Besin alerjileri, yediden yetmişe bir çok kişide egzama, ürtiker, astım gibi hastalıkların tetikçisi olabiliyor. Bu yüzden gerekli testler yaptırılarak, kişinin alerjen besinlerden uzak tutulması gerekir.


Özellikle çocuklarda elma, armut, asitli meyveler, çilek, kavun, karpuz ve sert çekirdekli meyveler (kiraz, vişne, kayısı, şeftali) alerjiye neden olabilir.

Baharla birlikte alerjik hastalıkların sayısında ciddi bir artış meydana geliyor. Yediğimiz besinlerde de zaman zaman ‘alerjik reaksiyonlarla’ karşılaşabiliyoruz. Savunma sistemi aracılığıyla besinlere gösterilen aşırı duyarlılık reaksiyonları yani besin alerjisileridir. Doğumumuzdan sonra yaşam boyunca binlerce farklı besin ile karşılaşırız. Besinlerin içerisinde besin öğesi dediğimiz protein, yağ, karbonhidrat, su, vitamin ve mineraller mevcuttur. İşlenmiş gıdalarda ise bunlara ek olarak gıda katkı maddeleri de bulunmaktadır. Besin öğeleri arasında alerjiye yol açan maddeler genellikle protein yapısındadır. Besin alerjileri sadece o besini tüketmekle değil, dokunmayla hatta kokusuyla da ortaya çıkabilir. Belirtiler besini tükettikten saniyeler ya da saatler sonra gelişebilir. Besin alerjilerine çocuklarda yüzde 2-8 oranında rastlanırken, yetişkinlerde yüzde 1 civarında, tüm nüfusta ise yüzde 2 oranında görülür.

BEBEKLİKTE KESİN TANI
Meyve ve sebzelerle görülen alerjik reaksiyonlar genellikle hafif ve geçicidir. Meyveler özellikle ürtiker olmak üzere, sıklıkla alerjik reaksiyonlara neden olurlar. Özellikle çocuklarda elma, armut, asitli meyveler, çilek, kavun, karpuz ve sert çekirdekli meyveler (kiraz, vişne, kayısı, şeftali) alerjiye neden olabilir. Klinik belirtiler pişmiş, konserve ya da reçelinden ziyade çiğ meyvelerin yenmesiyle ortaya çıkmaktadır. Yine aynı şekilde çiğ sebzelere karşı alerji belirtileri gözlemlenirken, pişmiş şekillerine karşı herhangi bir reaksiyon oluşmayabilir. Besin alerjisinde kişi, alerjen besinden uzak durmalıdır. Alerji nedeniyle uzak durulan besin ve/veya besinlerden sakınırken, yerine uygun beslenme düzenlenmesi gerekebilir. Bebeklik döneminde alerjen besin ve/veya besinlerin, kesin tanısı daha önemlidir. Aksi taktirde bu kez beslenme, büyüme ve gelişme bozuklukları ortaya çıkabilir.

EN SIK GÖRÜLEN BESİN ALERJİLERİ VE BELİRTİLERİ
- Süt ve süt ürünleri: Süt, peynir, yoğurt, krema ve kremalı çorbalar: Bebeklik döneminde en sık rastlanan besin alerjisi inek sütü alerjisidir. Gelişmiş ülkelerde 2 yaş altında bebeklerde görülme oranı %2 civarındadır. Sadece direkt inek sütü verilmesi ile değil, hazır mama verilmesi ile de oluşur. Alerjik reaksiyon; hazır mamanın başlanmasından sonraki ilk 4 hafta içinde başlar. Büyük bir çoğunluğu da 3 yaşından önce iyileşir. Belirtileri kabızlık, ishal, nefes darlığı, burun akıntısı, nezle, migren, irritabl bağırsak sendromu olarak ortaya çıkar.
- Yumurta: Özellikle yumurta beyazı ve yumurtanın kullanıldığı kek, dondurma, beze, mayonez, salata sosları, waffle. Bu gıdalar tüketildiğinde kişide egzama, ürtiker, astım, karında şişlik ve ağrı görülür.
- Soya: Soya sütü, soya fasulyesi, tofu, soya sosu, bazı glütensiz ekmek ve ürünler. Eğer bünyenizde bu besinlere karşı alerji gelişmişse hazımsızlık ve baş ağrısı belirtileriyle karşılaşabilirsiniz.
- Çikolata: Özellikle çocuklarda sık tüketimden dolayı alerjik reaksiyon gösterebilir. Alerjik burun akıntısı, migren, deride kızarma, kaşıntı ve şişlik, sindirim sistemi bozuklukları belirtileri arasındadır.
- Tahıllar: Buğday, mısır, arpa, çavdar, un, ekmek, bisküvi çeşitleri, pastane ürünleri, bira. Belirtileri ise ishal ve kilo kaybı, irritabl bağırsak sendromu ve migrendir.
- Yağlı tohumlar: Yer fıstığı, fıstık ezmesi, ceviz, fındık, fıstık ve bunları içeren tüm ürünler. Belirtileri ise deride kabartılar, egzema, astım, ürtiker, bazı durumlarda anfilaktik şok olarak görülür.
- Katkı maddeli ürünler: Paketlenmiş, işlem görmüş yiyecek ve içecekler (aspartam, BHA, BHT, tartrazin, MSG, nitrat ve nitritler, parapenler, sülfitler). Ağızda ve deride kızarma ve kaşıntı, baş ağrısı ve ürtikerle ortaya çıkarlar.
- Deniz ürünleri: Uskumru, somon, morina, dil balığı, tütsülenmiş balık, karides, yengeç, ıstakoz, istiridye, midye. Migren, mide bulantısı, karında şişlik ve üzün süren ağrı ve ürtiker gibi belirtiler görülür.