Gözünüze ışık olsun

Yaşa bağlı makula dejenerasyonu (sarı nokta hastalığı)  ve retinitis pigmentosa (tavuk karası) gibi dejeneratif karakterli retina hastalıkları görme kaybının başta gelen nedenleri arasında yer almaktadır. Kaybedilmiş hücrelerin tekrar kazanılmasını amaçlayan kök hücre tedavileri konusunda son yıllarda önemli aşamalar kaydedildi. Kök hücre tedavilerindeki başarılar kendini retina hastalıklarının tedavisi alanında da göstermektedir. Dejeneratif retina hastalıklarında özelliklerini kaybetmesi dolayısıyla artık fonksiyon görmeyen fotoreseptör (ışık algılayıcı) hücrelerin yerine bu hücrelere dönüşme potansiyeli olan embriyo, yağ dokusu, olfaktör sinir ve laboratuvar ortamında bir dizi genetik işlemden geçirilerek kök hücreye dönüştürülen vücut hücreleri göz içeresine injeksiyon veya cerrahi yöntemlerle ulaştırılıp kaybedilmiş fotoreseptörler tekrar üretilerek retina dokusu restore edilmektedir.

KİŞİYE ÖZEL TEDAVİ

Yağ dokusu kemik iliği kaynaklı kök hücre uygulamaları retina hastalarında klinik araştırma amaçlı olarak halen uygulanmaktadır ancak sonuçlar yüz güldürücü olmaktan uzaktır. Ayrıca özellikle yağ dokusu kaynaklı kök hücrelerin göz içerisine verilmek suretiyle yapılan uygulamalar ciddi görme kaybı yaratma riskini de içeren potansiyel komplikasyonlar taşımaktadır. Oysa yeni nesil kök hücre diye nitelendirilen IPC (intrinsicely pluripotent cells) hücreleri çok umut vericidir. İlk insan uygulaması Japonya’da bir sarı nokta hastasında yapılmıştır. IPC hücreleri, uygulanacak kişinin kendi yanak içi epitel tabakasından alınıp,  laboratuvar ortamında bir dizi işlemden geçirilip yine aynı kişinin gözüne verildiği için reddedilme riski ve etik sorunlar taşımamaktadır. Kişiye özel bir tedavi olması nedeniyle de fiyatının yüksek olması halen çözüm bekleyen sorunlardan biridir.