ONLİNE İŞLEMLER
Bademcik hem solunum yolunda darlığa hem de sık enfeksiyon kaynağı olduklarından; uyku bozuklukları, horlama, kulak enfeksiyonları ve işitme azlığı, eklemleri, kalp kapaklarını ve böbrekleri etkileyen romatizmal ile birlikte yüksek ateşe bağlı havale gibi hastalıklara neden olmaktadır.
Bademcik enfeksiyonlarında klinik tablo genellikle ani başlamaktadır. Hastalarda yüksek ateş, genel halsizlik ve yutkunma zorluğu görülebilmektedir. Boyunda lenf bezlerinde büyüme, baş ağrısı, karın ağrısı, öksürük, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı olaya eşlik edebilmektedir.
Üst solunum yolu enfeksiyonları en yaygın bulaşıcı hastalıklardır. Üst solunum yolu enfeksiyonlarının da en sık görülenleri özellikle çocuklarda bademcik enfeksiyonlarıdır. Çocuklar on yaşına kadar yılda ortalama 3-4 kez solunum yolu enfeksiyonu geçirmektedirler. Doktor ziyaretlerinin yüzde 70'i solunum sistemi enfeksiyonlarından kaynaklanmaktadır.
Bademciklerin muayenesi çok kolay olup hasta ağzını açtığı zaman küçük bir ışık kaynağı ile ağız içerisindeki bademcikleri görmek mümkündür. Kamera ile baktırmak istemeyen hastalarda röntgen filmi ile de boyutlarını görmek mümkündür.
Enfeksiyonlar sonbahar ve ilkbahar aylarında daha sık olarak görülebilmektedir. Kalabalık ve küçük-kapalı mekânlar bakteri ve virüs gibi patojenlerin bulaşmasını kolaylaştırmaktadır. Bulaşma genelde damlacık yoluyla veya el sıkışta-öpüşme gibi doğrudan temas yoluyla gerçekleşmektedir.
Birkaç yıl, yılda 3 ve üzerinde bademcik enfeksiyonu geçiren çocuklarda ilerde akut romatizmal ateş hastalığı gelişebilmekte; eklemler, kalp kapakçıkları ve böbreklerde hasar oluşabilmektedir.
Tekrarlayan enfeksiyonlarda bademciklerde büyüme oluşturabilmektedir. Bu durumun sonucunda da çocuklarda solunum yolunda tıkanmalar, nefes alma güçlükleri ortaya çıkmaktadır. En çok uyku sırasında fark edilebilmektedir. Çocuklar genellikle horlayan ve uyku apnesi dediğimiz uykuda 10 saniyeyi geçen nefes durması yaşayan çocuklardır.
Konuşma bozukluğu, yeme ve yutma güçlüğü, yüz ve diş yapısında bozulmalar olabilmektedir.
Hastalar, Kulak-Burun-Boğaz Hastalıkları uzmanları tarafından değerlendirilerek, tedavi planının birlikte yapılması gerekmektedir. Enfeksiyon sırasında boğaz kültürü almak ve antibiyogram sonucuna göre uygun bir tedavi başlatmak en ideal yöntemdir.
Bademcik ameliyatlarının endikasyonları 3 ana başlıkta toplanabilmektedir:
Sık enfeksiyon geçirmeye bağlı sorunlar: Bir çocuk bir yılda 7 kez veya iki yıl arka arkaya yılda 5 kez veya birbirini izleyen 3 yıl boyunca yılda 3 kez ve üzerinde bademcik enfeksiyonu geçiriyor ise cerrahi gereklidir. Ama bazen tek bir şiddetli enfeksiyonda bile ameliyat kararı verilebilmektedir.
Büyüklüğüne bağlı problemler: Hastalar nefes alma, yemek yeme ve yutmada zorluk çekerler ve horlarlar. Hastalığın ilerlemiş düzeyi, uykuda nefes durması yani uyku apnesidir. Bu tablo sağ kalp yetmezliği ve kor pulmonale dediğimiz akciğer sorununun gelişmesine neden olabilmektedir. Bu gelişmeler yaşanmadan cerrahi müdahale yapılması gerekmektedir. Ayrıca nadir görülmesine karşın, tek taraflı bademcik büyümesi de habis tümör olasılığı nedeniyle acil değerlendirme gerektirebilmektedir.
Çocuklarda tercih edilen yöntem anestezi uzmanı eşliğinde genel anestezi ile ameliyattır. Ameliyat süresi yarım saatten kısadır. Ağız içinden çalışılarak bademcik alınmaktadır. İşitme kaybının eşlik ettiği orta kulak sorunu bulunan olgularda, aynı seansta kulağa da müdahale edilebilmektedir. Hastaların ameliyat sonrası hastanede kalış süreleri 6-7 saattir.
Genelde 3 yaş ve sonrası hastalarda bu operasyonlar sıklıkla uygulanmaktadır. Ama uyku apnesi veya havale geçiren hastalarda ya da işitme kaybı riski varsa yaş sınırı aranmamaktadır.
Öncelikle hastaların ameliyat sırasında akut enfeksiyon geçirmiyor olması tercih edilebilmektedir. Ancak bademcik çevresinde apse gibi yaşamı tehdit edici boyutta bir enfeksiyon varsa, ameliyat, zaman kaybetmeden gerçekleştirilebilmektedir. Ameliyat sonrası sorun yaşatabilecek hastalığı bulunan çocuklarda ön değerlendirmenin iyi yapılması gereklidir.
Uygun endikasyon konulduğunda bademcik ameliyatı çocuğu zayıf düşürmez, tam tersine, kronik ve fonksiyonunu yitirmiş veya soluk yolunu iyice kapamış bademcikleri almak çocuğu rahatlatabilmekte, gelişmesini olumlu yönde etkilemektedir.
Ameliyatı izleyen bir hafta içinde hastalara sulu ve yumuşak gıdalardan oluşan bir diyet uygulanmaktadır. Bir hafta süreyle sert, sıcak ve baharatlı yiyecek vermemek, gazlı, asitli içeceklerden kaçınmak gerekmektedir. Bu dönemde özellikle dondurma iyi bir tercihtir.
Bu operasyonlar hastayı yatağa bağlayan operasyonlar değildir. İlk 1-2 haftalık dönemde soğuk ve yumuşak gıdalarla beslenme önerilmektedir. Bu dönem sonrası hasta beslenmesi ve yaşamı normale dönmektedir.
14 Şubat 2024