Aort Damarında Görülen Hastalıklar Nelerdir?

Aort damarı, kalpten çıkan ve vücuttaki sinirlere, organlara ve kaslara kan dağıtımından sorumlu olan ana atardamardır. Aort damarında oluşabilecek herhangi bir sorun, hayati tehlikeye neden olabilir. Teşhis ve tedavi için hızlı davranılması ve herhangi bir semptomun göz ardı edilmemesi gerekir. 

Aort Damarı Nedir? 

Aort damarı insan vücudunda bulunan en büyük atardamardır. Aort damarı, kalpten çıkan bir baston şeklindedir. Aort kökü, kalbin sol alt odacığında (ventrikül) başlar ve baston sapı şeklinde hafifçe yukarı doğru yükselir, aşağıya kıvrılarak göğüs ve karından aşağı iner ve leğen kemiğinde biter. Aort boyunca belirli noktalardan kan damarları dallanarak organlara, kaslara ve sinirlere kan taşır. Aort damarı, kanı kalpten vücuda dağıtan ana atardamardır. Aort damarı yaklaşık olarak 30-35 cm uzunluğundadır ve çapı 2.5 cm ile 3.5 cm arasındadır.

Bilgi Almak İçin Aşağıdaki Formu Doldurabilirsiniz

Aort Damarı Hastalıkları Nelerdir?

Aort damarı hastalıkları, aortun yapısını veya işlevini olumsuz etkileyen sorunlardan oluşmaktadır. Aort damarı, vücuttaki en büyük atardamardır ve aort damarı ile ilgili herhangi bir hastalık, ciddi riskler oluşturabilir. Aort damarı hastalıkları şunlardır:

• Aort Anevrizması: Aort damarında bir bölümün genişleyerek balonlaşmasıdır.
• Aort Diseksiyonu: Aort iç duvarının yırtılması sonucu kanın, damar katmanları arasına kan girerek damarı zayıflatmasıdır.
• Aort Yırtılması (Rüptür): Aortun yırtılmasıdır.
• Aort Darlığı (Koarktasyon): Aort damarının bir kısmının doğuştan dar olmasıdır.
• Aort Damarı Tıkanıklığı: Aort damarında plak birikmesi deneniyle damarın daralmasıdır.
• Aort Yetmezliği: Aort kapakçığının düzgün şekilde çalışmamasıdır.

Aort Anevrizması Nedir? 

Aort anevrizması, aort damarının bir bölümünün baloncuk şeklinde genişlemesidir. Aort, vücuda kan dağıtan ana damardır ve aort damarında bu şekilde bir genişleme, hayati risk oluşturabilir ve ayrıca genişlemenin devam etmesi durumunda aort yırtılabilir. Aort anevrizması, aort çeperinin zaman içinde yıpranması nedeniyle gelişir. Aort anevrizması aşağıdaki gibi 2’ye ayrılır:

• Abdominal Aort Anevrizması (AAA): Abdominal Aort Anevrizması, karın bölgesinde meydana gelen genişlemedir.
• Torasik Aort Anevrizması (TAA): Torasik Aort Anevrizması, göğüs bölgesinde meydana gelen genişlemedir.

Aort Diseksiyonu Nedir?

Aort diseksiyonu, aort damarının iç duvarında gelen yırtık nedeniyle aort içindeki kanın, damar duvarının katmanlarına doğru yayılmasıdır. Kan damar duvarının katmanlarına yayıldıkça katmanlar ayrılır ve damar zayıflar. Aort diseksiyonu kan pompalanmasını durdurabilir ve acil müdahale gerektirir.

Aort Yırtılması Nedir? (Rüptür) 

Aort yırtılması, aort diseksiyonundan farklı olarak aort duvarının tüm katmanlarının yırtılmasıdır. Aort yırtılması genellikle aort anevrizması veya aort diseksiyonu sonucu meydana gelmektedir. Aort yırtılması ani iç kanamaya neden olur ve çok hızlı müdahale edilmezse hayati tehlike oluşur.

Aort Darlığı Nedir? (Koarktasyon) 

Aort darlığı, aort damarının bir bölümünün genellikle doğuştan dar olması durumudur. Aort darlığı, bebeklerde kalp yetmezliğine neden olabilir. Aort dar olduğundan kalp daha fazla çalışır ve yüksek tansiyon gelişir.

Aort Damarı Tıkanıklığı Nedir? 

Aort damarı tıkanıklığı, damar içinde kolesterol veya yağ gibi maddelerden oluşan plakların birikmesi ve zamanla damarı daraltması ile meydana gelir. Genellikle abdominal aort kısmında görüşür ve bacaklarda dolaşımı olumsuz etkiler. Aort damarı tıkanıklığı, diğer damar tıkanıklıklarından farklı değildir ancak aort, ana atardamar olduğu için ciddiye alınması gereken bir sağlık problemidir.

Aort Yetmezliği Nedir? 

Aort yetmezliği, aort kapakçığının düzgün kapanmaması nedeniyle kalpten vücuda taşınması için pompalanan kanın bir kısmının, kalbe geri kaçması ile meydana gelir. Aort yetmezliği, kalbin daha çok çalışmasına neden olur ve neticesinde kalp kası zayıflayabilir. Aort yetmezliğinde kalpte üfürüm olabilir. 

Aort Damarında Görülen Hastalıkların Belirtileri Nelerdir? 

Aort damarında görülen hastalıklar çoğunlukla aynı semptomlarla kendini gösterir ancak belirtiler, sorunun aort damarında meydana geldiği bölüme göre değişebilir. Aort damarında görülen hastalıkların belirtileri genellikle aşağıdaki gibidir:

• Aniden başlayan ve sırta vuran göğüs ağrısı
• Nefes darlığı ve çarpıntı
• Bacaklarda soğukluk, uyuşukluk ve ağrı
• Ani tansiyon yüksekliği veya ani tansiyon düşüklüğü
• Nabızda düzensizlik veya nabzın zayıflaması
• Baş dönmesi, baygınlık ve bilinç bozukluğu

Aort Damarında Görülen Hastalıklar İçin Hangi Bölüme Görünmek Gerekir?

Aort damarı hastalıkları için kardiyoloji veya kalp ve damar cerrahisi bölümüne görünmek gerekir.

Aort Damarı Hastalıkları Tedavi Seçenekleri Nelerdir? 

Aort damarı hastalıkları tedavi seçenekleri hastalığın türüne, aort damarındaki yerine ve hastanın sağlık durumu ile yaşına bağlı olarak değişebilir. Aort damarında görülen hastalıkların tedavi seçenekleri aşağıdaki gibidir:

• İlaç tedavisi: Tansiyon ilaçları, kan sulandırıcılar, kolesterol düşürücüler reçete edilebilir.
• Endovasküler müdahale (EVAR ve TEVAR Yöntemi): Balon anjiyoplasti ve stent uygulaması yapılabilir. EVAR, karın bölgesindeki aort anevrizması için uygulanan stent uygulamasıdır. TEVAR, göğüs bölgesinde meydana gelen aort anevrizmaları için uygulanan bir stent uygulamasıdır.
• Cerrahi işlem: Damar onarımı yapılabilir, aort kapağı takılabilir ve bypass yapılabilir.
• Yaşam tarzında değişiklik: Sigarayı bırakmak, sağlıklı ve dengeli beslenmek, egzersiz yapmak, stresi azaltmak ve uyku düzenine dikkat etmek gibi basit ama uygulanabilir yaşam tarzı değişiklikleri ile kalp ve damar sağlığı desteklenebilir.

Aort Damarında Görülen Hastalıklar ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Aort ve Şah Damarı Aynı mı?

Hayır, aort ve şah damarı aynı damar değildir. Aort damarı, kalpten çıkan ve vücuda kanın dağıtılmasını sağlayan ana atardamardır. Şah damarı, aorttan çıkan ve boyun üzerinden beyne kan taşıyan bir damardır. Şah damarı, aort damarının bir koludur.

Aort Ağrısı Nereye Vurur?

Aort ağrısı ani ve şiddetli bir şekilde göğse vurur ve karın ile sırt bölgesine yayılabilir. Torasik aort bölümündeki sorunlar göğüs ve sırta vururken abdominal aort bölümündeki sorunlar karın ve bel bölgesine vurur.

Aort Damarı Yırtığı Nasıl Anlaşılır?

Aort damarı yırtığı (aort rüptürü) ciddi bir sorundur ve çok hızlı müdahale edilemezse hayati risk mevcuttur. Aort damarı yırtığı aşağıdaki semptomlarla anlaşılır:

• Aniden başlayan çok şiddetli göğüs ağrısı
• Bilinç kaybı ve baygınlık
• Nabzın hızla düşmesi ve neticesinde şok
• Nefes darlığı ve mide bulantısı

Karında Aort Anevrizması Belirtileri Nelerdir?

Abdominal Aort Anevrizması (AAA) belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Karında sürekli ve donuk ağrı
• Bel veya kasıkta ağrı
• Karın bölgesinde nabız gibi atan bir kitle
• Şişkinlik hissi

Abdominal Aort anevrizması yırtılırsa ani başlayan karın ağrısı, bayılma ve iç kanama gibi semptomlar gelişir.

Öksürmek Aort Damarını Yırtar mı?

Sağlıklı aort damarı öksürünce yırtılmaz ancak aort damarı diseksiyonu ve aort anevrizması varsa şiddetli öksürük, ağırlık kaldırma ve kusma gibi ani iç basınç değişikliğine neden olan doğal hareketler, aort damarının yırtılmasına neden olabilir.

Aort Damarı Anjiyo ile Açılır mı?

Aort damarı tıkanıklığı için anjiyoplasti ile stent yerleştirme yapılabilir. Aort damarı tıkanıklığı için EVAR ve TEVAR adı verilen aort stent uygulamaları tercih edilmektedir. TEVAR, göğüs bölgesindeki aort damarında meydana gelen tıkanıklık için ve EVAR, karın bölgesindeki aort damarında meydana gelen tıkanıklık için uygulanır.

Biküspit Aort Kapağı Nedir?

Biküspit aort kapağı, normalde üç kapakçıklı olması gereken aort kapağının doğuştan iki kapakçıklı (biküspit) olması durumudur ve genellikle doğumdan gelen bir problemdir.

Tıkalı Aort Damarı Nasıl Açılır?

Aorttaki tıkanıklık genellikle bypass ve stent yerleştirme gibi uygulamalarla tedavi edilir. Tedavi yöntemi tıkanıklığın yerine, oranına ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. 

Aort Damarı Ameliyatı Riskli midir?

Aort damarı ameliyatı cerrahi bir işlemdir ve aşağıdaki gibi belirli riskler taşımaktadır:

• Kanama
• Enfeksiyon
• Kalp krizi veya inme
• Organ yetmezliği
• Hayati risk

Aort Yırtılması ve Aort Diseksiyonu Aynı Şey midir?

Aort yırtılması ve aort diseksiyonu aynı şey değildir. Aort yırtılması aort damarının tüm katmanlarının yırtılmasıdır. Aort diseksiyonu ise aort damarı duvarındaki yırtık sonucu damar çeperindeki katmanlara kan sızması durumudur.