Ağız Uyuşması Neden Olur, Nasıl Geçer?

Ağız uyuşması; dudaklar, dil, yanaklar veya ağız içinin herhangi bir bölümünde hissin azalması ya da karıncalanma şeklinde ortaya çıkan bir durumdur. Günlük hayatta kısa süreli ve zararsız nedenlerle görülebileceği gibi, bazı durumlarda altta yatan nörolojik, dolaşımsal veya metabolik sorunların da habercisi olabilir.

Ağız Uyuşması Nedir?

Ağız uyuşması; dudaklar, dil, diş etleri, yanak içi (ağız mukozası), damak veya çene çevresinde hissin azalması, karıncalanma, iğnelenme ya da yanma hissi ile kendini gösterebilen duygusal bir durumdur.

Bu durum her zaman tamamen hissizleşme şeklinde olmaz. Çoğu zaman kişi, dokunmayı ya da sıcak-soğuk hissini eskisi kadar net algılayamadığını söyler. Bazı kişilerde ise hafif bir karıncalanma veya iğnelenme hissi ön plandadır. Bazı kişiler ağız uyuşmasını çok hafif hissederken, bazıları için bu durum daha belirgin olabilir. Kimi zaman birkaç dakika süren geçici bir his olarak ortaya çıkar, kimi zaman ise daha uzun sürebilir.

Ağız uyuşması tek başına bir hastalık değildir. Daha çok vücudun verdiği bir belirti olarak kabul edilir. Yani ağız uyuşması, farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen bir durumdur. Uyuşmanın ne kadar sürdüğü, hangi bölgede olduğu ve sık sık tekrarlayıp tekrarlamadığı, bu durumun nasıl değerlendirilmesi gerektiği oldukça önemlidir.

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

Ağız Uyuşması Hangi Bölgelerde Hissedilir?

Ağız uyuşması en sık ağız içi ve ağız çevresi bölgelerinde hissedilir. Uyuşmanın hissedildiği bölge tek bir nokta olabileceği gibi birkaç bölgeyi aynı anda da etkileyebilir. Ağız uyuşmasının en sık hissedildiği alanlar şunlardır:

• Dudaklar: Alt dudakta veya üst dudakta hissizlik olabilir. Dudaklarda karıncalanma ya da uyuşukluk hissi oluşabilir.
• Dil: Dil ucunda uyuşma, dilin yanlarında karıncalanma, dil üzerinde yanma ya da hissizlik şeklinde hissedilebilir.
• Yanak içi: Yanakların iç kısmında hissedilen uyuşma genellikle rahatsız edici bir his olarak tarif edilir. Ağız içinin bir tarafında hissizlik görülebilir.
• Damak: Üst damakta his azalması, damakta karıncalanma ya da yanma olabilir.
• Diş etleri: Diş etlerinde uyuşma daha az fark edilse de mümkündür. Diş etinde hissizlik, dokununca eskisi kadar hissetmeme şeklinde anlaşılabilir.
• Ağız köşeleri: Gülümserken farklı bir his veya ağız kenarında karıncalanma olabilir.
• Çene ucu ve çene çevresi: Çene ucunda hissizlik veya alt çene çevresinde uyuşma görülebilir.

Ağızda Uyuşma Neden Olur?

Ağızda uyuşma, tek başına bir hastalık adı değil; vücudun duyu ile ilgili değişikliğini gösteren bir belirtidir. Dudaklarda, dilde, yanak içinde veya çenede hissedilen uyuşma, bazen kısa süreli ve basit bir durumla ilişkiliyken, bazen de başka sağlık sorunlarının işareti olabilir. Ağızda uyuşma aşağıda durumların belirtileri olabilir:

• Diş tedavileri sonrası geçici uyuşma: Lokal anestezi sonrası uyuşma genellikle saatler içinde geçer, ancak nadiren sinir hasarı nedeniyle daha uzun sürebilir.
• Diş enfeksiyonları ve çevre dokuların iltihabı: Şiddetli enfeksiyon/ödem çevredeki sinirlere baskı yaparak uyuşma yapabilir.
• Ağız içi travmalar: Dil/yanak ısırma, sert gıda ile tahriş, yanıklar (çok sıcak yiyecek-içecek) kısa süreli uyuşma ve karıncalanmaya yol açabilir.
• Alerjik reaksiyonlar: Belirli gıdalar, ilaçlar veya maddeler alerjiye neden olarak karıncalanma-uyuşma yapabilir.
• Vitamin-mineral eksiklikleri: B grubu vitamin eksiklikleri (özellikle B12 gibi) sinir iletimini etkileyerek ağız çevresinde uyuşma yapabilir.
• Kalsiyum düşüklüğü (hipokalsemi): Ağız çevresinde uyuşma-karıncalanma hipokalseminin tipik belirtilerinden biri olabilir; kas spazmı, kramplar gibi bulgular eşlik edebilir.
• Anksiyete, stres ve hızlı nefes alma (hiperventilasyon): Yoğun stres/anksiyete dönemlerinde hızlı ve yüzeysel nefes alıp verme, vücudun karbondioksit dengesini değiştirerek ağız çevresinde uyuşma-karıncalanma hissine neden olabilir.
• Migren (özellikle aura migren): Bazı migren türlerinde baş ağrısından önce veya ağrı olmadan yüz/ağız çevresinde uyuşma, karıncalanma gibi nörolojik belirtiler görülebilir.
• Sinir hasarı: Sinirin baskı altında kalması, irritasyonu veya hasarı uyuşmaya yol açabilir. Diyabet gibi bazı hastalıklar da sinirleri etkileyebilir.
• İnme (felç)/geçici iskemik atak (TIA) gibi acil durumlar: Ağızda uyuşma özellikle yüzün tek tarafında ani başlayan hissizlik/uyuşma şeklindeyse, buna kol-bacak güçsüzlüğü, yüz düşüklüğü, konuşma bozukluğu, aniden gelişen görme problemi ve denge kaybı eşlik ediyorsa inme belirtisi olabilir ve acil değerlendirme gerekir.

Ağız Uyuşması Nasıl Geçer?

Ağız uyuşmasının nasıl geçtiği, uyuşmayı tetikleyen duruma göre değişir. Bazı durumlarda kısa sürede azalırken, bazı belirtiler acil değerlendirme gerektirebilir. Aşağıdaki durumlardan biri varsa acil yardım alınması gerekir:

• Aniden başlayan ve tek taraflı olan uyuşma
• Konuşma bozulması, kelimeleri çıkaramama, anlama güçlüğü
• Ani görme sorunu, denge kaybı, şiddetli ve alışılmadık baş ağrısı
• Uyuşmayla birlikte dil-dudak şişmesi, boğazda daralma, nefes darlığı, hırıltı (ciddi alerjik reaksiyon belirtisi olabilir) 

Ağız uyuşmasını geçirmek için uygulanabilecek adımlar ise şunlardır:

• Yeme ve çiğneme işlemi durdurulmalıdır.
• Çok sıcak veya çok soğuk yiyecek-içeceklerden kaçınılmalıdır.
• Ağız, ılık suyla nazikçe çalkalanarak temizlenebilir.
• Yeterli miktarda su içilmesi, özellikle hafif tahrişe bağlı uyuşmalarda rahatlama sağlayabilir.
• Diş tedavisi sonrası uyuşmanın kullanılan anestezik maddeye bağlı olarak birkaç saat içinde kademeli şekilde azalması beklenir. Bu süreçte yemek yenmemesi, özellikle yanak ve dil ısırmalarının önlenmesi açısından önemlidir.
• Stres veya kaygı dönemlerinde gelişen uyumalarda, solunumun yavaşlatılması ve düzenlenmesi önerilir. Sessiz bir ortamda oturulması ve kasların gevşetilmesi belirtilerin azalmasına katkıda bulunabilir.
• Alerjik durumlarda, şüpheli gıdanın tüketimi durdurulmalı, ağız ılık suyla durulanmalıdır. Uyuşmanın artması, şişlik veya nefes darlığı eklenmesi durumunda acil tıbbi müdahale gereklidir. 

Diyabet, bazı kanser türleri ve bu hastalıklara yönelik uygulanan tedaviler sırasında ağız uyuşması görülebilir. Özellikle diyabete bağlı sinir hasarı (nöropati), ağız ve yüz bölgesinde hissizlik veya karıncalanma şeklinde kendini gösterebilir. Benzer şekilde, bazı kanserlerin kendisi ya da kemoterapi ve radyoterapi gibi tedavi süreçleri, sinir dokusunu etkileyerek ağız uyuşmasına yol açabilir.

Bu tür durumlarda ağız uyuşmasının giderilmesi için doğrudan bir yöntem uygulanmaz, altta yatan hastalık kontrol altına alınır ve tedavi planı düzenlenir. Hastalığın seyrine göre ilaç düzenlemeleri yapılabilir. Bu nedenle sistemik hastalıklara eşlik eden ağız uyuşmalarında, ilgili branş hekimi tarafından yapılan değerlendirme belirleyicidir.

Ağız Uyuşması Hakkında Sık Sorulan Sorular

Uyuşma Ne Zaman Tehlikeli?

Uyuşma ani başladıysa, tek taraflıysa, konuşma bozukluğu, yüz düşüklüğü, kol veya bacakta güçsüzlük ile görülüyorsa tehlikeli kabul edilir ve acil değerlendirme gerekir.

Ağız Uyuşmasına Ne İyi Gelir?

Nedene bağlı olarak; ılık suyla ağız çalkalama, dinlenme, stresin azaltılması ve tetikleyici faktörlerin ortadan kaldırılması ile rahatlama sağlanabilir.

Dilde Uyuşma Neyin Belirtisi Olabilir?

Dil uyuşması; diş tedavileri, vitamin eksiklikleri, stres-anksiyete, alerjik reaksiyonlar, sinir hasarı veya nörolojik hastalıkların belirtisi olabilir. 

Dudak Uyuşması Neyin Habercisi?

Dudak uyuşması; geçici dolaşım değişiklikleri, alerjik reaksiyonlar, anksiyete, vitamin eksiklikleri veya sinirsel nedenler sonucu ortaya çıkabilir.

Dudakta Uyuşma Hangi Vitamin Eksikliğidir?

En sık B12 vitamini olmak üzere, B grubu vitamin eksiklikleri ve bazı durumlarda kalsiyum eksikliği, dudak uyuşmasına neden olabilir.

Panik Atakta Dudak Uyuşur mu?

Evet. Panik atak sırasında gelişen hızlı ve yüzeysel solunum (hiperventilasyon) nedeniyle dudak ve ağız çevresinde uyuşma ve karıncalanma hissi oluşabilir.

Ağızdaki Uyuşma Ne Zaman Geçer?

Geçici nedenlere bağlı ağız uyuşmaları genellikle dakikalar ile birkaç saat içinde kendiliğinden geçer. Diş anestezisine bağlı uyuşmalar ise çoğunlukla birkaç saat içinde azalır, uzun sürmesi halinde doktora başvurulmalıdır.