ONLİNE İŞLEMLER
Güneş yanıkları, özellikle yaz aylarında ultraviyole (UV) ışınlara maruz kalma sonucu oluşan, yaygın cilt problemlerinden biridir. Bu dönemde artan güneşlenme süresi ve yetersiz koruyucu önlemler, güneş yanıklarının görülme sıklığını artırır.
Güneş yanığı; ciltte kızarıklık, soyulma, lekelenme ve uzun vadede ciltte bozukluklara neden olabilir. Bu nedenle, güneşin zararlı etkilerinden korunmak ve güneş kaynaklı tahrişleri önlemek için zamanında ve doğru şekilde müdahale edilmesi büyük önem taşır.
Güneş yanığı, cildin güneş ışınlarına özellikle de ultraviyole (UV) ışınlarına uzun süre maruz kalınması sonu oluşan cilt hasarıdır. Genellikle açık tenli bireylerde ve çocuklarda daha hızlı gelişen güneş yanığı, ciltte kızarıklığa ve hassasiyete sebebiyet verebilir.
Güneş yanığı çoğunlukla yaz aylarında görülse de günlük aktiviteler ya da solaryum sırasında da oluşabilir. Tekrarlayan güneş yanıkları ciltte kalıcı hasara neden olabilir ve cilt kanseri riskini arttırabilir. Bu nedenle, özellikle hassas ve/veya alerjik bir cilde sahip olan bireyler sadece yaz günlerinde değil, yılın her döneminde güneşin zararlı etkilerinden korunmak için önlem almalıdır.
Güneş yanığı, ultraviyole ışınlar sebebiyle oluşur. Üç çeşit UV ışını vardır. UVC genellikle ozon tabakası tarafından engellenir fakat UVA ve UVB ışınları deriye nüfuz eder.
UVA ışınları: Güneşten gelen ultraviyole ışınların %95’ini oluşturan uzun dalga boyu ışınlarıdır. Cildin yüzeyini aşarak alt tabakalara kadar ulaşabilen bu ışınlar, zamanla ciltte kırışıklık, esneklik kaybı ve lekelenme gibi yaşlanma belirtilerine yol açabilir. Özellikle cilt yanıklarına ve cilt kanserine bu ışınlar sebebiyet verir. Güneşe uzun süre maruz kalındığında, UVA ışınlarının etkisiyle cilt yapısında kalıcı değişiklikler meydana gelebilir.
UVB ışınları: Ozon tabakası tarafından büyük bir bölümü süzülen fakat yine de kısa dalga boylarıyla cildin yüzeyine etki eden ultraviyole ışınlardır. Özellikle güneş yanıklarının oluşmasında doğrudan rol oynar.
Güneş yanığı, güneşten ya da solaryum gibi yapay kaynaklardan gelen ultraviyole ışınların cilt üzerinde oluşturduğu hasar sonucunda oluşur. UV ışınları özellikle yaz aylarında, 12.00-15.00 saatleri arasında en güçlü etkiye sahiptir. Bu saatlerde korunmasız şekilde güneşte kalmak, ciltte yanık, kızarıklık ve hassasiyet gibi belirtilere yol açabilir.
Güneş koruyucu ürünler kullanmadan veya uygun giysilerle önlem almadan uzun süre güneşe maruz kalmak, güneş yanığı riskini ciddi şekilde artırır.
Herkes güneş yanığı riski taşısa da bazı gruplar çok daha fazla risk altındadır. Bu kişiler şunlardır:
Güneş yanığı genellikle etkilenen bölgenin kızarması ve acıması sonucu fark edilir. Bunun yanında en sık belirtiler arasında ciltte kabarıklık ve kaşıntı yer alır. Yanığın şiddetine bağlı olarak farklı düzeylerde belirtiler ortaya çıkabilir.
Hafif (1. derece) güneş yanığında görülebilecek belirtiler:
İleri derece (2. derece ve üzeri) yanıklarda görülebilecek belirtiler ise şunlardır:
Güneş yanığı belirtileri genellikle maruziyetten birkaç saat sonra ortaya çıkar. Hafif yanıklarda cilt birkaç gün içinde soyulmaya başlayarak iyileşir. Ancak mide bulantısı, ateş veya diğer belirtiler geliştiğinde mutlaka bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır.
Güneş yanıkları, ciltte oluşan hasarın şiddetine göre sınıflandırılır. Bu sınıflandırma üç derece üzerinden yapılır. Bu dereceler:
Birinci derece yanık: En hafif yanık türüdür, sadece cildin en dış tabakasında oluşur. Ciltte kızarıklık, hassasiyet ve kaşıntı görülebilir. Genellikle birkaç gün içinde soyularak iyileşmeye başlar. Kalıcı hasara yol açmaz.
İkinci derece yanık: Cildin alt tabakasını da etkileyen yanık türüdür. Ciltte şiddetli kızarıklık, su dolu kabarcıklar ve ağrı görülür. İyileşmesi birkaç haftayı bulabilir. Ciltte yara oluşabilir, dolayısıyla enfeksiyon riski olabilir.
Üçüncü derece yanık: En şiddetli güneş yanığıdır ve cildin tüm katmanları zarar görür. Nadir görülür. İyileşmesi uzun sürer ve mutlaka tıbbi müdahale gerektirir. Tedavi edilmezse ciltte kalıcı izler kalabilir.
Güneş yanığı en çok doğrudan güneşe maruz kalınan, vücudun korunmasız bölgelerinde oluşur. En sık güneş yanığı görülen bölgeler arasında yüz, kollar ve eller, omuzlar ve sırt, boyun ve ense bulunur. Bu bölgeler, özellikle yaz aylarında güneş koruyucu kullanılmadan açıkta bırakıldığında yanık riski taşır.
Güneş yanığına, derecesine göre değişmekle birlikte, evde ilk müdahale yapılabilir. Uygulanan yöntemler cildin rahatlamasını ve yanığın iyileşmesini hızlandırır. Bu yöntemler:
Kabarcık, ateş, baş dönmesi gibi ileti düzey belirtilerin görülmesi durumunda mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
Güneş yanıkları ileri seviye değilse basit yöntemlerle birkaç günde iyileşme sağlanabilir. Güneş yanıklarına doğru şekilde müdahale etmek sadece acıyı azaltmakla kalmaz, iyileşme süresini de etkiler. Ancak yanığın derecesine göre iyileşme yöntemi ve süresi değişir. Bazı temel uygulamalar şunlardır:
Hafif güneş yanıkları kısa sürede iyileşir. Ancak şiddetli yanıklar söz konusuysa bir sağlık uzmanına başvurulmalıdır.
Güneş yanığını önlemek, cilt sağlığını korumak için oldukça önemlidir. Cilt hasarını önlemek için basit ama etkili birçok yöntem vardır. Bu yöntemler şunlardır:
Bu basit yöntemlerle güneş yanıkları önleyebileceği gibi erken yaşlanma ve cilt kanseri risklerinden de korunulabilir.
1. 1 derece güneş yanığı kaç günde geçer?
Genellikle 3-7 gün içinde kendiliğinden iyileşir.
2. Güneş yanığı en hızlı nasıl geçer?
Soğuk kompres, aloe vera jeli ve nemlendirici yardımıyla ilk derece yanıklar hızla iyileşebilir. Şiddetli yanıkların iyileşme süresi daha uzundur.
3. Güneş yanığına doğal ne sürülür?
İlk müdahalede aloe vera jeli, yoğurt ve Hindistan cevizi yağı kullanılabilir.
4. Kahverengi yanık izi nasıl geçer?
Yanık izi genellikle zamanla solar. Bu süreçte leke karşıtı kremler kullanılarak süreç hızlandırılabilir.
5. Yüzdeki güneş yanığı kızarıklığı nasıl geçer?
Güneşten uzak durmak, nemlendirmek ve soğuk kompres yapmak kızarıklığı geçirebilir.
6. Yanık acısını ne geçirir?
Soğuk kompres uygulamak ve ağrı kesici almak yanık acısını geçirebilir.
7. Güneş yanığı lekeleri nasıl geçer?
Düzenli güneş kremli ve leke karşıtı kremler kullanmak lekeleri geçirebilir.
8. Deniz sonrası güneş yanığına ne iyi gelir?
Serin bir duş, bol su içmek ve nemlendirici kullanmak yanığa iyi gelebilir.
9. Yanığa hangi krem iyi gelir?
Pantenol gibi maddeler içeren iyileştirme özellikli kremler, aloe vera jelleri ya da yanık kremleri kullanılabilir.
10. Hangi güneş kremi iyidir?
En az SPF 30 içeren, suya dayanıklı ve cilt tipinize uygun kremler tercih edilmelidir. Dermatolog önerisiyle güneş kremi seçmek en uygun olanıdır.
11. Güneş yanığı olan yere ne sürülür?
Aloe vera jeli, yatıştırıcı losyonlar ve merhemler sürülebilir.
12. Güneşte esmerleşen ten ne zaman açılır?
Bu durum cilt tipine bağlı olarak değişebilir. Genellikle 1-2 ayı bulur.
13. Güneş yanığını ne beyazlatır?
Leke kremleri ya da C vitamini serumları güneş yanığını beyazlatabilir.
14. Güneşten kararan cilt nasıl açılır?
Düzenli bakım ve güçlü bir güneşten koruma rutini kararan cildin açılmasını sağlayabilir.
15. Güneş yanığına iyi gelen yağlar nelerdir?
Hindistan cevizi yağı ve jojoba yağı gibi yatıştırıcı özellikli yağlar güneş yanığına iyi gelebilir.
16. Güneş yanığı acısı kaç gün sürer?
Güneş yanığı acısı genellikle yanığın derecesine göre değişir. Hafif yanıklarda acı 2-3 gün sürebileceği gibi ağır yanıklarda bu süre birkaç haftayı bulabilir.
17. Güneş yanıklarını ne beyazlatır?
Güneş yanıklarını leke kremleri, aloe vera jeli ya da C vitamini serumlar beyazlatabilir.
18. Güneş yanığı cilt rengi nasıl beyazlatılır?
Güneş yanığını beyazlatmak için düzenli bakım gerekir. Cilt yenilenmesini destekleyen kremler, serumlar ve nemlendiriciler kullanılabilir.