izin verir. Ancak bu kapakçıklar bozulursa kan yerçekimiyle tekrar aşağı akar, bu da reflü olarak adlandırılır.

Venöz Yetmezlik Tamamen İyileşir mi?

Venöz yetmezlik kronik ve ilerleyici bir hastalıktır ve tamamen iyileşmez ancak belirli yaşam tarzı değişiklikleri, ilaç kullanımı ve egzersizler ile ilerlemesi yavaşlatılabilir ve semptomlara bağlı şikayetler kontrol altına alınabilir.

Bacaktaki Varis Kalbi Etkiler mi?

Bacaktaki varis doğrudan kalbi etkilemese bile dolaylı olarak kalp sağlığını negatif etkileyebilir çünkü kirli kan olması gerektiği kadar temizlenemez ve pıhtı oluşumuna neden olabilir. Bacaklarda oluşan pıhtı kalbe ulaşabilir ve istenmeyen sonuçlara neden olabilir.

Kronik Venöz Yetmezlik Bitkisel Çözümü Var mı?

Kronik venöz yetmezlik için bacaklarda kan dolaşımını artıran at kestanesi ekstresi içeren bitkisel kremler kullanılabilir. At kestanesi kremi venöz yetmezlik için en sık tercih edilen bitkisel yöntemdir. Ayrıca bacaklara soğuk su uygulamak da damarları daraltacağından anlık rahatlama sağlayabilir.

Kronik Venöz Yetmezlik Ameliyatı Kaç Saat Sürer?

Kronik venöz yetmezlik ameliyatı, ameliyat yöntemine ve damar konumuna göre 1 ile 2 saat arası sürebilmektedir. Ancak varislere uygulanan köpük uygulaması ortalama 15 dakika sürmektedir.

Varis Ülseri Tehlikeli midir?

Varis ülseri tedavi edilmezse ve kronikleşirse düzenli olarak enfeksiyonlara neden olabilir ve tedavi edilmeyen bacak ülseri, hayatı zorlaştırabilmektedir.