ONLİNE İŞLEMLER
Pankreas karın üst boşluğunda mide arkasında yer alan ortalama 15-20 cm uzunluğunda ve 70 gram ağırlığında bir organdır. Temel görevi yiyeceklerle beraber aldığımız karbonhidrat, protein, yağların sindirimi için enzimler ve insülin, glukagon, somatostatin gibi hormonları salgılamaktır. Pankreasın yetmezliğinde beslenme ve sindirim sistemi problemleri ile beraber diyabet ortaya çıkar.
Pankreasta gelişen kanserler tüm vücut içinde gelişen kanser sıralamasında 10.sırada olmasına rağmen kanserden ölüm nedenleri arasında 5. sırada yer alır. Son derece sinsi seyrettiğinden geç belirti verdiği için tanı konulduğunda ancak %20’si ameliyat edilebilir halde yakalanır. Pankreasın boyun kısmının hemen altından, bağırsaklara giden atardamar ve bağırsaklardan dönen kanı taşıyan toplardamar geçtiği için kanser erkenden ilk bu damarları tutar. Dolayısı ile bu durum var ise yeni tanı konulan hastaların birçoğunun ameliyat şansı maalesef olmaz. Pankreas kanserine zemin hazırlayan risk faktörleri arasında; sigara ve alkol kullanımı, ileri yaş, diyabet, kronik pankreas iltihabı, yüksek ısıda pişmiş yağlı etten zengin ve fast food tarzında beslenme, işlenmiş nitrit içeren etler, genetik ve ailesel yatkınlık sayılabilir. Genetik ve ailesel faktörlerin etkisi %10’dur. Pankreas kanseri belirtileri sinsi seyreder. Mide şikayetleri ile karışabilir. Şişkinlik, sırta vuran ağrı, kilo kaybı, idrar renginin koyulaşması, yeni ortaya çıkmış bir diyabet bu konuda uyanık olmamızı gerektiren şikayetlerdir.
Pankreastaki kitlelerin %90-95’i adenokanser dediğimiz tipte kanserler olup bunlar seyri en kötü tiptir. Daha nadir görülen %5’lik kısmı içinde ise nöroendokrin ve pankreas kistleri zemininde gelişen tümörler olup bunların seyri adenokansere göre daha iyidir. Pankreasta kanser saptandığında evre 4 yani uzak organa metastaz yapmış ise maalesef ameliyat şansı yoktur. Onun dışında evre 3 dediğimiz hayati damarları tutanlarda ise ameliyat öncesi kemoradyoterapi ile kanser küçültülüp damardan uzaklaşır ise ameliyat şansı doğabilir. Pankreas kanserinin ameliyatında uygulanacak teknik kanserin yerine göre değişir. Pankreas başında yerleşen kanserlerde ‘’Whipple Ameliyatı’’ dediğimiz, geniş kapsamlı bir ameliyat yapılırken, gövde kuyrukta yerleşen kanserlerde dalak ile beraber pankreasın kuyruk ve gövde kısmı çıkarılmaktadır.
Pankreasta kist görülme oranı yüksektir ve 2 cm’den küçük kist toplumun %1’inde görülebilir ve yaşla bu oran artar. Büyük oranda tesadüfen başka bir durum için çekilen ultrasonografi ya da MR’ da görülürler. Pankreasta görülen kistler 4 tiptir ve tipine göre kanserleşme oranları %1 ile %30 arasında değişir. Pankreastaki kistlerin tedavisi tipine ve büyüklüğüne aynı zamanda pankreas kanalı ile ilişkili olup olmadığına göre değişir. Ameliyat veya düzenli MR ile izlem arasında hangi tedavinin uygun olacağını doktorunuz size söyleyecektir.
Medipol Mega Üniversite Hastanesi Prof. Dr. Onur Yaprak Organ Nakli 16 Mart 2020