ONLİNE İŞLEMLER
Sirke binlerce yıldır gıda koruyucusu ve baharat olarak kullanılmakta olup elma, armut, üzüm, çilek ve benzeri meyveler ile akçaağaç şurubu, melas, bal, hindistan cevizi, patates, pancar, peynir altı suyu, malt, tahıl gibi mayalanabilir karbonhidrat içeren her üründen yapılabilmektedir. Elma sirkesi açık sarı renkli, asiditesi yüksek olmayan ve genellikle sofralarda sık tercih edilen bir sirkedir. Sirke üretimi için en ideal elma türü şeker içeriği yüksek kış elmaları iken sirke üretimi için tercih edilmemesi gereken elma türü ise ham ve ekşi elmalardır. Sirkenin ana bileşeni asetik asittir ve elde edilen yüksek asitlik nedeniyle çok geniş bir uygulama alanına sahiptir. Sirkenin ilk kullanımının modern tıbbın kurucusu olarak kabul edilen Hipokrat tarafından olduğu bilinmektedir. Hipokrat ve arkadaşları sirkeyi iltihap ve ülserlerin temizlenmesinde ve sürekli öksürük tedavilerinde kullanılmıştır. Sirkenin geçmişi milattan önce 10000 li yıllara dayanmaktadır. Çok eski zamanlardan itibaren tıbbi ilaç olarak kullanılmıştır ve muhtemelen bilinen ilk antibiyotiktir. Sirke anti bakteriyel özelliği ile bağışıklığı destekler vücudun kötü bakterilerle mücadele etme kapasitesini arttırır. Sirkenin bu anti bakteriyel özelliği dışında kan basıncını düşürmesi, kalp damar hastalıklarının riskini azaltması, antioksidan kapasitesi gibi insan sağlığı üzerine birçok olumlu etkisi vardır. Günlük düzenli sirke tüketimi mide boşalmasını geciktirir, tüketilen yiyeceklerin daha uzun süre midede kalmasını sağlar, buna bağlı olarak tokluk hissi oluşur ve sık sık acıkılmaz. Yine sirkenin mide boşalmasını geciktirici etkisi tüketilen besinlerin daha yavaş sindirilmesini, sindirilen besinlerdeki şekerin kana daha kontrollü geçmesini sağlar ve tokluk kan şekeri üzerine olumlu etki eder .Sirke glisemik indeksi düşürmek ve doygunluk hissini artırmakla ilişkili olarak gıda tüketimini azaltabilmekte ve zayıflamaya ve ideal kilonun korunmasına yardımcı olmaktadır. Sirkenin bir başla olumlu etkisi de kan lipitleri üzerinedir. Gerek insanlar gerekse hayvanlar üzerine yapılan birçok çalışmada günlük diyete eklenen düzenli sirke tüketimi ile total kolesterol, trigliserit ve düşük dansiteli lipoprotein( LDL) yani kötü kolesterol değerlerinde düşüş yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) yani iyi kolesterol değerlerinde artış görülmüştür. Sirke kolesterol üzerindeki bu olumlu etkisi ile düzenli tüketildiğinde kalp damar hastalıklarından korunmada önemli rol oynar.
Sirke ve kanser üzerine yapılan çeşitli çalışmalarda sirke tüketiminin kanser oluşumunu engelleyici ve kanser riskini azaltıcı etkisinin olabileceğine dair sonuçlar ortay çıkmıştır. Sirkenin kanser riskini azaltıcı etkisinin, içerisinde bol miktarda bulunan ve oksidatif stresi azaltıcı özelliği olan bitkisel polifenolerden kaynaklanabileceği düşünülmektir, sirkenin içindeki antioksidan özellikli bileşenler, iyi hücrelerin çoğalmasını desteklerken kanserojen maddelerin hücrelere verdiği hasarın tamirinde rol alır ve hücre yenilenmesini sağlar. Özellikle ev yapımı sirke önemli ölçüde yararlı probiyotik bakteriler içerir ve sirke bu probiyotik özelliği ile barsak sağlığı üzerine de olumlu etki eder . Probiyotik bakteriler barsak dokusunun yenilenmesinde ve sağlığının sürdürülmesinde önemli rol oynayarak kabızlık ve barsak kanserine karşı koruyucu etki gösterir. Sirke günlük beslenmede öğünlerde salatalara eklenerek tüketilebileceği gibi ,taze olarak hazırlanmış sebze sularına eklenerek veya yemek önceleri 1 büyük bardak suya, limon karanfil ve zencefil ile birlikte 1 tatlı kaşığı kadar eklenerek tüketilebilir. Evde elma sirkesi yapmak için 1 kilo tatlı elma doğranır üzerine 4 litre su, 1-2 yemek kaşığı elma sirkesi, 1-2 yemek kaşığı şeker veya bal , 1 tatlı kaşığı tuz eklenerek 21 gün karanlık serin odada bekletilir. Her gün karıştırılması gerekir . 21 gün sonunda cam şişeler aktarılır ve ağzı tülbentle kapatılarak serin yerde muhafaza edilir. Mayalanmanın devam etmesi isteniyorsa içine 1-2 parça ekmek eklenebilir.
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Dyt. Burcu Uludağ Beslenme ve Diyet Uzmanı 16 Mayıs 2019