ONLİNE İŞLEMLER
Renk körlüğü yaklaşık her 12 erkekten ve 200 kadından birini etkilemektedir. Bu, yaşanılan çevrede en az bir kişinin renk körü olduğu anlamına gelmektedir. Renk körlüğü problemi yaşayanların çoğu erkektir. Çünkü kırmızı-yeşil renk körlüğü (aynı zamanda yanıltıcı olan bir terim) olarak adlandırılan en yaygın biçim X kromozomunda kodlanmıştır ve bu nedenle cinsiyete bağlıdır.
Kırmızı-yeşil renk körlüğü, anneden oğluna geçtiği için baba bu renk körlüğünü çocuklarına asla aktarmaz. Kırmızı-yeşil renk körlüğü terimi sıklıkla kullanılır ve renk körlerinin çoğunluğu bu tiptedir. Ancak bu terim tam olarak doğruyu yansıtmaz. Her türlü renk görme eksikliği tüm renk spektrumunu etkiler ve bu nedenle sadece belirli renklere indirgenemez.
Renk körlüğü, yani zayıf veya eksik renk görüşü, belirli renkler arasındaki farkı görememektir. Birçok kişi bu durum için yaygın olarak "renk körü" terimini kullansa da, her şeyin siyah ve beyaz tonlarında görüldüğü gerçek renk körlüğü nadirdir. Renk körlüğü genellikle kalıtsaldır. Erkeklerin renk körlüğüyle doğma olasılığı daha yüksektir.
Renk körlüğü kalıtsal olabilmekte veya edinilebilmektedir. Nedenleri her durumda farklıdır. Renk körlüğünün nedenlerini kalıtsal renk körlüğü ve edinilmiş renk körlüğü olarak iki ayrı şekilde incelenmektedir.
Genlerinizde meydana gelen bir değişiklik (mutasyon) kalıtsal renk körlüğüne neden olmaktadır. En yaygın biçim olan kırmızı-yeşil renk körlüğü, X'e bağlı resesif kalıtım modelini izlemektedir.
Edinilmiş renk körlüğü, genellikle mavi ve sarı renklerin ayırt edilmesindeki eksikliklerle karakterize bir durumdur ve çeşitli faktörlerden kaynaklanabilmektedir. Bu faktörler arasında, sinir sistemine zarar verebilecek organik çözücüler, ağır metaller ve çeşitli kimyasal maddelere maruz kalmak bulunmaktadır. Uzun süreli maruziyet sonucu kaynak ışığı da bu duruma yol açabilmektedir. Romatoid artrit tedavisinde kullanılan hidroksiklorokin gibi bazı ilaçlar da renk körlüğüne neden olabilmektedir.
Ayrıca, yaşa bağlı makula dejenerasyonu, glokom ve katarakt gibi göz rahatsızlıkları da renk algısını etkileyebilir. Diyabet, Alzheimer hastalığı ve multipl skleroz (MS) gibi beyin veya sinir sistemini etkileyen hastalıklar da renk körlüğüne yol açabilir.
Edinilmiş renk körlüğü, kalıtsal türlerine göre daha nadir görülür ve genellikle belirli renkler veya tonlar arasındaki ayrımı yapma zorluğu veya bazı renklerin parlaklığını fark edememe gibi belirtilerle kendini gösterir. Ancak, pek çok kişi renkleri her zaman aynı şekilde gördükleri için, bu değişiklikleri fark etmeyebilir.
Bu nedenle, özellikle çocukların okula başlamadan önce yapılan kapsamlı göz muayenelerinde renk körlüğü testleri önemlidir. Eğitim materyalleri ve testler sıklıkla renk bilgisi kullanılarak hazırlandığından, renk algısı farklı olan çocuklar bu materyallerle zorlanabilmektedir. Bu tür bir durumun erken teşhisi, çocukların eğitim sürecinde gereken destek ve uyum sağlanmasına yardımcı olabilmektedir.
Renk görme bozukluğu, bazı kişilerin farkında bile olmadığı bir durum olabilir. Genellikle, trafik ışıklarındaki renkleri ayırt etme güçlüğü ya da renk kodlu eğitim materyallerini anlamada yaşanan zorluklar gibi durumlar, kişinin veya onların çocuklarının bu duruma sahip olduğunu fark etmesine neden olmaktadır. Renk körlüğü yaşayan bireyler, aşağıdaki renkleri ayırt etmekte güçlük çekebilir:
En yaygın renk görme eksikliği, kırmızı ve yeşil renklerinin bazı tonlarını algılayamama durumudur. Genellikle, bir kişi kırmızı-yeşil ya da mavi-sarı renk eksikliği yaşasa da, bu renklere tamamen duyarsız değildir. Bu tür görme kusurları hafif, orta ya da şiddetli olabilmektedir.
Renk görme bozukluklarının tespit edilmesinde doktorlar ve göz uzmanları, çeşitli test yöntemleri kullanabilmektedir. En sık tercih edilen yöntemlerden biri, Ishihara testidir. Bu test, 38 adet özel olarak hazırlanmış karttan oluşmaktadır. Her bir kartta, rakamlar veya çizgiler şeklinde düzenlenmiş renkli noktalardan oluşan desenler bulunmaktadır. Bu test sırasında, her kartta gördüğünüz rakamı veya çizgi sayısını doktora iletmelidir. Bu yöntem, doktorunuzun sizde kırmızı-yeşil renk körlüğü olup olmadığını ve varsa bunun derecesini belirlemesine yardımcı olmaktadır.
Renk körlüğü testi olarak 100 Hue Testi adında daha yeni bir yöntem kullanılabilmektedir. Bu test, renk ayrımı yeteneğini daha kapsamlı bir şekilde değerlendirmektedir.
Renk görme sorununun belirli ilaçların kullanımı veya göz koşullarıyla ilgili olmadığı sürece herhangi bir tedavisi yoktur. Renkleri doğru görme problemine neden olan ilacı kesmek veya altta yatan göz hastalığını tedavi etmek bu sorunu ortadan kaldırabilmektedir. Bunun yanında gözlüklerin üzerine renkli bir filtre uygulayarak veya bu durumu ortadan kaldırmak üzere özel olarak renk körleri için üretilmiş kontakt lensleri takmak karışık renkler arasındaki kontrast algıyı artırabilmektedir. Ancak bu tür gözlük camları ve lensler tüm renkleri görme yeteneğini geliştirmemektedir.
5 Şubat 2024