Plevral Efüzyon (Akciğerlerde Sıvı Birikmesi) Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Plevral Efüzyon Nedir?

Plevral efüzyon, akciğerlerin etrafında bulunan plevra boşluğunda anormal miktarda sıvı birikmesi durumudur. Plevra, akciğerleri ve göğüs boşluğunu kaplayan iki ince zar tabakasından oluşur. Normalde bu zarlar arasında az miktarda sıvı bulunur ve bu sıvı, zarların birbirine sürtünmesini engeller. Ancak çeşitli nedenlerle bu sıvı miktarı artabilir ve plevral efüzyon meydana gelir.

Plevral Efüzyonun Nedenleri

Plevral efüzyonun birçok farklı nedeni olabilir. Bu nedenler genellikle iki ana kategoriye ayrılır: transüdatif ve eksüdatif plevral efüzyon.

Transüdatif Plevral Efüzyon

Transüdatif plevral efüzyon, genellikle sıvı dengesizliği veya basınç değişiklikleri nedeniyle oluşur. Bu tür efüzyonun başlıca nedenleri şunlardır:

• Kalp yetmezliği
• Karaciğer sirozu
• Nefrotik sendrom
• Hipoalbuminemi

Eksüdatif Plevral Efüzyon

Eksüdatif plevral efüzyon, genellikle inflamasyon, enfeksiyon veya malignite (kanser) gibi durumlar nedeniyle oluşur. Bu tür efüzyonun başlıca nedenleri şunlardır:

• Pnömoni (zatürre)
• Tüberküloz
• Plevral maligniteler (akciğer kanseri, mezotelyoma)
• Romatoid artrit
• Pankreatit

Plevral Efüzyonun Belirtileri

Plevral efüzyonun belirtileri, sıvının miktarına ve altta yatan nedene bağlı olarak değişebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Kuru öksürük
• Ateş (enfeksiyon durumunda)
• Hızlı nefes alıp verme

Plevral Efüzyonun Tanısı

Plevral efüzyonun tanısı, genellikle fizik muayene, görüntüleme yöntemleri ve laboratuvar testleri ile konur. Tanı sürecinde kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

Fizik Muayene

Doktor, stetoskop ile akciğerleri dinleyerek ve göğüs bölgesine vurarak (perküsyon) plevral efüzyonun varlığını tespit edebilir. Efüzyon olan bölgede sesler azalır veya kaybolur.

Görüntüleme Yöntemleri

Plevral efüzyonun tanısında en sık kullanılan görüntüleme yöntemleri şunlardır:

• Göğüs röntgeni
• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması
• Ultrasonografi

Laboratuvar Testleri

Plevral sıvının analizi, efüzyonun nedenini belirlemek için önemlidir. Bu analiz, plevral sıvının iğne ile alınması (torasentez) yoluyla yapılır. Sıvı örneği, protein, glukoz, laktat dehidrogenaz (LDH) ve hücre sayımı gibi parametreler açısından incelenir.

Plevral Efüzyonun Tedavisi

Plevral efüzyonun tedavisi, altta yatan nedene ve sıvının miktarına bağlı olarak değişir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

Medikal Tedavi

Altta yatan nedenin tedavisi, plevral efüzyonun çözülmesine yardımcı olabilir. Örneğin:

• Kalp yetmezliği durumunda diüretikler ve diğer kalp ilaçları kullanılır.
• Enfeksiyon durumunda antibiyotikler reçete edilir.
• Romatoid artrit veya lupus gibi inflamatuar hastalıklar için anti-inflamatuar ilaçlar kullanılır.

Torasentez

Torasentez, plevral boşluktan sıvı alınması işlemidir. Bu işlem, hem tanı koymak hem de semptomları hafifletmek için yapılabilir. Torasentez, genellikle lokal anestezi altında yapılır ve sıvı, ince bir iğne ile çekilir.

Plevrodez

Plevrodez, plevral boşluğun yapışmasını sağlamak için kimyasal maddelerin (örneğin talk) kullanıldığı bir işlemdir. Bu işlem, tekrarlayan plevral efüzyonları önlemek için yapılır.

Cerrahi Müdahale

Bazı durumlarda, plevral efüzyonun tedavisi için cerrahi müdahale gerekebilir. Bu müdahaleler şunları içerebilir:

• Plevral boşluğa tüp takılması (tüp torakostomi)
• Plevral zarın çıkarılması (plevrektomi)
• Plevral boşluğun cerrahi olarak boşaltılması (dekortikasyon)

16 Temmuz 2024