Sitede Ara

Kabızlık Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kabızlık Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kabızlık, diğer adıyla konstipasyon bağırsak hareketlerinin yavaşlaması nedeniyle üç günden uzun süre dışkılama yapamama durumudur. Dışkılama sayısı kişilerde farklılık gösterebilir. Bazı kişiler tuvalete her gün çıkarken bazılarında bu sayı haftada 3’e kadar inmektedir. Bu nedenle kabızlık kişinin kendi normal bağırsak alışkanlığının dışına çıkması şeklinde de tanımlanmaktadır.

Kabızlık Nedir?

Kabızlık, bağırsak hareketlerinin yavaş olması sebebiyle haftada üç veya daha az sayıda dışkılama durumuna verilen isimdir. 

Kabızlık Neden Olur? 

Bazı kişilerde dışkılama çok zor, bazıları için ise çok küçük, çok sert tarzında olmaktadır. Kabızlık (konstipasyon), pek çok nedene bağlı olarak görülmektedir. Kişinin beslenme düzeninde yaptığı değişiklikler, hareketsiz yaşam, ilaç kullanımı ve çeşitli hastalıklar kabızlığa yol açmaktadır.

Bilgi ve Randevu Almak İçin Formu Doldurun

Kabızlık Belirtileri Nelerdir?

  • El ile müdahale ederek tuvalete çıkma
  • Makatta ağrı
  • Yetersiz boşalma hissi
  • Bağırsağın dışarı çıkması
  • Karında şişkinlik

Kabızlığa Yol Açabilen Nedenler Nelerdir?

  • Beslenme düzeni (lifsiz beslenme, az sıvı tüketimi, aşırı çay - kahve tüketimi)
  • Hayat tarzında yaptığı değişiklikler (hareket azlığı, sürekli oturma)
  • Tuvalet ihtiyacını erteleme
  • İlaçlar (antiasit ilaçların uzun süreli ve aşırı kullanımı, bazı antidepresan ilaçlar, ağrı kesiciler ve demir hapları)
  • Kolonda darlık veya tıkanmaya yol açan nedenler (polip, kanser)
  • Nörolojik  (parkinson, multipl skleroz), metabolik - endokrin bozukluklar (hipotroidi, diabetes mellitus, hiperkalsemi)
  • Stres, anksiyete, depresyon gibi psikolojik durumlar
  • Yaşlılık (metabolizmadaki yavaşlamaya bağlı olarak)
  • Hamilelik

Kabızlık Nasıl Geçer?

  • Sabah kahvaltısının düzenli bir şekilde yapılması gerekmektedir. (Kahvaltı bağırsak çalışmasını uyarmaktadır.)
  • Kahvaltı sonrası tuvalete gitme alışkanlığı edilmesi gerekmektedir.
  • Gün içinde dışkılama ihtiyacı ertelenmemelidir.
  • Günlük 1,5-2 lt su içilmesi önerilir.
  • Lif içeren sebze ve meyve tüketimi arttırılmalıdır.
  • Egzersiz yapılmalıdır.
  • Çay kahve tüketimi azaltılmalıdır.
  • Probiyotik yiyecekler veya probiyotik takviyeleri alınması önerilmektedir.

Kabızlığa Neden Olan Yiyecekler Nelerdir?

  • Alkol ve kafein (çay, kahve)
  • Süt ve süt ürünleri
  • Kırmızı et
  • Pilav, pirinç lapası
  • Muz
  • Makarna
  • Fast food yiyecekler

Kabızlığa İyi Gelen Yiyecekler Nelerdir?

  • Su tüketiminin az olması kabızlığın yaygın bir nedeni olup, bol su içmek semptomların hafiflemesine veya gidermesine yardımcı olmaktadır.
  • Yoğurt ve kefir, probiyotik olarak bilinen mikroorganizmaları içerir ve bağırsak sağlığını iyileştirmeye ve dışkıyı yumuşatmaya destek olmaktadır.
  • Fasulye, mercimek, nohut ve bezelye lif bakımından zengindir.
  • Çorba
  • Kuru erik, incir, kayısı
  • Buğday kepeği, keten tohumu
  • Elma, armut, üzüm, kivi
  • Zeytin, zeytinyağı, kekik

Hamilelikte Kabızlığa Ne İyi Gelir?

Vücudun ihtiyaç duyduğu sıvı alımını arttırmak hayati önem taşımaktadır. Bu bağlamda, su tüketimi oldukça önemlidir. Ayrıca, kuru erik suyu gibi alternatifler de sıvı ihtiyacımızı karşılamada etkili olabilmektedir. Kuru meyvelerden hazırlanan şekersiz kompostolar, hem sıvı alımını desteklemekte hem de bağırsak hareketlerinin düzenlenmesinde katkıda bulunmaktadır.

Günlük hayatta fiziksel aktivitelerin rolü göz ardı edilemez. Bu aktiviteler, genel sağlığın korunmasında ve iyileştirilmesinde önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle, günlük rutinlere mutlaka fiziksel aktivitelere dahil edilmesi gerekmektedir.

Sağlıklı bir diyetin temel taşlarından biri de lif tüketimidir. Lif açısından zengin gıdaların diyete eklenmesi büyük önem arz etmektedir. Meyveler, sebzeler, baklagiller ve tam tahıllar gibi yüksek lifli yiyecekler, özellikle hamilelik döneminde kabızlık sorunu yaşayan bireyler için idealdir. Yulaf ezmesi, buğday kepeği gibi lifli gıdaların tüketimi bu sorunun hafifletilmesinde yardımcı olacaktır.

Kabızlıkta Ne Zaman Doktora Gidilmesi Gerekir?

Kabızlık üç haftadan daha fazla süredir mevcut ve yukarıda bahsedilen önlemler ile düzelmiyor ise, dışkıda kan var ise, istemsiz kilo kaybı eşlik ediyor ise veya dışkı şeklinin kıvamında değişim mevcut ise doktora başvurmak gerekmektedir.

Bebeklerde Kabızlık Neden Olur? Ne İyi Gelir?

Bebeğin kabız olup olmadığını anlamak için tuvalet alışkanlıkları takip edilmesi gerekmektedir. Her gün büyük tuvaletini yapan bebek iki veya üç günde bir yapmaya başladıysa, tuvaletini yaparken ağlıyorsa, huzursuz oluyorsa ve sert dışkılıyorsa kabızlık durumundan söz edilebilmektedir. Dışkılama esnasında kan görülüyorsa hiç vakit kaybetmeden doktora başvurulması önerilmektedir. 

Bebeklerde kabızlığa ne iyi gelir sorusuna cevap olarak aşağıdaki maddeler sıralanabilmektedir:

  • Bebeğe ılık suda banyo yaptırmak, kaslarının gevşemesine yardımcı olacak ve onu rahatlatacaktır. Banyo esnasında ılık suyun içinde 5-10 dakika oturtmak daha etkili olmaktadır.
  • Dört aylığı geçen bebeklerde kabızlık görülüyorsa öğünlerinin yanında erik, elma, armut ve şeftali suyu verilmelidir.
  • Bebeğe egzersiz yaptırmak kabızlık çeken bebeği rahatlatmak için uygulanmaktadır.
  • Bebeği rahatlatmak için uygulanabilecek bir diğer yöntem ise masajdır. El ile bebeğin karnına yarım ay hareketleri ile masaj yapılarak bağırsak hareketleri hızlandırılabilmektedir.

Çocuklarda Kabızlık Neden Olur? 

Çocuklarda kabızlığın birçok nedeni olabilmektedir. Bunlardan en yaygını bağırsakta doğuştan olan anatomik bozukluklara bağlıdır. Bunun dışında çocuklarda kabızlık çok süt tüketimine bağlı olarak görülmektedir. Günlük yarım litreden fazla süt tüketen çocuklarda kabızlık görülme riski artmaktadır. 

Çocuklarda kabızlık beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak da görülmektedir. Yeterli sıvı tüketiminin olmaması, beslenmelerinde yeterli lif alamamaları, aşırı şeker tüketimi, hazır gıdalarla beslenmeleri, çok fazla makarna ve pilav gibi fazla karbonhidrat içeren gıdalar tüketmeleri, sürekli katı gıdalarla beslenilmesi kabızlık riskini artırmaktadır. 

Çocukların bir diğer kabızlık sebebi ise tuvaletlerinin geldiği anda ihtiyaçlarını gidermemeleridir. Tuvalete gitmeyi ihmal eden çocuklarda bağırsaklar bir süre sonra tembelleşmekte ve kabızlık riski ortaya çıkmaktadır. Bu durumun önüne geçmek için çocuğunuza sık sık tuvaleti hatırlatılması, biyolojik saatinin aksatılmaması gerekmektedir. Aynı şekilde hareketsizlik de çocuklarda kabızlık ihtimalini artırmaktadır.

Çocuklarda Kabızlığa Ne İyi Gelir?

  • Beyaz ekmek yerine tam buğday ekmeği tercih edilmemelidir.
  • Şekerli ürünler tüketilmemelidir.
  • Pirinç pilavı ve makarna yerine bulgur pilavı tercih edilmelidir.
  • Bağırsak florasını düzenlemek için ev yapımı yoğurt, kefir, yoğurt çorbası gibi gıdalar tercih edilmesi önerilmektedir.
  • Posalı ve lifli sebzeler çocuğun beslenme programına eklenmelidir.
  • Kuru meyveler ve bu meyvelerden hazırlanmış gıdalar tüketilmelidir.
  • Asitli meşrubatlar, kahve ve siyah çay gibi içecekler çocuklara verilmemelidir.
  • Hareketsiz çocuklar için aktivite alanı yaratılmalı ve çocuğun bol bol egzersiz yapması sağlanmalıdır.

23 Şubat 2024