ONLİNE İŞLEMLER
Sadece yaz aylarında değil yılın her mevsiminde güneş ışınlarından hem gözü hem cildi korumak sağlık açısından çok önemlidir. Güneş gözlüğü şık bir aksesuar olmanın yanı sıra göz sağlığını koruyan önemli bir sağlık ürünüdür ve günlük hayatta da yaz aylarında olduğu kadar sık kullanılması önerilmektedir. Güneş gözlüğü seçimi bir aksesuar seçiminden farklı olmalıdır ve önceliği camların kalitesine vermek gerekir. Ayrıca çerçeve materyali, CE (Conformité Européene) belgesine sahipliği, ışık emilim oranı gibi etkenlere bakarak güneş gözlüğü seçmek, göz konforu için en doğrusudur. Güneş gözlüğü alırken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
Güneş çok çeşitli dalga boylarında ışınlar yayar. Güneş ışınları aşağıdaki gibi 3 kategoriye ayrılır:
Ultraviyole (UV) ışınları da dalga boyuna göre UVA, UVB ve UVC olmak üzere 3 kategoriye ayrılır:
UV ışınları sadece cilt hastalıklarına neden olmakla kalmayabilir ve gözlerde de çeşitli sorunlar oluşturabilir. Örneğin fotokreatif (kornea yanığı), katarakt, makula dejenerasyonu gibi göz hastalıklarına neden olmaktadır. Bu nedenle güneş gözlüğü seçerken gözlüğün mutlaka UV korumalı olmasına dikkat edilmelidir.
CE (Conformité Européene) belgesi, Avrupa’ya uygunluk belgesidir ve özellikle Avrupa Birliği’ne dahil olan ülkelerde satılan tüm gözlüklerde bu belgenin bulunması zorunludur. Bir güneş gözlüğünde CE ibaresi bulunması, insan sağlığı ve güvenliği açısından yeterli olduğu anlamına gelir. CE sertifikalı gözlük teknik açıdan test edilip onaylanır ve kullanıcılar güvenle kullanabilir. CE Belgesine sahip gözlükleri diğer güneş gözlüklerinden ayıran özellikler şunlardır:
CE ibaresi, güneş gözlüklerinin iç sap kısmında yer alır ve paketin içinde sertifika numarası, kullanım kılavuzu ve menşe bilgisi bulunmalıdır.
Işık emilim oranı, bir güneş gözlüğünün görünür ışığı (visible light transmission-VLT) süzme oranını ifade etmektedir. Gözlük Işık Emilim Oranları (VLT Oranı) aşağıdaki gibi kategorilere ayrılmaktadır:
Işık emilim oranında kategori numarası arttıkça cam koyulaşır ve daha çok ışık emer. Günlük güneş gözlüğü kullanımı için kategori 3 önerilmektedir. Işık emilim oranı, UV koruması anlamına gelmez. Kaliteli bir güneş gözlüğü hem UV400 korumasına hem de uygun VLT oranına sahip olmalıdır. Polarize olarak ifade edilen camlar, genellikle kategori 2 ya da kategori 3’e dahildir. Güneş gözlüğü alırken etiket bilgisine bakılarak kategori hakkında bilgi sahibi olunabilir.
Güneş gözlüğü alırken doğru bir mercek ve çerçeve seçmek için kullanım amacı göz önünde bulundurulabilir. Güneş gözlüğü sıklıkla bir aksesuar olarak kullanılsa da aslında göz sağlığına siper olma görevi üstlenir bu nedenle kullanılan cam, asetat, plastik veya titanyum gibi malzemeler insan sağlığını tehdit etmeyen türden olmalıdır. Güneş gözlüğünün camı, güneş ışığını doğrudan süzme özelliği taşımalıdır. İyi bir gözlük camı, ışığı doğal olarak süzer, örneğin CR-39 ve polikarbonat mercekler optik olarak oldukça yüksek performans gösterir. Gözlük camı mutlaka UV400 korumalı olmalıdır ve bir merceğin renginin koyu olması, o gözlüğün UV korumasının yüksek olduğu anlamına gelmemektedir. Ayrıca gözlükler darbeye dayanıklı olmalı ve ufak bir darbede kırılabilir olmamalıdır. Polikarbonat camlar, darbeye karşı dayanıklılık anlamında en çok tercih edilen mercek türlerinden biri kabul edilebilir.
Merceğin yanı sıra güneş gözlüğü çerçevesi de kaliteli ve darbeye dayanıklı olmalıdır. Metal çerçeveler daha ağır olduğundan genellikle asetat veya TR90 gibi hafif yapılı plastikler tercih edilebilir ve bu materyaller kulak ve şakak bölgesine daha az bası uyguladığından baş ağrısı yapmamaktadır. Ayrıca çerçevede kullanılan ana malzeme cildi tahriş etmeyecek türden olmalıdır.
Güneş gözlüğünün arkasından dünyaya bakmak, görüntü kalitesinin değişmeyeceğine veya bozulmayacağına emin olunca daha konforlu olur. Gözlük alırken dikkat edilecek önemli nokta aslında görüşün bozulmamasıdır. Mağazada gözlüğü taktıktan sonra dikey bir çizgiye odaklanarak bakmak gerekir. Eğer kafa sağa sola hareket ettirildiğinde çizgide bulanıklaşma, eğilme vaya bozulma oluyorsa yani aslında gözlükle hareket ederken bakıldığında dikey çizgi, dikeyliğini kaybediyorsa o güneş gözlüğünün camında optik bir hata var demektir. Kalitesiz bazı gözlüklerde dikey çizgide kırılmalar ve mercekte sapma yaşanabilmektedir. Göze takılan merceğin optik olarak kusursuz olması, baş ağrısını engeller.
Ekartman, gözlük çerçevesinin boyutunu ifade eder. Sırasıyla cam genişliği, burun köprüsü, gözlük saplarının ölçüleri yan yana yazılır ve buna ekartman denir. Örneğin, 54-21-145 yazıyorsa;
Doğru ekartman seçmek için mevcut bir gözlüğün ölçüleri temel alınabilir, yüz genişliği fazlaysa cam genişliği ve sap uzunluğu fazla bir gözlük tercih edilebilir. Burun genişse burun köprüsü genişliği yüksek olmalıdır. Güneş gözlüğü sap uzunluğu kulak hizasında bitmelidir ve kulağı geçmemelidir. Yanlış ekartman ile güneş gözlüğü almak hem baş ağrısı, kulak ağrısı yapar hem de yüzde orantısız duran bir gözlük estetik açıdan can sıkıcı olabilir.
Gözlüklerin kalitesine dikkat ederken aynı zamanda görüş konforuna da önem verilmelidir. Bazı renkler belirli aktiviteler için önerilmektedir ancak cam rengi genellikle kişinin kendi zevkine bağlı olarak tercih edilir. Güneş gözlüğü cam renkleri ile ilgili bilinmesi gerekenler şu şekildedir:
Polarize cam, özel bir kimyasal film ile kaplanmış camdır. Daha koyu görünür, yatay ışınları yani yansımaları (örneğin su, kar ya da araba camı gibi parlak yüzeylerden) azaltır. Ayrıca kontrast kaybını azaltır ve daha net bir görüş sağlar. Göz kamaşmasını önler. Araç kullanırken, balık tutarken, kayak yaparken ve şehir içinde net güneşli havalarda kullanılabilir.
UV400 koruma ve polarize özelliği farklıdır. UV koruma, gözleri güneşin zararlı UV ışınlarından korur. Polarize cam, parlamayı ve yansımayı azaltır. Bu nedenle hem UV400 korumalı hem de polarize camlı bir güneş gözlüğü tercih edilmelidir.
Polariza cam yatay ışınların yansımasını azaltır, degrade camlar ise yukarıdan aşağı doğru renk açıldığı için renk yoğunluğunu kademeli olarak azaltır. Degrade cam daha estetik işlevlidir ancak UV koruması varsa göz sağlığı açısından da yeterli sayılabilir ancak polarize daha doğru bir tercih olacaktır.
Aynalı cam, cam yüzeyine ince bir katman olarak uygulanan metal oksit sayesinde görünür ışıkların parlama şiddetini azaltır. Su sporları, kış sporları veya çöl gibi bol güneş alan parlak ortamlarda kullanılabilir. Ancak aynalı cam, UV korumasını artırmaz, ayna yalnızca ışığın süzmesini etki eder.
Polikarbonat , darbelere dayanıklı ve hafif olması nedeniyle çok tercih edilen bir cam çeşididir. CR-39, bir plastik çeşididir ve optik kalite açısından çok tercih edilebilir bir mercektir. Polikarbonat veya yüksek indeksli camlara kıyasla daha düşük fiyatlıdır ve çizilmelere daha dayanıklıdır. Mineral cam, en net optik kaliteye sahip mercektir ve çizilmeye dayanıklıdır ancak darbeye dayanıklı değildir, kolay kırılabilir ve ağırdır. Spor için kullanılacaksa veya hareketli bir yaşam tarzında polikarbonat, güzel görüş ve netlik için CR-39 ve en net görüş için mineral cam tercih edilebilir.
Kaliteli güneş gözlüğü CE Belgesine sahip ve UV400 korumalı olmalı, dikey çizgiye bakıldığında çizgide netlik bozulmamalı, C2 veya C3 kategorisinde olmalı, polarize etkisi olmalı, malzeme ve işçiliği konforlu olmalıdır. Güneş gözlüğünde polarize şart değildir ancak avantajlıdır.
Yüz tipine göre doğru güneş gözlüğü seçmek aslında yüzün rahat etmesi açısından önemlidir ve ekartman doğru seçildiyse herkes, her modeli kullanabilir. Yüz tipine göre güneş gözlüğü seçmek için aşağıdaki ipuçları yardımcı olabilir:
Güneş gözlüğü alırken UV400 koruması tercih edilmelidir. UV 400 hem UVA hem de UVB ışınlarını bloke eder ve gözlük etiketinde “UV protection %100” veya “blocks 400nm” ifadesi olmalıdır.
Güneş gözlüğü için en iyi cam rengi halk arasında siyah olarak bilinen gridir. Genel güneş gözlüğü kullanımı için en çok tercih edilen cam rengidir.
Güneş gözlüğü takarken kaşlar hafif şekilde bile olsa görünmelidir. Güneş gözlüğü gözleri tamamen kapatırken kaşları tamamen kapatmamalıdır.
Kalitesiz gözlük ile dikey çizgiye bakarken çizgide kırılmalar veya dağılmaları görülebilir, gözlük camları kolay çizilebilir veya soyulabilir. Etiketinde UV koruması veya kategori bilgisi yoksa tercih edilmemelidir. Ayrıca gözlerde kamaşma varsa yani ışık emilim oranları yetersiz ise kalitesiz olarak nitelendirilebilir.
UV400 korumalı güneş gözlükleri mavi ışıkların bir kısmını engelleyebilir ama asıl amacı UV ışınlarından korumaktır bu nedenle mavi ışıktan korur denemez. Gözleri mavi ışıktan korumak için mavi ışık koruma kaplaması ekstra olarak yaptırılabilir.
Gözlük sapındaki numaraların bir tanesi gözlük model kodunu, diğeri ise gözlüğün ekartman bilgilerini ifade eder. Gözlük ekartmanı, gözlük boyutudur.
12 Haziran 2025