Elektrofizyolojik Çalışma (EFÇ-EPS) Nedir, Hangi Durumlarda Uygulanır?

Elektrofizyolojik çalışma (EFÇ-EPS), kalbin elektriksel sistemini değerlendirmek amacıyla uygulanan girişimsel bir tanı işlemidir. Bu yöntem, kalpteki ritim bozukluklarının (aritmilerin) nedenini belirlemek ve risk düzeyini değerlendirmek için kullanılır. Özellikle açıklanamayan bayılma atakları, çarpıntı ve kalp durması gibi durumlarda tercih edilir.

Elektrofizyolojik Çalışma (EFÇ-EPS) Nedir?

Elektrofizyolojik çalışma (EFÇ veya İngilizce kısaltmasıyla EPS), kalbin elektriksel iletim sistemini detaylı incelemek amacıyla uygulanan, girişimsel bir tanı yöntemidir. Kalbin düzgün çalışabilmesi elektriksel impulsların (uyarıların) düzenli olarak iletilmesi gerekir. Düzensizlik olması durumunda aritmi (çarpıntı), bayılma ya da ani kalp durması gibi ciddi problemler oluşabilir. EFÇ ile bu bozuklukların nedeni belirlenir.

EFÇ bir tanı aracı olduğu gibi bazı durumlarda tedaviye geçişi de kolaylaştırır. Örneğin, EFÇ sırasında anormal bir durum tespit edilirse eş zamanlı olarak ablasyon işlemi de yapılabilir. Bu nedenle hem tanıda hem de tedavi planlanmasında oldukça önemli bir işlemdir. 

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

Elektrofizyolojik Çalışma (EFÇ-EPS) Neden Yapılır?

Elektrofizyolojik çalışma, genel olarak kalp ritmiyle ilgili sorunların tanısını koymak ve uygun tedavi yöntemini belirlemek amacıyla yapılır. Kalpteki elektriksel iletim sistemindeki bozukluklar ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu açıdan EFÇ, yaşamı tehdit edecek belirtilerin altında yatan nedenleri anlamaya yardımcı olur. EFÇ’nin başlıca nedenleri şunlardır:

• Çarpıntı (aritmi) nedeninin araştırılması: Tekrarlayan ya da ani başlayan-biten çarpıntı ataklarının hangi bölgede başladığı, hangi aritmi türüne ait olduğu ve ne kadar risk taşıdığı belirlenir.
• Bayılma (senkop) nedeninin araştırılması: Açıklanamayan bayılmalara neden olabilecek ritim bozukluklarının tespiti yapılır.
• Yaşamı tehdit eden ritim bozukluklarının değerlendirilmesi: Kalp krizi veya kalp yetmezliği sonrası gelişen ventriküler taşikardi, atriyal taşikardi, Wolff-Parkinson-White sendromu gibi ciddi ritim bozukluklarının değerlendirilmesi yapılır.
• Kalp pili veya ICD (şok cihazı) ihtiyacının belirlenmesi: Bradikardi (yavaş kalp atımı) gibi durumlarda kalp pilinin ya da ani ölüm riski oluşabilecek hastalarda şok cihazının gerekip gerekmediği belirlenir.
• Ablasyona uygunluğun belirlenmesi: EFÇ sırasında ablasyona ihtiyaç olup olmadığı belirlenebilir. Eğer hastada tekrarlayan ve ilaçla kontrol edilemeyen çarpıntılar varsa aynı seansta ablasyon işlemi de gerçekleştirilebilir. 

Elektrofizyolojik Çalışma (EFÇ-EPS) Nasıl Yapılır?

Elektrofizyolojik çalışma, anjiyo ünitesinde gerçekleştirilir. İşlem öncesinde hastanın detaylı sağlık öyküsü alındıktan sonra gerekli kan testleri ve EKG gibi ön değerlendirmeler yapılır. Hastanın genellikle 6-8 saat arası açlığının olması gerekir. Kan sulandırıcı ilaçlar kullanılıyorsa önceden kesilmesi gerekebilir.

İşlem günü, hasta özel bir EFÇ yatağına alınır ve kol, göğüs, bacak gibi bölgelere EKG elektrotları yerleştirilerek kalp ritmi sürekli izlenir. Genellikle sakinleştirici ilaç (sedasyon) verilir ama hasta işlem sırasında uyanık olur.

İşlem, genellikle kasık bölgesindeki büyük damardan (femoral ven) girilerek yapılır. İnce ve özel kateterler damar yoluyla kalbe yönlendirilir. Bu kateterler floroskopi (X-ray görüntüleme) yardımıyla çeşitli bölgelere yerleştirilir. Kateterler aracılığıyla kalbe elektriksel uyarılar verir. Bu işleme elektrofizyolojik haritalama denir. Bu uyarılar ile çarpıntı bilinçli olarak tetiklenir; böylece aritminin kaynağı ve türü tespit edilir. Bazen işlem sırasında ablasyon tedavisi de yapılabilir. 

İşlem tamamlandığında kateterler çıkarılır ve hasta istirahat ettirilir. Hasta, genellikle aynı gün içinde taburcu edilir. Ancak ablasyon işlemi yapıldıysa bir gece gözlem gerekebilir. Yaklaşık 1-2 saat süren, oldukça güvenli bir işlemdir.

Elektrofizyolojik Çalışma (EFÇ-EPS) Hangi Durumlarda Uygulanır?

EFÇ, sadece kalbin elektriksel sistemiyle ilgili sorunların tanısında kullanılmaz; aynı zamanda hangi hastanın ne tür bir tedaviye ihtiyaç duyduğunu belirlemede de yol gösterici olur. Özellikle yaşamı tehdit edebilecek ritim bozukluklarının önceden belirlenmesi açısından hayati önem taşır.

EFÇ, aşağıdaki durumlarda uygulanabilir:

• Sebebi bilinmeyen bayılmalar
• Sık tekrarlayan çarpıntılar
• Kalp durması/ani ölüm geçirmiş hastalar
• Aritmi riski taşıyan kalp hastaları
• Wolff-Parkinson-White (WPW) sendromu şüphesi
• Kalp pili gerekliliği değerlendirmesi
• İnme geçiren ancak nedeni saptanamayan hastalar

Elektrofizyolojik Çalışma (EFÇ-EPS) Hakkında Sık Sorulan Sorular

EPS ve Ablasyon Arasındaki Fark Nedir?

EPS, ritim bozukluklarının yerini ve türünü belirlemek için kullanılan bir tanı yöntemidir. Ablasyon ise bu ritim bozukluğuna neden olan bölgeyi yok etmek için yapılan bir tedavi işlemdir.

Elektrofizyolojik Değerlendirme Nedir?

Elektrofizyolojik değerlendirme, kalbin elektriksel aktivitesinin detaylı olarak analiz edilmesidir.

Kalpte Elektrik Kaçağı Tehlikeli midir?

Halk arasında “elektrik kaçağı” olarak bilinen durum, genellikle kalpte ekstra elektriksel yolların bulunmasıdır. En bilinen örneği Wolff-Parkinson-White (WPW) Sendromudur. Tehlikeli olup olmadığı, elektrofizyolojik çalışma ile netleştirilebilir.

Elektrofizyolojik Bulgular Ne Anlama Gelir?

EFÇ sonrası elde edilen ritim bozukluğu türü, yeri, ani ölüm riski mevcut mu, elektrik iletimi normal mi gibi soruların cevaplarıdır.

Elektrofizyoloji Ne Kadar Sürer?

Elektrofizyolojik çalışma genellikle 1 ila 2 saat arasında sürer.