Bozanın Faydaları Nelerdir?

Boza, yüzyıllardır Anadolu’dan Balkanlar’a uzanan geniş bir coğrafyada tüketilen geleneksel bir fermente içecektir. Darı, mısır veya buğday gibi tahılların mayalanmasıyla elde edilen boza; kendine has kıvamı, hafif ekşi aroması ve besleyici içeriğiyle bilinir. Vitamin, mineral ve probiyotik barındıran bu içeceğin sağlığı pek çok yararı vardır. 

Boza Nedir? 

Boza, tahılların fermente edilmesiyle elde edilen, hafif ekşi aromalı geleneksel bir içecektir. Anadolu, Orta Asya ve Balkanlar başta olmak üzere geniş bir coğrafyada yüzyıllardır tüketilen bu içecek, tarçın ve leblebi ile tüketilir. 

Boza,karbonhidrat, protein, lif, vitamin ve mineral bakımından oldukça zengin bir içecektir. Özellikle B grubu vitaminleri (B1, B2, B3, B12), folik asit, kalsiyum, potasyum, magnezyum ve demir açısından değerli bir kaynaktır. Ayrıca içerdiği doğal probiyotikler sayesinde sindirim sistemini de destekler.

Bozanın Besin Değeri Nedir?

Bozanın besin değeri, üretim yöntemine göre değişiklik gösterebilir. Bazı bozaların şekerin oranı daha yüksek olabilir. Bir bardak boza (200 ml) için enerji ve makrobesin değerleri şunlardır:

Bozanın Faydaları Nelerdir?

Boza, içerdiği vitamin, mineral ve proteinler sayesinde pek çok faydası bulunan bir içecektir. Düzenli ve ölçülü tüketildiğinde sindirimden bağışıklığa kadar birçok alanda olumlu etkiler sağlar. Bozanın başlıca faydaları şunlardır:

• Bağışıklık sistemini güçlendirir.
• Enerji verir, yorgunluğu azaltır.
• Sindirim sistemine destek olur.
• Kas ve sinir sistemi sağlığını destekler.
• Kemik ve diş sağlığına katkı sağlar.
• Kansızlığı önler.
• Tokluk hissi verir.
• Cilt ve saç sağlığını korur.
• Anne sütünü arttırmaya yardımcı olur.

Boza Nasıl Yapılır?

Boza, fermente bir içecek olduğu için yapımı uzun süren ve sabır gerektiren bir içecektir. Üretim, öncelikle tahılların iyice yumuşayıncaya kadar kaynatılmasıyla başlar. Ardından karışım ezilerek püre kıvamına getirilir ve ince gözenekli süzgeçten geçirilir. Elde edilen karışım tamamen soğutulur. Bu sırada başka bir kapta ılık süt, toz şeker ve maya harmanlanır. 

Soğuyan tahıl püresine bu maya karışımı eklenir ve yaklaşık 24 saat boyunca serin, karanlık bir ortamda mayalanmaya bırakılır. Bu süreçte bozanın kapağı ara ara açılarak karışımın hava alması sağlanır. Fermantasyonun tamamlanmasının ardından, azar azar toz şeker ve su ilave edilerek istenen tat ve kıvam yakalanır. Son adımda, kıvamın iyice oturması için boza buzdolabında bekletilir ve soğuk olarak servise veya paketlemeye hazır hale getirilir.

Boza Nasıl Tüketilir?

Boza, genellikle sonbahar ve kış aylarında, soğuk olarak tüketilir. Buzdolabında bekletildikten sonra kıvamı yoğunlaşır ve tadı oturur. Ancak, bir porsiyonu oldukça kalorili olduğu için tüketirken dikkatli olmak gerekir. 

Genellikle üzerine bolca tarçın serpilir ve yanında sarı leblebi ile servis edilir. Ara öğünlerde, akşamüstü veya soğuk kış gecelerinde atıştırmalık olarak idealdir. Aynı zamanda, spor sonrası enerji ihtiyacını karşılamak için de tercih edilebilir.

Uyarı:

• Diyabet hastaları veya şeker kısıtlaması olanlar, az şekerli veya şekersiz boza tercih etmelidir.
• Ev yapımı boza, fermente bir içecek olduğu için kısa sürede tüketilmeli, buzdolabında saklanmalıdır.
• Çölyak hastaları veya gluten intoleransı olanlar, mutlaka üreticiden kullanılan tahılın içeriğini öğrenmeli ve glutensiz sertifikalı boza tercih etmelidir.

Boza Nasıl Muhafaza Edilir?

Boza, fermente bir içecek olduğu için üretiminden sonra da mayalanmaya devam eder. Bu nedenle doğru şekilde saklanmazsa tadı hızla ekşir ve bozulur. Tercihen buzdolabında saklanmalıdır; çünkü soğuk ortam fermantasyonu yavaşlatır. 

Pastörize edilmemiş taze boza buzdolabında ortalama 3-5 gün içinde tüketilmelidir.Pastörize boza, açılmamış halde daha uzun süre dayanabilir (yaklaşık 1-2 ay); ancak açıldıktan sonra 3-4 gün içinde bitirilmelidir.

Bozanın Faydaları Hakkında Sık Sorulan Sorular

Boza Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Boza; içerdiği B grubu vitaminleri, mineraller ve probiyotikler sayesinde bağışıklık sistemini destekler, sindirim sistemini güçlendirir ve kansızlığa karşı yardımcı olabilir.

Boza Aç Karnına mı İçilir Tok Karnına mı?

Boza hem aç hem tok karnına tüketilebilir.

Boza ve Leblebi Neden Birlikte Yenir?

Leblebi, bozanın ekşimsi-tatlı aromasını dengeler ve kıvamını tamamlar.

Boza Öksürüğü Keser mi?

Boza, yumuşak dokusu ve içerdiği vitamin-mineraller sayesinde boğazı rahatlatabilir. Ancak doğrudan öksürüğü kesen bir tedavi yöntemi değildir.

Boza Buzdolabında Kaç Gün Saklanabilir?

Taze boza buzdolabında 3-5 gün saklanabilir. Pastörize boza ise açılmamış halde daha uzun dayanır (1-2 ay), açıldıktan sonra 3-4 gün içinde tüketilmelidir.

Bozada Alkol Var mı?

Boza, doğal fermantasyon sürecinde çok düşük oranda (%0,5’in altında) alkol oluşabilir. Bu oran, fermantasyon süresi uzadıkça artabilir; bu yüzden taze tüketmek önemlidir.

Boza Mide Ağrısına İyi Gelir mi?

Boza, probiyotik etkisiyle sindirim sistemini destekleyebilir ve mideyi rahatlatabilir. Ancak mide rahatsızlıklarının sebebi bilinmeden tüketilmemelidir; özellikle gastrit veya ülser gibi durumlarda doktor tavsiyesi alınmalıdır.

Boza Tansiyon Çıkarır mı?

Boza yüksek şeker içerdiğinden, fazla tüketildiğinde kan şekeri dalgalanmalarıyla dolaylı olarak tansiyonu etkileyebilir. 

Boza Kolesterol Yapar mı?

Boza düşük yağlı bir içecektir, bu nedenle direkt olarak kolesterolü yükseltmez.

Boza Bağırsakları Çalıştırır mı?

Evet. Fermente bir içecek olduğu için bağırsak florasını destekler ve sindirim sisteminin düzenli çalışmasına yardımcı olur.

Bozanın İçinde Hangi Vitaminler Var?

Boza; B1, B2, B3, B6, B12 vitaminleri ile folik asit, ayrıca eser miktarda A, C ve E vitaminleri içerir.

Boza Nerenin Meşhur?

Boza, Orta Asya kökenli olup Osmanlı mutfağında yaygınlaşmıştır. Türkiye’de özellikle İstanbul’da, ayrıca Kırklareli, Edirne, Bursa ve Balkanlar’da da meşhurdur.